İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran Mart Ayı Olağan Meclis Toplantısı'nda gündem değerlendirmesi yapmak üzere kürsüye çıktı.
Sektör hakkında güncel değerlendirmelerde bulunan Tamer Kıran Şu ifadeleri kullandı; ‘’Son bir yılı aşkın süredir insan ve toplum hayatına, ekonomi ve ticaret alanına olumsuz etki eden Covid 19 ile mücadelemiz devam ederken, mutant virüsler nedeniyle vaka sayılarının dün itibariyle 50 binlerin üzerinde çıktığı bir ortamda toplantımızı pandemi önlemlerine en üst seviyede riayet ederek gerçekleştiriyoruz. Sayın bakanımız ve ekibinin daha kalabalık bir katılımla misafir etmek isterdik ancak yine de hem odamızın yayın organı DTO Plus yayın organından canlı yayın hem de Zoom Webinar ile üyelerimize halihazırda ulaşmış bulunuyoruz. Ülkemizde aşılama çalışmaları büyük bir hızla devam ediyor. İnşallah yakın bir gelecekte bu salgını başımızdan def etmiş olarak daha kalabalık ve daha samimi toplantılarda bir araya gelmeyi temenni ediyorum.
‘’Sürdürülebilir büyüme için düşük enflasyon ve fiyat istikrarı son derece önemli!’’
Son bir yıldır ekonomik gidişatı belirleyen Covid-19 vaka sayıları küresel ölçekte bu yılın ilk iki ayında kapanmalar ve aşıların etkisiyle önemli bir gerileme gösterirken, maalesef mart ayında tekrar yükselme eğilimine girdi. Her şeye rağmen pandemi ile mücadelede hızlı aşılamanın önemini ve faydasını ABD ve İngiltere örneklerinden izliyoruz. ABD’nin pandemi ile mücadelede son dönemde başarılı olması ve hükümetinden gelen peş eşe destek paketleri bu ülkenin yüzde 7’lerin üzerine çıkabilecek tarihi bir büyüme gösterme olasılığını artırıyor. ABD ekonomisine ilişkin bu gelişmelerin bir başka yansımasını enflasyon beklentilerinde artış olarak izliyoruz. Buna bağlı olarak 17 yıllık tahvil faizlerinin 0.60lardan 1.70lere gelmesi, risk iştahını azaltıp sermayeyi ABD’ye yönelterek finansal piyasalarda dalgalanmalara yol açmaya başladı. Bu yüzden bizim de içinde bulunduğumuz gelişmekte olan ülkelerin ara ara bu volatiliteyi yaşamasını beklememiz gerekiyor. Geçtiğimiz ay ekonomiye ilişkin ülkemizde, en önemli ekonomik gelişmelerden birisi Merkez Bankası başkanlığındaki görev değişimi oldu. Finansal piyasalarda dalgalanma yaratan bu gelişmenin yeni Başkan Profesör Doktor Şahap Kavcıoğlu’nun enflasyon ile mücadele konusunda peş peşe gelen kararlı açıklamaları ile yatışmaya başladığını görüyoruz. Sürdürülebilir büyüme için düşük enflasyon ve fiyat istikrarının son derece önemli olduğuna inanıyoruz. Bu hedefi gerçekleştirme konusunda yeni başkanımızın açıklamalarını önemsiyor ve başarılar diliyoruz.
‘’Küresel ticarette rekabeti lojistik performans belirleyecek!’’
Şu an itibariyle öncü göstergeler, bu yılın ilk çeyreğinde büyümeye devam ettiğimize işaret ediyor. Diğer taraftan denizcilik piyasalarına bakacak olursak yılın ilk 3 ayı itibariyle navlunlar canlı kalmaya devam etti. Özellikle konteyner tarafında talep artışının devamı, liman ve lojistik sıkışıklıklar, navlunları ve gemi kiralarını rekor seviyelere taşıdı. Dökme yük taşımacılığında da Çin kaynaklı ticari büyümenin pozitif etkisiyle hareketli bir piyasa yaşandı. Yıllık bazda 2020 yılında talep tarafında 11,6 milyar ton seviyesinde olan deniz taşımacılığında gemi filosunun büyüklüğü DWT olarak da 2.139 milyar tona ulaştı. 2020 yılının özellikle 2. Yarısından itibaren hızlı artan talep karşısında birçok piyasamızda navlunlarda hızlı artışlar yaşandı. Önümüzdeki sürece ilişkin beklentilerde de talebin arza göre birçok segmentte daha hızlı bir gelişme göstermeye devam edeceği öngörülüyor. Nitekim dökmecilerde ve bir ölçüde tankerlerde yeni gemi inşa siparişlerinde filoya kıyasla azalma devam ederken konteynerde siparişin filoya oranı yüzde 12,12’ye yükseldi. Ton bazında 2020 yılında yüzde 3,6 düşen ticaret hacmi, ton/mil bazında yüzde 1,7 geriledi. Bu yıl için beklentiler global ticarette beklenen genişleme ile birlikte ton bazında yüzde 4,2 artarak, 12,12 milyar tona yaklaşması, ton/mil bazında ise yüzde 4,1 artarak 61,3 trilyon ton mile ulaşmasıdır. Yük türü ve ton bazında baktığımızda ise sırasıyla gaz gemilerinde yüzde 7,5, konteynerde 5.5, kimyasallarda yüze 4.1, petrol tankerlerinde yüzde 3,8, ve bulkerlerde de yüzde 3’lük bir artış öngörülmektedir. Global filonun 2021 yılında teslim edilmesi beklenen 79 milyon DWT ile 2,2 milyar DWT büyüklüğüne yaklaşması beklenmektedir. Covid-19 sonrası döneme ilişkin olarak ülkelerin küresel ticarette rekabet avantajı sağlamak için ciddi hazırlıklar içinde olduklarını takip ediyoruz. Bir yandan sağlık, haberleşme ve iletişim, ulaştırma, lojistik ve enerji altyapıları hızla gözden geçirilirken, yeni alt ve üst yapı yatırım paketleri birbiri ardına açıklanıyor. Lojistik sektörü tüm bu hazırlıkların odak noktasında yerini alırken önümüzdeki dönemde küresel ticarette rekabetçiliğin ölçüsünü yine lojistik performansın belirleyeceği öngörülüyor.
‘’Deniz Ticaret filomuzu 29 milyon DWT’dan 50 milton DWT’a çıkarmamız gerekmektedir!’’
Denizcilik sektörünün desteklenip geliştirilmesi, deniz ticaret filomuzun mutlaka artırılması gerekmektedir. Ticaret filomuzu artık 29 milyon DWT’dan 50 milton DWT’a çıkarmamız, limanlarımızı dünyanın en büyük lojistik merkezleri, tersanelerimizi ise yeni nesil gemilerin üretildiği yerler haline getirmemiz gerekmektedir. Aksi takdirde dış ticaretimiz ulaşımdan kaynaklı problemler nedeniyle ciddi sorunlarla karşı karşıya kalacaktır ki, son dönemlerde yaşadığımız konteyner krizi ile ilgili karşılaştığımız durum ortadadır. Bu nedenlerle, halihazırda sayın bakanlığımızın da gündeminde olan ve ivedilikle çözüm bekleyen bazı konuları hatırlatmak amacıyla dile getirmek istiyorum. Sektörümüzün en önemli konularından bir tanesi, tonaj harcı takip kütüğünün bir an önce yasalaşmasıdır. Sektörümüz gemilerin temin ve işletilmesinde, uluslararası eşit rekabet koşulları sağlanarak, ülkemizi uluslararası bir denizcilik merkezi haline getirmek, deniz ticareti ve deniz taşımacılığının ülke ekonomisine katkısını artırmak amacıyla bu kanun taslağının yasalaşması beklenmektedir.
‘’Yaşlanan koster filosunun rekabet gücünü kaybetmemesi büyük önem taşımaktadır!’’
Bir diğer konumuz koster filosu yenilenmesi projesinin hayata geçirilmesidir. Tüm sahipli koster filomuz gerek Akdeniz içerisinde gerek Türkiye’nin ithal ve ihraç yüklerinin taşınmasında gerekse Ege ve Akdeniz’de yakın yol taşımacılığı söz konusu olduğunda bölge ticaretinde önemli rol oynamaktadır. Yaş ortalaması 27 olan koster filomuzun yenilenmiş ülke filolarına karşı rekabet gücünü kaybetmemesi büyük önem taşımaktadır. Yaklaşık 875 adet olan koster filomuzun yenilenmesi için ilk etapta 10 adet geminin hayata geçirilmesi planlanan bu projenin kredi imkânı yaratılarak artık sonlandırılmasını bekliyoruz. Yine sektörümüz tarafından hurda teşviki kanununun hayata geçmesi için yapılması gereken yasal düzenlemelerin sonuçlanmasını bekliyoruz. Denizcilik genel müdürlüğümüz tarafından hazırlıkları tamamlanmış olan bu düzenlemenin ivedilikle çıkmasını beklediğimizi belirtmek isterim.
‘’Kılavuz kaptanlarımız ve deniz çalışanlarımız bir an önce aşılanmada öncelikli listeye alınmalı!’’
Sayın bakanım, bu anlamda son olarak kılavuz kaptanlarımız ve deniz çalışanlarımızın bir an önce aşılanmada öncelikli listeye alınmasını buradan bir kez daha duyurmak istiyorum. Şöyle ki deniz çalışanlarımız, son zamanlarda pandemide meydana gelen artışlar sebebiyle uluslararası seyahatlerde ciddi sıkıntılar yaşamaya başlamışlardır. Bu sabah öğrendiğim kadarıyla Bangladeş de gemi adamı değişikliğini durdurmuş. Önemli bir imkandı bizim için gemi adamı değişikliğimiz için. Dolayısıyla her geçen gün pandemi ile beraber doğru orantılı olarak ülkelerin kapanması da artıyor. Bu anlamda aktif görevde olan deniz çalışanlarımıza, aşılamada öncelik verilmesini tekrar buradan bu konuda bize destek olmanıza ihtiyacımız olduğunu bilginize arz ediyorum.’’
Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran’ın ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu konuşma yapmak üzere kürsüye çıktı.
