İdam fermanı gibi çevre cezası
Armatör, 16 bin TL cezayı ödeyemeyince 1 yıl takside bağladılar, ancak ‘borç bitene kadar gemini seferden men ettik’ dediler.
Denizi, çevreyi kirleten tabi ki cezasız kalmamalı. Çevre Koruma Müdürlüğü de, denizi kirlettiğini tespit ettiği M/T Sarınaz adlı geminin armatörüne 16.075 TL ceza kesti. Geminin bağlı olduğu Önal Gemicilik, bu meblağı ödeyemeyeceğini beyan edince takside bağladı. “Tamam, seferden men kararını kaldırın çalışıp öderiz” diyen armatöre ise “Olmaz, siz 12 ayda borcun tamamını ödeyeceksiniz, sonra seferden men kararını kaldıracağız” denildi.
Global kriz nedeniyle özellikle denizcilik sektörü kötü bir süreçten geçiyor. Yıllardır gemilerin demir bölgesi olarak bilinen Kumkapı açıkları yetmeyince, Kartal kıyıları da bekleyen yüzlerce gemiye ev sahipliği yapar hale geldi. Ancak, o gemilerin arasında M/T Sarınaz isimli bir kimyasal tanker var ki, onun bekleme nedeni işsizlik değil. Sarınaz’ı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı’na bağlı Çevre Koruma Müdürlüğü alıkoymakta. Gemi sahiplerinin de haklı gerekçelerle olduğunu kabul ettiği bir çevre cezasının son taksidi bittiğinde özgür kalacak M/T Sarınaz…
“15 Ocak 2009’da evsel atık nedeniyle denizi kirlettiğimiz iddiasıyla ceza yazdılar” diye başladı sözlerine Önal Gemicilik Grubu’nun sahibi Fahrettin Önal ve devam etti: “Bizim iddiamız ise, yardımcı makine jeneratörünün devri daim suyundan kaynaklandığı şeklindeydi. Alınan tahliller neticesinde evsel atık olduğu anlaşıldı. Kabul, mürettebatımızın dikkatsizliği ve bilgisizliğinden kaynaklanan bir nedenle denizi kirlettik. Ancak, uygulamada büyük bir yanlışlık var. Bulaşık suyundan denizi kirlettin diyorlar. Borudan numune alıyorlar, suyun aktığı yerden alıyorlar. Bir de şuradan al diye daha uzak bir noktayı gösteriyorsunuz, oradan almıyorlar. Halbuki Kartal’dayız ve denize lağım aktığı için su zaten kirli. Sonunda tutanaklar tutuluyor ve denizi kirlettiğimize karar veriliyor. Yaptırım kararıyla da cezamızı tespit ediyorlar.”
Konu para olunca sözün burasında şirketin Mali Müşaviri Ayhan Tekinel devreye giriyor, o da sonrasını şu sözlerle sürdürüyor: “16 bin lira bir ceza tahakkuk ettirdiler. Ödeyecek durumumuz yok. Ödemek için ya bir bankadan teminat mekubu, ya da P&I Sigorta’dan teminat belgesi getirmemiz gerekiyormuş. P&I sigortamız yok. Bankadan teminat mektubu almanız da nakit ödemeniz anlamına gelir. Dolayısıyla 1 ay sonunda bize idari para cezasının tahsili için bir ödeme emri gönderdiler. Ödeyemeyeceğimizi söyleyince, ‘mal beyanında bulunun borcu taksitlendirelim’ dediler. Gemimizi ve arabamızı beyan edince borcu 12 ay takside bağladılar. Taksitlendirme yapınca, geminin seferden men kararını kaldırmalarını söyledik. ‘Olmaz, siz 12 ayda borcun tamamını ödeyeceksiniz, sonra seferden men kararını kaldıracağız’ dediler.”
Kamyona farklı, gemiye farklı muamele
Fahrettin Önal, sorunu çözmek adına belediyeye gittiğinde de ilginç bir ayrıntı yakalamış. Bunu da şu sözlerle aktarıyor: “Bir kamyon inşaat hafriyatını yol kenarına atmış, 90 bin TL ceza kesmişler. Onlara da taksitlendirme yaptılar. Onları da seferden men ettiniz mi diye sorduğumuzda ‘hayır’ diye yanıtladılar. ‘Kamyonlara koyamıyoruz. Çünkü, onlar Türkiye’de.’ Biz de Türkiye’deyiz. Gemi, gayrimenkuldür. Geminin sicili vardır, hiçbir yere kaçamaz. Takip eder, ABD’de, Çin’de ya da herhangi bir limanda bağlarsınız gemiyi. Gemi, hurdaya gitmez, sicilin kaydı olmadan satılamaz. Ama, kamyon kaçabilir.”
İdare Mahkemesi’ne dava açtılar
Çevre kirliliği suçlarının Kabahatler Kanunu’na göre işlem gördüğünü belirten Mali Müşavir Ayhan Tekinel, “Ancak, ödemeyince Amme Alacaklarının Tahsili Usulu kanuna göre tahsil etmeleri gerekiyor. Diğer gemiler genellikle P&I sigortaya müracaat ediyor, kulüp teminat mektubunu veriyor ve itiraz ediyorlar. Biz, yaptığımız hataya itiraz etmedik. Bir yazı yazdık. Gemi üzerine konulan haciz, teminat yerine geçer. Haciz koyun ama gemimizin seferden men kararını kaldırın! ‘Hayır kaldıramayız’ deyince, biz de son olarak dava açmak zorunda kaldık” diyor.
“7 aydır çalışmıyoruz”
Bir yandan küresel ekonomik kriz, diğer yandan da seferden men kararı iyice bunaltmış armatör Fahrettin Önal’ı… “Diyoruz ki, bir tane gemimiz var. O para kazanacak ki, borcumuzu ödeyebileceğiz. Ocak ayından bu yana tam 7 aydır çalışmıyoruz. Personelin tamamını çıkarmak zorunda kaldık. Önemli olan geminin çalışması ve senin de parayı tahsil etmendir. Gemiyi durduruyorsun personel mağdur, kiracılar mağdur, akaryakıtçılar mağdur, kumanyacı mağdur, üçüncü kişiler mağdur. Yani ekonomiyi kitliyorsun” sözleriyle anlatıyor çaresizliğini…
Armatör Fahrettin Önal, bütün bu şikayetlerin yanı sıra, kurumun başındaki Çevre Koruma Kontrol Daire Başkanı İbrahim Demir’in çabalarına da özel bir yer ayırıyor. “En az bizim kadar uğraşıyor” diyen Önal, “Bir iç yazışma ile Çevre ve Orman Bakanlığı’na konu ile ilgili uygulamanın yeniden değerlendirilmesi hususunu belirtmiş. Şu ana kadar sözlerinin arkasında durdu, çözeceğine inanıyoruz” sözleriyle tamamlıyor beklentisini.
