Mersin Şehrinin ve Limanının Tarihi Yayımlandı
Osmanlı Deniz Ticaretinin Yükselen Değeri Mersin'in Denizcilik Kültürünü Kitaplaştırdı
Araştırmacı-Yazar Mehmet Mazak’ın “Osmanlı Deniz Ticaretinin Yükselen Değeri Mersin (1812-1922)” adlı çalışması Mersin Deniz Ticaret Odası Yayınları arasında yerini aldı.
| MERSİN DENİZ TİCARET ODASI Kitabın Künyesi |
19. yüzyıl Osmanlı liman kentlerinden biri olarak ortaya çıkan Mersin’in de kuruluş ve gelişiminde asli faktörler olarak, coğrafi konumunun ve bu konumun sağladığı avantajla burada gelişen deniz ticaretinin yanı sıra, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin de yükselen kapitalizmin etki alanına girmiş olmasının etkili olduğunu söyleyebiliriz. Bu faktörlerin dışında, o dönemlerdeki içsel ve dışsal diğer gelişmelerin de etkisiyle birlikte Mersin, 19. yüzyılın ilk yarısında, ahşaptan bir iskeleye sahip bir mahal konumunda iken hızlı bir gelişim sürecine girerek, 19. yüzyıl sonlarında Osmanlı’nın Doğu Akdeniz’deki en önemli liman kentlerinden biri haline gelmiştir. İçinde bulunduğu bu gelişmelerin etkisiyle, Mersin’in idari statü içindeki yükselişi de hızlı bir seyir izlemiştir.
Mersin’in deniz ticareti açısından sahip olduğu potansiyelin dikkat çekmeye başlaması ve buranın bir çekim merkezi haline gelmesiyle birlikte ve özellikle de Levantenlerin ilgisiyle, Mersin’de sosyal ve ticari yaşam canlanmış, yerleşim ve ticari fonksiyonlar artmış, iskeleler, demiryolu, karayolu gibi kentsel altyapı yatırımları ile yepyeni ve kendine özgü bir kentsel doku ortaya çıkmıştır. Bu kendine özgülük durumu, geleneksel bir Osmanlı kentinin dönüşümünden dolayı değil, Mersin’in 19. yüzyılda, yepyeni bir Doğu Akdeniz liman kenti olarak ortaya çıkışından kaynaklanmıştır. 19. yüzyılda, pek çok Osmanlı kenti değişip, dönüşüme uğrarken, Mersin, yepyeni bir kent olarak ortaya çıkmıştır.
“Osmanlı Deniz Ticaretinin Yükselen Değeri Mersin 1812-1922” adlı bu çalışmamızda da amacımız, 19.yüzyılda, Mersin’in, yepyeni bir kent ve Osmanlı deniz ticaretinin yükselen değeri olarak ortaya çıkışını, döneme ait belgeler eşliğinde ele almak ve Mersin’in kent kimliği kazanmasında Mersin limanı ve deniz ticaretinin etkisi ile beraber, Mersin’in Osmanlı deniz ticareti içindeki yerini anlayabilmemizi sağlayacak tespitlere ulaşabilmektir.
Bu amaçtan hareketle ortaya koyduğumuz çalışmamız, yedi bölümden oluşmakta olup birinci bölümde, genel olarak Türk denizcilik tarihine yönelik bilgilere yer verilecektir. Türk denizcilik tarihine yönelik bu bilgiler, Selçuklular öncesi dönem, Selçuklular dönemi ve Osmanlılar dönemini kapsayacak şekilde ele alınmıştır.
İkinci bölümde, Mersin’in genel tarihi, coğrafi yapısına yönelik bilgiler, Mersin ve İçel adlarının kaynağı, Mersin’in kuruluşunda etkili olan iç ve dış dinamiklerin yanı sıra, idari tarihçesine yer verilerek, Mersin’in 19. yüzyılda bir liman kentine dönüşmeden önceki tarihi ve bir liman kenti olmaya doğru gidişi ele alınacaktır.
Üçüncü bölümde ise, çalışmamızın temel çıkış noktasını oluşturan, Osmanlı Deniz Ticaretinin Yükselen Değeri olarak, Mersin’deki deniz ticareti, ilgili belgeler eşliğinde ele alınarak, deniz ticaretinin Mersin’in kentsel gelişimindeki etkisine yönelik olarak edinilen bulgular ortaya konulacaktır.
Dördüncü bölümde, 19. Yüzyılda Mersin’de deniz ticareti anlatılmaktadır.
Beşinci bölümde ise, 1850-1922 Yılları Arasında Mersin’de Sosyal Yapı ve Gündelik Hayata dair izlere yer verilmiştir.
Altıncı bölümde ise Mersin denizcilik tarihi ve kültürü ile ilgili genel bir değerlendirmeyi kapsayan sonuç bölümü yer almaktadır.
Yedinci ve son bölümde ise Mersin Limanı ve İskeleleri ile ilgili Osmanlı arşiv belgelerinden orijinal belgelere ve transkripsiyonuna yer verilmiştir.
