GEMİ ÇELİĞİ KIYMETE BİNECEK
Çin'in gemi çeliği talebinin, bu yıl tahmin edilen tüketim tonajına göre %20'den fazla artarak 17-18 milyon metrik ton seviyesine ulaşması bekleniyor.
Dünya çelik piyasalarında düzelme emaresi olarak görülen ilerlemeyle birlikte dünya çelik üretimi (gelişmekte olan ülkelerin global çelik pazarında oynadıkları rolün gittikçe daha fazla önem kazanması sonucu) artmaya devam ediyor. Bu esnada arz – talep rakamları da başdöndüren bir değişkenlik içinde.
Dünya Çelik Birliği (WSA – World Steel Association) raporuna göre, global çelik arzı önde gelen çelik üreticisi ülkelerin neredeyse tamamında ve AB, Kuzey Amerika, Güney Amerika ile BDT dahil olmak üzere neredeyse tüm bölgelerde 2009 yılında azalma gösterdi. Bununla birlikte Asya, bilhassa da Çin, Hindistan ile Uzak ve Orta Doğu'da çelik üretimi aynı dönemde artış gösterdi.
2009 yılında dünya çelik üretimi 2008 yılına göre %8 azalırken, Kuzey Amerika'da %33,9 ve AB'de %29,7 olarak kaydedilen üretimdeki sert düşüşleri kalkınmakta olan ülkelerin artan üretimleri önemli ölçüde kompanse etti. Çelikte üretim yoğunluğunun Asya bölgesine kayması özellikle Uzakdoğu'da dünyanın ilk üç sırasını paylaşan gemi üreticisi ülkelerin birbirleriyle olan mücadeleleri de hesaba katıldığında gemi çeliğinde arzın Asya dışına çıkmaması gibi bir sorunu da beraberinde getirebilir.
World Steel Association, Çin'in 2008 yılına oranla %13,5 artışla 567,8 milyon metrik ton (mt) olan 2009 yılı ham çelik üretiminin, dünya toplam ham çelik üretiminin %47'sini karşıladığını duyurdu. Dünya çelik üretiminin ülkelere göre dağılımı dikkate alındığında, gelişmekte olan ülkelerin payının her geçen gün arttığı dikkat çeken en önemli unsur. Çin başta olmak üzere BRIC ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) 2008 yılında dünya toplam çelik üretiminin %49,6'sını gerçekleştirirlerken, 2009 yılı istatistiklerinde bu oran %58,3'e çıkmış durumda.
ABD'nin dünya ham çelik üretimindeki payının ise 2008 yılındaki %6,9 seviyesinden 2009 yılında %4,8'e gerilediği vurgulanıyor. Gelişmekte olan ülkelerin çelik üretimleri yükselirken, öte yandan da bu ülkelerden gelişmiş ülkelere yapılan çelik ihracatı ise 2008 yılına göre azaldı. Söz konusu dönemde ABD'nin çelik ithalatı 2008 yılına göre %49 azaldı. Bu da artan çelik üretiminin, gelişmekte olan ülkelerde tüketildiğini gösteren çok önemli bir done.
ABD, Euro Bölgesi ve Japonya gibi gelişmiş ekonomilerdeki imalat sektörlerinin uğradığı zarar için çözüm arayan çevreler bir yana çelik üretiminin talebin en güçlü olduğu gelişmekte olan ülkelere kaymasını “doğal bir sonuç” şeklinde değerlendirenler de var. Bununla birlikte bu geçişi gelişmiş ülkelerdeki çelik üreticileri için de ekonomik krizin etkisiyle düşen çelik fiyatları ve tüketimle şekillenen yerel piyasalar dikkate alınarak ucuz çelik ürünü ithalatıyla tehdit edilmemesi sebebiyle olumlu değerlendiren uzmanlar mevcut.
İthalatta rekabetin düşük seviyede kalması ise yerel piyasa fiyatlarının belirli ölçüde düzelmesine olanak tanıyor. Dünyanın diğer bölgelerinde çeliğe olan yüksek talep, bu gelişmekte olan piyasalara ihracat kapılarını açıyor.
Çin Ulusal Gemi İnşa Sanayi Birliği (CANSI) Enformasyon Bölümü Müdür Yardımcısı Tan Naifeng gelecek iki yıl içinde, büyük çaplı sipariş iptalleri olmaması durumunda Çin'in gemi çeliği talebinin, bu yıl tahmin edilen tüketim tonajına göre %20'den fazla artarak 17-18 milyon metrik ton seviyesine ulaşmasının beklendiğini açıkladı.
Tan Naifeng, gelecek iki yıl içinde, Güney Koreli üreticilerin yerel piyasalarındaki gemi inşa şirketlerinin gemi levhası talebini karşılayacağını, bunun da Çin'in Güney Kore'ye yaptığı gemi levhası ihracatını büyük ölçüde azaltacağını belirtti ve Hindistan ile diğer kalkınmakta olan ülkelerdeki gemi inşa piyasasının yavaş gelişimi göz önüne alındığında, bu ülkelere Çin'den yapılan ihracatın Güney Kore'ye yapılan ihracatta oluşacak bir azalmayı telafi etmeyeceğini söyledi.
Bununla birlikte, gelecek yıllarda tamamlanacak olan gemi inşa kapasitesiyle birlikte, Çin'in gemi çeliğine olan talebi artmaya devam edecek. Gelecek iki yıl içinde, Çin'in gemi çeliği tüketiminin, 2009 yılında 13,3 milyon mt olarak tahmin edilen tonaja göre en az %20 artarak 17-18 milyon metrik tona ulaşacağı da belirtildi.Tüm bu gelişmeleri değerlendiren uzmanlara göre gemi çeliği konusunda her ülke öncelikle dışa bağımlılığını ortadan kaldırmayı hedefliyor.
Önümüzdeki dönemde kızakların yeniden dolmasıyla çelikte “yeni söz sahibi” olacak Asya ülkeleri üretimlerini öncelikle kendi tersaneleri kullanımına sunmak isteyebilirler. Böylelikle gemi inşa konusunda devler ligini işgal eden ülkeler aynı zamanda gemi çeliği piyasasını da belirleme şansını elde edebilirler. Bu hiç şüphesiz gemi çeliğini bugün olduğundan daha kıymetli hale getirecek.
Cem TOP - PERŞEMBE ROTASI
