Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, Tarım ve Orman Bakanlığının Karadeniz'de avlanan hamsilerde yasal avlanabilir boy uzunluğunun altındakilerin oranının artması nedeniyle hamsi avına 10 gün süreyle yasak getirmesini değerlendirdi.
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, "Bu popülasyon birkaç hafta sonra Gürcistan-Abhazya sınırlarına geçmiş olacaktır. Eğer aynı hassasiyeti bu ülkeler de göstermezse, kendi sularımızda koruduğumuzu sandığımız hamsi, orada avlanarak balık unu ve balık yağı fabrikalarına yok pahasına satılabilir" dedi.
Sarı, hamsinin göç zamanının, yoğunluğunun ve süresinin, iklim ile deniz suyu sıcaklığı, besin bolluğu şartlarına göre değişim gösterdiğini anlatarak şöyle dedi:
"Bu yıl avcılık sezonu başında balıkçılar hamsiden umduklarını bulamasalar da önce aralık ayı başında Marmara Denizi'nde, sonra da Karadeniz'de bol av vermeye başladı."
Rüzgar yönü, şiddeti, akıntılar, deniz suyu sıcaklığı ve plankton bolluğu gibi birçok faktörün etkisiyle kıyılarda yoğunlaşan küçük boydaki hamsilerin, Tarım ve Orman Bakanlığının aldığı kararla 10 günlük süre içinde avlanmaktan kurtulduğunu bildiren Sarı, şunları dile getirdi:
"Balıkçılık yönetimi açısından doğru bir karar alındığı açık. Zira balıkçıların kendilerinin bile avlamaktan razı olamadığı, 'Gelecek yıl avlayacak balık bulamayacağız' korkusuna kapıldığı bir durumda, hamsi popülasyonunu ava kapatmak yönetim otoritesinin doğru müdahalesinin göstergesidir. Kararın bir adım sonrası, uluslararası anlaşmalara uygun olarak Karadeniz çevresindeki ülkeler mevcut durumdan haberdar edilerek şimdiden küçük balık kırımının önüne geçmek için uyarılar yapılmalıdır."
Sarı, Koronavirüs nedeniyle kötü sezon geçiren balıkçılara da maddi destek sağlanması gerektiğini sözlerine ekledi.
9 MİLYON DOLAR KAZANDIRDI
Türkiye'den geçen yıl 28 ülkeye 9 milyon 691 bin dolarlık hamsi ihraç edildi. Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) verilerinden yapılan derlemeye göre, Türkiye'nin hamsi ihracatı, 2020'de önceki yıla kıyasla miktarda yüzde 10,1 artarak 2 bin 199 ton oldu. Hamsi dış satımından 2020'de 9 milyon 691 bin 186 dolar gelir sağlandı. Bir önceki yıl 1996 ton hamsi ihraç edilerek, 9 milyon 707 bin 607 dolar elde edilmişti.
En fazla hamsi ihracatı ise 3 milyon 497 bin 768 dolarla Fransa'ya yapıldı. Bu ülkeyi 3 milyon 434 bin 984 dolarla Belçika ve 944 bin 961 dolarla Almanya izledi. Geçen yıl 2019'dan farklı olarak Yunanistan, İsrail, Rusya, Bulgaristan, Kuveyt, Kazakistan, Singapur ve Hong Kong'a da hamsi satışı yapıldı.
HAMSİNİN YERİNİ BARBUN ALDI
Balıkçı tezgahlarında azalan hamsinin yerini barbun (barbunya) aldı. Bol avlanmasıyla barbunun kilogram fiyatı 25 liraya kadar geriledi. Az miktarda bulunan hamsinin kilogramı ise 40, kolyoz 25, çipura 60, levrek 70 liradan satılıyor. Edirne Balık Pazarı balıkçılarından Feridun Bistren, Karadeniz ve Marmara'da balıkçı teknelerinin limanlara bol barbunya ile döndüğünü ve bu türün fiyatının düştüğünü söyledi.
Tezgahlarda her bütçeye uygun balık olduğunu aktaran Bistren, "Hamsinin alternatifi olarak barbun, kolyoz, levrek ve çupra var. Barbun akını var. Karadeniz'den gelen barbunlar var" şeklinde konuştu. Balıkçı Hamza Köksoy da barbunun fiyatıyla tezgahları şenlendirdiğini ifade etti. Köksoy, hamsideki av yasağının ilerleyen dönemde balığın bollaşmasını sağlayabileceğini dile getirdi.
AÇIK ARTTIRMAYLA HAMSİ SATILDI
Tarım ve Orman Bakanlığınca, İstanbul Boğazı ile Karadeniz'de hamsi avına 10 gün yasak getirilmesinin ardından Samsun Büyükşehir Belediyesi Balık Hali'nde yapılan mezatta (açık artırma) hamsi yoğun ilgi gördü. Karadeniz Bölgesi'nin ilk ruhsatlı hali olan Samsun Büyükşehir Belediyesi Balık Hali'nde her gün sabahın erken saatlerinde yapılan mezatta tonlarca balık satışa çıkarılıp alıcılarıyla buluşuyor.
Bakanlığın, hamsi avına 10 gün süreyle yasak getirmesinin ardından son kez düzenlenen mezatta alıcılarıyla buluşturulan balıklar, büyük ilgi gördü. Komisyoncular tarafından kasası 150 ila 250 lira arasında satışa sunulan 15 ton hamsi, 1 saat içinde satıldı. Balık komisyoncusu Özgür Demircioğlu ise hamsi satıcılarının yasak öncesi son kez balık almak için hale akın ettiğini belirterek, "Hafta sonu yeni tip koronavirüs kısıtlamaları da var. Bunun için tezgahlarda fazla balık olmuyor. Bakanlığın hamsi avı yasağı da getirmesi nedeniyle halde hareketlilik var. Yasak, ince hamsi nedeniyle geldi. Bu da yanlış bir şey değil. Sonuçta bu hamsiyi büyüdükten sonra aynı balıkçılar avlayacak" diye konuştu.
'BİNDİĞİNİZ DALI KESMEK GİBİ'
Geçen yıllara oranla hamsinin gittikçe inceldiğini vurgulayan Demircioğlu, "Av baskısı ve mevsimin normal şartlarda gitmemesi, hamsinin boyunun uzamamasına neden oldu. Gelecek açısından ince hamsinin tutulması, bindiğimiz dalı kesmek gibi bir durumdur" ifadelerini kullandı.
Hal Müdürü Adem Erbay da günde 7 bin ton civarında balık satışı yapıldığına işaret ederek, şunları kaydetti:
"Halimiz, Karadeniz'in en büyük, Türkiye'nin ise üçüncü büyük halidir. Buradan satışı yapılan balıklar, 35 il ile yurtdışına gönderiliyor. Koronavirüs kısıtlamaları öncesinde halde hareketlilik biraz daha artıyor. Bugün hem kısıtlama hem de hamsi yasağı nedeniyle yoğunluk çok fazla."
