Tersanelerde gemi siparişleri düştü, 10 bin kişi işsiz kaldı
Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Başkan Yardımcısı ve Selah Tersanesi'nin sahibi Erkan Selah, global finansman krizinin son 4 ayda yeni gemi siparişlerinin 200'üne yakınının iptal edilmesine sebep olduğunu açıklarken bankaların kredileri geri çağırması ve faiz artırmasının krizi büyüttüğünü açıkladı. Selah, bankaların bu uygulamasının kendilerini zor durumda bıraktığını ve uzun soluklu olan gemi inşa projelerini iptal ettirdiğini dile getirirken şunları söylüyor:
"Hükümetin acil müdahale etmesi gerekiyor, aksi takdirde uluslararası rekabet etme gücümüzün bulunduğu bu alanda sektörün 10 yıllık emeği çöpe gidecek. Sanayi Bakanı bir gün önce bankalara uyarı yapıyor 'Faiz indirin, vadeleri uzatın' diye, bir gün sonra VakıfBank Genel Müdürü kredimizi geri çağırıyor. Bakan'ın sözlerini hatırlatınca da ‘Her şirkete aynı davranıyoruz, bu süreç zor' diye konuşuyor" dedi.
4 aydır her geçen gün daha fazla zarar etmeye başladıklarını anlatan Erkan Selah, işten çıkarmaların önünü kesmek için KOBİ'lere paket hazırlandığını ancak yüzlerce çalışanın bulunduğu tersanelerin bu paketten faydalanamadığını belirtti. "KOBİ'de 100 kişi çalışıyor, ben 500 kişi çalıştırıyorum, ilk destek bana verilmeli" diyen Selah, 2008'in son çeyreğinde Tuzla bölgesinde tersanelerde istihdamın yüzde 20 oranında azaldığını kaydetti. Selah, bu süreçte çoğu Tuzla bölgesinde olmak üzere 10 bine yakın çalışanın işini kaybettiğini açıkladı.
Gemiler yarı fiyatına satılmıyor
İhsan Kalkavan'ın sahip olduğu Beşiktaş Gemi İnşa Tersanesi de krizden fazlasıyla etkilenen tersanelerden biri. Yalova'da kendi gemilerini yaparak satan şirketin Genel Müdürü Murat Bener, üretim kapasitelerinin yüzde 35 azaldığını açıkladı. Gemilerin 1 yıl önce satılan fiyatın yarısına satılamadığını kaydeden Bener, yeni projelerini hazırlarken minimum risk ve maksimum verimle çalışmayı ilk sıraya koyduklarını dile getirdi. Hükümetin kredi ve enerji maliyetleri konusunda önlemler almakta geç kaldığını belirten Bener, "Denizcilik sektöründe geçinen yüz binlerce insan var, hâlâ ciddi bir önlem alınmadı" diyor.
Sektörde kredi krizi var
Torlak Tersanesi Genel Müdür Yardımcısı Osman Kaya Turan, kendilerine gelen siparişlerde bankalarla yaşanan kredi krizinin işlerini yüzde 40 azalttığını belirtti. Turan, "Neredeyse ulusal ve uluslararası bütün bankalarla görüşüyoruz kredi sorunumuzu çözmek için ama devlet el atmadığı sürece bu halden kurtulamayız. Japonya'da, Güney Kore'de bu gibi sıkıntılı dönemlerde devlet, gemi ihalelerini öne çeker. Bu sayede hem işini ucuza yaptırmış olur hem de gemiciyi sıkıntıdan kurtarmış olur. Ama biz daha faiz meselesinde bile destek göremiyoruz" dedi.
Yeni gemi inşa siparişlerinde büyük düşüşler yaşandığını belirten Turan, şirket olarak tamir, bakım-onarım ve farklı gemi inşaları üretimine yöneldiklerini söyledi. Krize kadar ürettikleri gemilerin çoğunun tanker gemisi olduğunu, son projelerini çimento, platform, yolcu, Ro-Ro ve LPG gemileri üretmek üzere şekillendirdiklerini anlatan Turan, "Krizden önce de tamir, bakım, armatörlük yapıyorduk, değişik gemiler üretiyorduk. Ama kriz sonrası işlerimizin büyük bölümünü bunlar teşkil etmeye başladı. Devlet desteği görmeyen sektörümüz bu gibi değişikliklerle ayakta durmaya çalışıyor" diye konuştu.
