Kuzey Irak Petrolü İsrail’de Depolanıyor
Ceyhan’da Kuzey Irak petrolüne ayrılan depolar bir haftada doluyor. IKBY’ye yakın kaynaklar, petrolün kimi İsrail ve başka ülkelerde depolandığını söylüyor.
Kuzey Irak petrolü artık Çin’den Hindistan’a birden fazla ülkeye satılıyor. GEMİ hareketlerini takip eden New York merkezli ClipperData’nın kurucularından Abudi Zein, geçtiğimiz hafta Bloomberg Businessweek’te yayınlanan bir makalede “Kuzey Irak petrolünün İsrail’de depolandığına ikna olmuş durumdayız” ifadesini kullandı.
Bunun üzerine biraz araştırma yaptık. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne (IKBY) yakın kaynaklar, “Dünyanın her tarafında depolama tankları var. Ceyhan’da IKBY’ye tahsis edilen depolama kapasitesi sınırlı. Bir haftada oradaki tankları dolduruyorlar. Aynı ölçüde yükleme yapamadıkları takdirde bir fazlalık oluşmakta . Depolama kapasitesi olan yerlere taşıyıp, bu miktarı daha akabinde yükleme yapabilirler” olacak şekilde konuşuyor.
İSRAİL’DE DEPO
Kuzey Irak petrolü taşıyan bazı gemilerin hareketleri hakkında veri (bilgi) veren Zein, “İsrail’e her biri ortalama 200 bin varil kara elmas (petrol) taşıyan üç kargo teslim edildi” diyor. Bu sözleriyle ilgili temas kurduğumuz Zein, sorularımıza şu yanıtı veriyor: “Kargolardan bazılarının rafinerilerde işlenmek yerine depolandığını düşünmemize ne sebepten olan iki ne sebepten var. Birincisi, gemilerin İsrail’den yüklü olarak ayrıldığını ve Şaykan petrolünü başka yerlerde boşalttığını görüyoruz. 2. ne sebepten de bu olmamış petrolün ticareti ile uğraşan bir ‘trader’ın bunu alenen söylemesi.”
AŞKELON VE HAYFA’DA
Depo kiralayarak, olmamış petrolü depolayan tarafın ise çok büyük ihtimalle IKBY olduğunu dile getiren Zein, “Bunu bir trader aracılığı ile yapmakda olabilirler fakat trader’lar bu ölçüde bir riski kendi kendine alamaz. İsrail’in Akdeniz sahilinde olmamış kara elmas (petrol) alabilecek üç depo terminali var: Aşkelon’daki EAPC (Eliat Ashkelon Pipeline Company) ile Aşkelon ve Hayfa’daki PEI (Petroleum and Energy Infrastructures Ltd.) terminalleri. Bu üçü bağımsız depo işletmecileri ve parasını ödeyen herkese depo kapasitesi kiralıyorlar” olacak şekilde konuşuyor. Diğer yandan IKBY’ye yakın bir kaynak, Kuzey Irak petrolünün başka ülkelerde depolanarak, ileriye yönelik satış mukavelesi ile (forward contract) o depodan ilgili müşterisine gidiyor olabileceğini belirtti .
CEYHAN’DA KAPASİTE SINIRLI
BOTAŞ’ın Ceyhan’daki depo kapasitesinin dokuz milyon varil olduğunu, bunun 5 tank demek oluyor ki 2.5 milyon varillik bölümünün Kuzey Irak petrolüne ayrıldığını kaydeden söz konusu kaynak, “Petrol fiyatları oynak olduğundan dolayı kimisi depo kiralayıp kara elmas (petrol) fiyatı artar diye bekletiyor.
Bunu kimi vakit ‘trader’lar, kimi vakit rafineriler yapmakda . Bazı vakit da üreticiler yapmakda . BOTAŞ, 2.5 milyon varil yerine 5 milyon varillik kapasite tahsis ederse, IKBY bu petrolü sağda solda depolamak mecburiyetinde kalmaz. Bağdat’a tahsis edilen tanklar boş duruyor ancak Türkiye tedbirli davranıyor ve olan bitenleri izliyor. İsrail, 2 saatlik mesafede olduğundan dolayı kara elmas (petrol) oraya gitmiştir” diyor.
İsrail’inki stratejik karar BAĞIMSIZ araştırmacı Dov Friedman “Ceyhan’dan ayrılan gemilerden, yükünü ilk boşaltan İsrail’e gitmişti. İsrail için Kürdistan’ı desteklemek stratejik hedef olabilir. Kürtler, petrolle ilgili olumsuz algıyı silmesi için ilk kargoların satışına özel mana yüklüyordu. Bu çabaya İsrail’in yardım etmiş olması, stratejik bir karar algısını uygun kılıyor.” Ceyhan’a ikinci depo geliyor KUZEY Irak petrolünün depolandığı Ceyhan’da, birden fazla yatırımcı rafineri ve lojistik merkezi kurmak için fırsat kolluyor. Starpet Yönetim Kurulu Başkanı Mahfuz Okalin, Yumurtalık’ta 120 milyon dolarlık yatırımla 300 bin metreküp kapasiteli bir depo inşa etmek istediklerini söyleyerek, şu şekilde konuşuyor: “BOTAŞ’ın deposu bölgenin kapasitesini taşımaya yetmeyecek. Bizimki gibi yeni yatırımlar lazım geliyor . Başvurumuzu yaptık. Ruhsatları almak için girişimlerimiz devam ediyor. 300 bin metreküplük kara elmas (petrol) deposu yapmak istiyoruz. 2015’te oranın inşaatına başlamış oluruz.”
