Gemi Mühendisliği Haftası’nda karamsar tablo
11-13 Aralık tarihlerinde Kartal Titanic Hotel’de gerçekleştirilen etkinlikte, GMO dışında Denizcilik Müsteşarlığı, Gemi İnşaatı Sanayicileri Birliği (GİSBİR), Deniz Ticaret Odası (DTO), Gemi Yan Sanayicileri Derneği (GESAD), Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND), Dok-Gemi-İş Sendikası, İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO), İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ), İnşaat Mühendisleri Odası, Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası ve Türk Loydu’nun önemli temsilsileri hazır bulundu.
“Gemi inşamızı kaybediyoruz”
Global ekonomik krizin denizcilik sektörü üzerindeki etkilerinin de konuşulduğu toplantıda bir konuşma yapan Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oral Erdoğan, gemi inşa sanayinin krizden büyük bir darbe aldığını söyleyerek, “Yeni gemi inşa sanayi son sekiz yıl içerisinde çok hızlı büyüyen bir sektör. Gereken önlemleri almazsak, bu potansiyeli kaybedeceğiz” şeklinde konuştu.
“Hani kriz bizi teğet geçmişti”
Türkiye’nin zor günler yaşadığını dile getiren Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Doğan Cansızlar da, “Ekonomik kriz finans sektörünü avantajlı duruma getirirken, reel sektörü çökertti. Ekonomiye duyulan güvenin azalması sonucu Türkiye zor günler yaşıyor. Güvensizlik nedeniyle büyük oranda küçülme meydana geldi. İşsizlik arttı. Türkiye’nin güçlü bir ekonomik modeli yok. Bu nedenle, Türkiye ne kadar büyürse büyüsün işsizliğe çare bulamaz. Bu kriz bizim krizimiz değil deniliyordu. Şimdi ise krizden çıkıyoruz deniliyor. Peki, hiç girilmemiş krizden çıkılır mı?” dedi.
“Rekabet için seri üretim şart”
Uzakdoğu’nun devlet desteği ile krize rağmen seri üretime geçtiğini ifade eden GİSBİR Yönetim Kurulu Üyesi Birol Üner ise, “Türk tersaneleri sürekli olarak butik işler yapıyor ve terzi gibi çalışıyor. Armatörler pervanesi dönen ve yükünü taşıyan gemiler istiyor. Armatörler artık terzi istemiyor. Fakat Türkiye’de desteksiz seri üretime geçmek intihar olur. Rekabet için seri üretim, seri üretim için de devlet desteği şart” dedi.
“Eski Tuzla’dan eser yok”
GESAD Genel Sekreteri Mustafa Ünar da toplantıda yaptığı konuşmasında şunları dile getirdi: “Eskiden cumartesileri Tuzla’da adım atacak yer bulamazdınız. Lokantalar da oturacak yer bulamazdınız. Şimdi ise, saat 10’dan önce Tuzla’ya kimse gelmiyor. Lokantalar cumartesileri saat 12’de dükkânlarını kapatıp gidiyor. Ama maalesef o kargaşadan eser yok. İş potansiyelimiz çok düştü. Bizim krizden bu derece etkilenmiş olmamızın nedeni ise, henüz doğru bir strateji belirleyememiş olmamızdır. Yan sanayimize gereken önemi veremiyoruz. Oysaki bir ülkenin gemi sanayisinin iyi olması için öncelikle yan sanayi ekipmanlarının iyi olması gerekir.”
“Çarık şimdi ayağı sıkmaya başladı”
Toplantıda krizin terane işçileri üzerindeki etkilerini değerlendiren Türkiye DOK GEMİ-İŞ Sendikası Başkanı Necip Nalbantoğlu ise şunları kaydetti: “35.000 olan tersane işçisi 10 binlere kadar düştü. Şu ana kadar var olan siparişlerimiz vardı. Ama yakında neredeyse elimizde hiç iş kalmayacak. Yakında çekirdek kadromuzu da işten çıkarmak durumunda kalacağız. Bu 25 yıllık işçileri işten çıkardığımızda, yaklaşık 50 milyar kıdem tazminatı ödememiz gerekecek. Çarık şimdi ayağı sıkmaya başladı. Bu tazminatı veremezsen sosyal patlamayı yaşamak zorundasın. 2010’da Büyük Şehir Belediyesi’nin bir projesi var. Mimar Kadir Topbaş, yaptığı açıklamada, 2010 yılında Pendik, Tuzla ve diğer bölgelerin sağlıklı hale getirileceğini ve Tuzla tersanelerinin yoğunluklarının azaltılarak sadece yat ve gezinti teknesi imal edileceğini ifade etti. Bu da 2010’da da önümüze gelecek başka bir problem. Biz sektörde şöyle rahat yüzü göremeyeceğiz. Maalesef devlet bu konuda bize gereken desteği vermiyor.”
“Gemi mühendisleri kömür kazıyor”
Krizin gemi mühendisleri üzerindeki etkileri hakkında bilgi veren TMMOB Gemi Mühendisleri Odası Genel Sekreteri Muzaffer Erdal Kılıç da “22 meslek odası içinde 2009’da yüzde 144’lük bir artışla en çok işsiz kalan mühendisler Gemi Mühendisleri Odası mühendisleridir. Türkiye Kömür Kurumu’nun işçi alımı için açtığı işe alım prosesine 3000 kişi başvurmuş ve bunlar içinde diplomalı gemi mühendisleri var. Bunlar gemi mühendisliği için değil, madende kömür kazmak için başvuruyorlar” şeklinde konuştu.
