"Uzakdoğu tersaneleri iptal etmezse felaket olur"
DTO Başkanı Kalkavan, “Türk tersanelerinde 220 civarında sipariş iptali oldu. Ancak sipariş defterlerini yüksek tutmaya çalışan Kore ve Çin gibi ülkeler piyasayı tehdit ediyor. Bu tersaneler hiçbir projeyi iptal etmezse piyasada felaket yaşanır̶" dedi.
Denizcilik piyasalarındaki umutsuzluk İstanbul’da 6.’sı düzenlenen Marine Money’de de kendini fazlasıyla gösterdi. Önceki yıllara nazaran daha düşük katılımla düzenlenen finans seminerinde konuşulanlar kimseyi tatmin etmedi. Forumda altı çizilen en önemli konu ise, armatörlere güven kalmadığı yönündeki görüş birliğiydi.

Açılış konuşmalarının ardından bir konuşma yapan Dünya Denizcilik Yönetim Kurulu Başkanı Suay Umut, denizcilerin ekonomik krizle nasıl mücadele edebileceğini anlattı. Konuşmasının ilk kısmında Marin Money’in önemine değinen Umut, “Marine Money seminerleri İstanbul’da yapılmaya başlamadan önce, birçok denizcilik firması dışa açılmamış ve mali politikalarını brokerler aracılığıyla yapıyorlardı. Doğrudan bankalarla görüşmüyorlardı. Bu seminerler sayesinde ilişkiler gelişti ve denizcilik firmaları daha çok bankaya ve krediye ulaştı” dedi.

Denizcilerin bugün içinde bulunduğu durumu değerlendiren Umut, denizcilik firmalarının geçmişte de çok zor durumlarda kaldığını ancak bugünkü gibi bir dönem yaşamadıklarını söyledi. Son birkaç senedir navlunların çok yüksek seyretmesi nedeniyle armatörlerin bu fırsatı değerlendirip yeni siparişlere yöneldiğini hatırlatan Umut, şunları söyledi: “Kuru yük başta olmak üzere bu siparişlere tereddüt etmeden devam ettiler. Bu dönemde kredi bulmak zor; ancak bulsalar dahi bu kadar yüksek sipariş defteriyle ne yapacaklar? Bu sipariş defterinden kurtulmak için iptaller, erteleme, bir araya gelme ve fiyat indirimi gibi çözüm yolları var ancak bunları uygulamak kolay değil. Finansman gücü olan tersaneler iptallere sıcak bakmıyor. Dökme kuru yük navlunları tankere oranla çok daha büyük düşüş yaşayınca gemilerin ve siparişlerin tankere dönüşümü başladı ancak bu da bir çözüm olmayacak çünkü tanker navlunları da düştü.”

"Son çeyrekte krediler başlayacak"

Bankaların durumunu değerlendiren ve bankaların yılın son çeyreğinde kredi vermeye başlayabileceğini söyleyen Suay Umut, “Amerikan bankaları 2009 sonuna kadar kapıları kapadı. İngiltere bankaları 2010’un başında kapıları açabilir. Almanya’da bazı bankalar birleşti ve diğerleri son çeyrekte kredi vermeye başlayacak. İsviçre bankaları kapıları kapattı ve bulutların arasındaki güneşi görmek istiyorlar. Şuanda uluslararası üç bankanın kredi veriyor ancak çok seçiciler ve % 60’ı aşmıyorlar” diye konuştu.

"Fedakarlık zamanı"

Seminerin ilk paneline, Kevin Oates’in moderatörlüğünde Kaptanoğlu Holding CEO’su Şadan Kaptanoğlu, Geden Line CEO’su Tuğrul Tokgöz, HSH Nordbank AG’den Chiristian Nieswandt ve İnal Hukuk Bürosu’ndan Şeyma İnal katıldı. Panelistler piyasalardaki değişimi ve gelecek beklentilerini katılımcılarla paylaştı.

Kaptanoğlu Holding CEO'su Şadan Kaptanoğlu, kapasitelerde önemli düşüşler yaşadıklarını ve çok zor bir dönem geçirdiklerini belirterek “Önümüzdeki aylar için kötümseriz; ancak panik yapmıyoruz. Krizin tek iyi tarafı bu şokun aklımızı başımıza getirmiş olmasıdır. Hep birlikte bugünden geleceği şekillendirmeye başlamalıyız. Herkes fedakârlığa hazır olsun, eğer taraflardan biri fedakâr olmazsa herkes sıkıntıya girer” dedi.

“Planımız olmasa iflas ederdik”

Tuğrul Tokgöz ise piyasadaki en dramatik değişimin güven unsurunda olduğunu söyledi. Tokgöz “Bu dönemde en büyük sorun güvensizlik oldu. Bize güven kalmadığını söyleyebilirim. Hem bankaların hem tedarikçilerin armatörlere güveni kalmadı. Herkes bundan muzdarip” yorumunda bulundu. Herkes gibi kendilerinin de yumuşak bir düşüş beklediklerini ve planları buna göre yaptıklarını söyleyen Tokgöz, “Eğer bu yedek planımız olmasaydı iflas ederdik. Bizim normal bir piyasaya ihtiyacımız var. Armatörler nakitten yana güçlü girdi ve dayanabilirsek 2010 itibariyle iyi piyasaların geleceğine inanıyorum” dedi.

“Yeni Kuşak kanunlarda açık arıyor”

İnal Hukuk Bürosu Avukatı Şeyma İnal, piyasalardaki değişimle ilgili olarak “Önceden ortaklıklar ve yeni siparişlerle uğraşıyorduk şimdi iptallerle uğraşıyoruz. Kriz denizcilikte de tüm tarafları olumsuz etkiledi. Mahkemelere açılan dava sayısında artış görüyoruz. Eski kuşağın sözüm senettir yaklaşımının yerini kanunlarda bir takım boşlukların ve çıkış kapıların aranması aldı” dedi.

HSH Nordbank AG’den Chiristian Nieswandt ise, banka olarak panik yaşamadıklarını ve bankaların devlet desteği olmadan para ve fon bulmasının zorlaştığını söyledi. Bankaların öz sermayelerinin sınırlandırıldığını belirten Nieswandt, sınırlı kaynakların yeni projelerdense mevcut projelerin desteklenmesi için kullandırıldığını ifade etti. Nieswandt “Mevcut projelerden bir kısmının iptal edileceğini düşünüyoruz ve buradan doğacak tasarrufla yeni projeleri desteklememiz mümkün olabilir” diye konuştu.

"İptalleri kabul etmezlerse piyasada felaket yaşanır"

Forumun son panelinde ise Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan’ın moderatörlüğünde Türk bankaları ve gemi inşa sanayisi değerlendirildi. Banka olarak sektöre olan desteklerinin devam ettiğini söyleyen Denizbank Yönetim Kurulu Üyesi Bruno Accou, Türk armatörlerinin çok güçlü olduğunu ve her şeyin üstesinden gelebileceklerini belirtti. Accou, “Bankamız krizden dolayı herhangi bir risk altında değil. Banka olarak biz de sabredip geri ödemelerin dönmesini bekleyeceğiz” dedi.

Türk tersanelerin durumunu değerlendiren Furtrans Şirketler Grubu CEO’su Sualp Ürkmez, çoğu tersanenin hala üç yıllık sipariş defterinin bulunduğunu ancak bu gemilerin alıcısı olmadığını söyledi. Ürkmez “Tersanelerin kendilerine yaptığı bu gemilerin inşa edilmesi gerekiyor. Eğer gemiler satılmazsa tersane sahiplerinin gemi sahibi olduğunu göreceğiz” dedi. 

Kendisine gelen bir soruyu cevaplayan Kalkavan, Türk lirasının değer kaybetmesinin tersanelere biraz rekabet avantajı kazandıracağını ifade ederek “Türk tersanelerinde 220 civarında sipariş iptali oldu. Ancak sipariş defterlerini yüksek tutmaya çalışan Kore ve Çin gibi ülkeler piyasayı tehdit ediyor. Bu tersaneler hiçbir projeyi iptal etmezse piyasada felaket yaşanır” diye konuştu.

Editör: TE Bilişim