Birkaç yıldır zor günler geçiren, yeni sipariş alamayan yat üreticilerinin yüzü nihayet gülmeye başladı. Geçen yıl yüzde 16'lık ihracat artışına imza atan sektör temsilcileri, ihracat rakamını 240 milyon dolara çıkardı.
Teknelerin özellikleri, güzellikleri, farklılıkları, tasarımları üzerinde duruyoruz ama bu işin bir de ekonomisi var. Bu kadar çok ve özel tekne yapılınca, işin ekonomisi de büyüyor. Türkiye, son yıllarda çok hızlı bir büyüme gösterdi bu alanda ancak herkesi kırıp geçiren ekonomik kriz yat üreticilerini de vurdu. Birkaç yıldır zor günler geçiren, yeni sipariş alamayan yat üreticilerinin yüzü nihayet gülmeye başladı. Geçen yıl yüzde 16'lık ihracat artışına imza atan sektör temsilcileri, ihracat rakamını 240 milyon dolara çıkardı. Sinyaller bu yılın daha iyi geçeceğini gösteriyor...
Türkiye'de 2003 yılında 37 olan tersane sayısı 70'i geçti. O yıllarda dünyanın en zengin işadamlarına yapılan ve birçoğu uluslararası yarışma ve fuarlardan ödülle dönen yat, yelkenli ve mega yatlar yine dünyaca ünlü dergilerin kapaklarında boy gösteriyordu.
Hatta sektör 2009 yılında ihracat rekoru kırarak 'yat ülkesi' olarak bilinen Finlandiya'nın bile önüne geçti. Türkiye, yine aynı yıl ihracatını Çin'den sonra en çok artıran ülke unvanını da kazandı. O dönemde Financial Times'ta yayımlanan bir analizde İngiltere'nin yılda 1 milyar dolardan fazla ihracatla bu alanda dünyanın en büyük üçüncü ülkesi olduğu, bunun küresel yat ihracatının yüzde 10'una karşılık geldiği belirtildi. Son 10 yılda İtalya, ABD'nin önünde dünyanın bir numaralı yat ihracatçısı oldu. Haberde, 'ABD'nin ihraç ettiği yatların birim başına değeri, İtalya ve İngiltere'nin sattığı yatlardan daha düşük ancak Amerika'nın ihracatının toplam değeri diğer önde gelen ülkelerden daha hızlı arttı, Türkiye ve Çin hariç' denildi.
YAT İHRACATI REKOR KIRDI
Ancak beklenen oldu ve yat sektörü 2009'un sonuyla birlikte ciddi kan kaybı yaşamaya başladı. Hızlı büyüyen tersaneler ellerindeki yatları satamayınca ya da değerinin çok altında satmak zorunda kalınca ödeme güçlüğüne düştüler. Çünkü bu hızlı büyümeyi birçoğu banka kredisiyle sağlamıştı.
25 metre üstü yat talepleri azaldı ve 25 metre altı seri üretim tekne ihracatı da durma noktasına geldi. 2010 yılında Türkiye ekonomisi toparlanmaya başladı ancak tersaneler için aynı olumlu seyir yaşanmadı. Birçok şirket bu dönemi küçülerek, masrafları kısarak, maliyetleri azaltarak atlatmaya çalıştı.
2011 yılındaysa kısmi iyileşmeler başladı. Her ne kadar kasım ayı ihracatında yüzde 52'lik gibi şok bir düşüş yaşanmış olsa da yılın 11 ayındaki parasal artış bir önceki yıla göre 100 milyon dolar fazlaydı.
2004 yılında yıllık 60 milyon dolar olan yat ihracatı, 2010 sonu itibarıyla krize karşın 212 milyon doları aştı. 2011 yılında ise çok daha iyi bir manzara var karşımızda. Aralık ayında ihracatını en çok artıran sektör olan gemi ve yat üreticileri, yılı 1 milyar 331 milyon dolar ile kapattı. Bu rakamın yaklaşık 240 milyon dolarlık bölümü yat ihracatçılarına ait.
