MERSİN'DE SOLİ GEMİ HÜZNÜ
Mersinli işadamlarının 2005'te kurduğu ancak çevre kirliliği gerekçesiyle yatırımı engellenip Kocaeli’ne giden SOLİ Gemi İnşa hızla büyüyor.
Mersin’in Silifke ilçesine Bağlı Taşucu beldesinde öncelikli olarak çevre kirliliğine neden olacağı gerekçesiyle yatırım yapamayan Mersinli işadamlarının, Kocaeli’nde 35 milyon dolarlık yatırımla inşaat ettiği SOLİ Gemi İnşa, büyümeye devam ederken, Mersin’de, “Kaçan balık büyüyor” yorumları gündeme geldi.
Uluslararası taşımacılıkta Mersin’in köklü firması ATAKO Uluslararası Taşımacılık, Denizcilik ve Ticaret Ltd Şti’nin büyük ortak olarak öne çıktığı Gabi Nakkaş, Sedat Başak, Şükrü Diyab’ın da hissedar oldukları SOLİ Gemi İnşa, 2005 yılında Taşucu’nda tersane yatırımı yapamayınca, Kocaeli Serbest Bölgesi’nde 30 yıllığına 100 dönüm arazi kiralamıştı.
“Mersin için büyük kayıp”
Mersinli yatırımcıların, Taşucu Tersanesi’ndeki gelişmeler üzerine, rota değiştirerek Kocaeli Serbest Bölgesi’ne yönelmesinin üzerinden geçen 5 yıllık süre zarfında elde ettiği başarı marka olmalarını sağlarken, rota değişimindeki en büyük etkenin, yapılacak tersanenin çevre kirliliği yaratacağı endişesi kentte hükümetin nükleer santral yapımı ısrarı ile sürüyor.
Bu dönemde Mersin’de sektör temsilcileri, işsizlik rakamlarının Türkiye genelinin üzerinde yaşandığı ilde, bu yatırımın kaçırılmasına tepki göstermiş, İskenderun Demir Çelik’in gemi inşa sanayi için büyük önem arz eden yassı mamul üretimine geçiş sürecinin öngörülememesini kayıp olarak tanımlamıştı.
“Yan sanayi gelişirdi”
Bu yıllarda Mersin Deniz Ticaret Odası (MDTO) Genel Sekreterliği görevini yürüten Atahan Çukurova, bu koşullarda Mersin gibi bir kentin, 35 milyon dolarlık yatırımı Kocaeli’ye kaptırmasının gerçek anlamda büyük kayıp olduğunun altını çizmişti. “Zira tersaneler faaliyete geçtikleri yörenin yan sanayi ve ticaretine canlılık katmakta” diyen Çukurova, “Tersanelerde inşa edilecek gemilerin makine, elektrik, teçhiz, boya, ahşap ve marangoz işleri yörede faaliyet gösteren firmalara veriliyor. Ayrıca malzeme alımlarında sac, boru, profil, elektrik malzemesi, boya, makine parçaları, pompalar, valfler, izolasyon malzemeleri, ahşap, plastik, tekstil gibi tüm ihtiyaçlar da yöreden karşılanıyor. Dolayısıyla Mersin esnaf-sanatkarı, nitelikli işgücü kısaca Mersin ekonomisi bu anlamda önemli bir fırsatı kaçırmış durumda” yorumunu yapmıştı.
SOLİ Gemi İnşa yeni siparişlere hazırlanıyor
Küresel kriz öncesinde SOLİ Gemi İnşa Tersanesi’nde 1500 kişinin çalıştığını işaret eden Yönetim Kurulu Başkanı Sedat Başak olumsuzluğun etkisiyle 1360 çalışanın işini kaybetmesine rağmen tüm zorlukları aşmak için çalıştıklarını söyledi.
Başak kısa sürede tersane inşaatını tamamlayıp 5’i 20 bin dwt'luk olmak üzere, 7 tane geminin inşasının tamamlanmasını başarı olarak nitelendirenlerin bugün hataları irdeleyip sektörü yargıladıklarını belirtti. Başak “Yere göğe konulamayan bu sektör bu kadar mı zayıftı, kazandıkları para nerede diye soruyorlar” dedi.
Kazandıkları paranın tamamının tersanede yattığını söyleyen Başak diğer sanayici ve armatörlerin de kazandıklarını yeni tersane inşalarına ve sipariş ettikleri gemilerde bulunduğunu dile getirdi.
“Bu krizi atlatacağız”
SOLİ olarak karşılaştıkları sıkıntıların temel nedeninin 6 ve 7’nolu gemileri satın almış olan firmanın peşinatını yakıp gemileri üzerlerine bırakması olduğunu belirten Başak “Bizim büyüklüğümüzde hangi firma olursa olsun beklediği nakit akışı içersinde 67 milyon dolar eksilir. Bunun karşılığında elinde kalan malı satamaz veya işletip kâr edemezse, aynı sıkıntıyı yasar. Ancak bu yüzyılın en büyük iki krizinden birini, tüm ezberleri bozan büyüklükteki bir krizi yaşayıp, ayakta kalmak önemlidir.
Bu krizi İnşallah atlatacağız. Büyük zorluklarla da olsa, çok ağır maddi manevi bir bedel ödesek de ayakta kalacağız. Bütün çabamız uzun yıllar üretim yapacak, iş ve istihdam yaratacak ve ülkemize bir sanayi yatırımı ve işletmesi olarak güç katacak daha nice gemi inşa tersaneleri gibi bir tersaneyi yaşatmak ve büyütmek olacaktır” diye konuştu.
“Doğa ve çevreye saygılıyız”
SOLİ Gemi İnşa’nın büyük hissedarı ATAKO Denizcilik Şirketi Müdürü ve Mersin Lojistik Platformu Başkanı Jozef Atat, “Tersaneyi Kocaeli yerine Mersin7e kurabilseydik, daha rekabetçi olurduk” dedi.
SOLİ Gemi İnşa Sanayi ve Tic. AŞ’nin büyük hissedarı ATAKO Uluslararası Taşımacılık, Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti Müdürü ve aynı zamanda Mersin Lojistik Platformu Başkanı olan Jozef Atat, tersanenin işletilmesi esnasında “doğa ve çevreye saygılı, modern teknikler” kullanıldığının altını çizerek, bugün gelinen noktada sektördeki değerini her geçen arttırdığını vurguladı.
Küresel krize rağmen ayakta kalmak için mücadele ettiklerini ve bu mücadeleden vazgeçmeye niyetli olmadıklarını ifade eden Atat, “Şuanda yurtdışında kuru yük gemi işletmesinde artış görülmekte. Buna paralel olarak Uzakdoğu tersaneleri sipariş almaya başladı. Uzakdoğu’dan arta kalan siparişler de Türkiye’ye gelebilir.
“Tersanecilik sektörü eski günlerine dönecek”
Bu noktada ülkemizde tersanecilik sektörünün tekrar eski günlerde olduğu gibi çalışmaya başlayacağını söylemek mümkün olur. Buradan hareketle de tersanecilik sektörünün önünün açık olduğu görülmelidir. Ancak küresel kriz sonrası sabırlı olmalıyız.
Sektörün dünyadaki gelişmeler ışığında önümüzdeki bir yılda yeniden sipariş almaya başlayarak, hareketli günler yaşaması olasıdır. Bizde SOLİ Gemi İnşa Sanayi ve Tic. A.Ş. olarak kendimizi bu sürece hazırlama gayretindeyiz. Ülkemize ve sektörümüze olan katkımız inanıyoruz ki önümüzdeki günlerde artarak sürecek ve daha çok istihdam yaratabileceğiz” şeklinde konuştu.
“Mersin’de daha rekabetçi olurduk”
Dış ticaret ve deniz taşımacılığında Türkiye’nin en önemli kapılarından biri olan Mersin’in SOLİ Gemi İnşa yatırımını Kocaeli’ye kaçırmasının da üzüntü verici olduğunu ifade eden Başkan Atat, yatırımcı olarak bu kararı almak zorunda olduklarını aktardı.
Ancak bu yatırımın Mersin’de yapılması halende; gerek bölgenin stratejik konumu ve gerekse de İskenderun Demir Çelik Fabrikası’nın yassı mamul üretimine geçmesi ile şirket olarak sektörde çok daha rekabetçi bir konumda olabileceklerini kaydeden Jozef Atat, “Her şey çok daha farklı olabilirdi. İşsizliğin had safhada yaşandığı Mersin’de bu sorunun çözümüne önemli katkılar sunabilirdik” dedi.
“Uyarılarımıza rağmen sonuç değişmedi”
Mersin Deniz Ticaret Odası’nın şuan ki Genel Sekreteri Korer Özbenli, kent gelişiminin önünü açacak yatırımların sekteye uğratılmak yerine, desteklenmesi gerektiğini söyledi. 
Mersin Deniz Ticaret Odası’nın şuan ki Genel Sekreteri Korer Özbenli ise Mersin’in denizcilik alanında kaçırdığı balıkların günden güne büyüdüğünü ifade ederek, bu konuda tüm uyarılarına rağmen kent adına önem arz eden çalışmaların hayata geçirilememesinin üzüntüsünü yaşadıklarını bildirdi.
Bölge için büyük önem arz eden Taşucu Tersanesi’nin bugün turizm alanı kapsamında marinaya dönüştürülmesi ile ilgili sürecin devam ettirilmeye çalışıldığını ancak oda olarak bu yönde başlattıkları hukuksal mücadelenin sürdüğünü hatırlatan Genel Sekreter Özbenli, son ana kadar mücadele etmeye çalıştıklarını ifade etti.
Marinaya dönüştürülmesi gündeme gelen Taşucu Tersanesi ile ilgili Mersin Deniz Ticaret Odası’nın başlattığı yargı süreci devam ediyor.
“Kent gelişiminin önüne set çekiliyor"
Taşucu ve SOLİ Gemi İnşa Şirketi’nin yaratacağı değer ve istihdamdan yoksun kalan Mersin’in son yıllarda neredeyse yok denilebilecek kadar az yeni yatırım aldığını hatırlatan Korer Özbenli, yatırımların önünün tıkanması ile kentin gelişiminin önüne set kurulduğunu söyledi. Kentin gelişimi ve kalkınmada önünün açılabilmesi için bu tür girişimlerin desteklenmesi gerekirken sekteye uğratıldığını belirten Özbenli, “Uluslar arası arena bakımından stratejik bir konumda bulunmasına rağmen, dünyanın yeni gözdesi olan denizcilik alanında imkanlarını yeterince kullanamayan Mersin, bu alandaki büyük yatırımları adeta göz göre göre kaçırıyor. Buda bizi üzüyor. Oysa bu yatırımlar Mersin’in çehresini değiştirebilir, özellikle de istihdam alanında önemli çözümler sunabilirdi” diye konuştu.
