Electronic Chartering

ELECTRONİC CHARTERİNG(Web Esaslı Bir Platform Üzerinden Gemi Kiralama İşlemleri )Yazan;Harun Şişmanyazıcı Öğretim Görevlisi  1 GİRİŞ;Bilindiği üzere açık piyasa taşımacılığında gemi kiralama işlemi gemiyi kiraya verenin kiralayan lehine geminin kullanım h

ELECTRONİC CHARTERİNG
(Web Esaslı Bir Platform Üzerinden Gemi Kiralama İşlemleri )
Yazan;Harun Şişmanyazıcı Öğretim Görevlisi

 1 GİRİŞ;

Bilindiği üzere açık piyasa taşımacılığında gemi kiralama işlemi gemiyi kiraya verenin kiralayan lehine geminin kullanım hakkının devri niteliğinde olup bu kiralama müzakeresi ya direk olarak taraflar arasında Ya da Brokerler vasıtası ile yapılmaktadır. Vaktiyle bu müzakereler manüel klasik teleks ile yapılırken zaman içinde komputerize teleksler ortaya çıkmış ve sarı bant kullanımı tarihe karışmıştır. O tarihlerde ASA adı verilen bir program ülkemizde bu bilgisayar bağlantılı teleksler için en fazla kullanılan sistem olmuştur.

Ancak zaman içinde Internetin ve email ile haberleşmenin devreye girmesi ile bu sistemlerde demode olarak gemi kiralama sahnesinden kaybolmuşlardır.

Deniz taşımacılığında kullanılan kısaltmalar ,akronimler ve deforme edilmiş İngilizce kelimeler o zamanların teleks ile gemi kiralama müzakerelerinin  ve gemi ile radyo vasıtası  haberleşmenin maliyetlerini düşürmek ve hız kazanmak nedeni ile ortaya çıkmıştır.

Internet ve email ile haberleşme gemi kiralama sürecinde maliyetleri düşürmek,yazım kolaylıkları ve sair konularda önemli avantajlar sağlasa da gizlilik prensibini ortadan kaldırmış ve kiracı ile gemi işleticisinin birbirlerini daha kolay bulmalarına imkan sağlamıştır. Bu ise competatıve brokerların iş imkanlarını giderek azaltmaya başlamıştır. Diğer taraftan ise her gün 1000 lerce gelen email içinden en uygun emailin seçilmesi Broker'lar üzerinde bir iş yükü yaratmaya başlamıştır.

Ancak her nimetin bir külfeti olduğu üzere evvelce sadece sınırlı bir alanı kontrol eden broker'lar şimdi çok geniş bir alanda çok sayıda yükü ve gemiyi kontrol eder hale gelmişlerdir. Çünkü artık tek bir tuşla bir mesaj bir anda 1000 lerce adrese ulaşabilmekte, Deniz Anası üremesi gibi her bir mesaj ulaştığı yerde yeniden 1000 lerce ilave mesaja yola açmaktadır. Böylece bir kaynaktan çıkan 1 mesaj 1-2 saat içinde 10.000 lerce mesaja ulaşmaktadır. Tüm bu işlemlerde  çok ucuza mal olmaktadır.  

 Bu gelişim yukarıda söylenildiği üzere gemi kiralama piyasasında bir şeffaflık yaratarak,brokerların aracı olma fonksiyonunu azaltmaya başlamıştır. Brokerlar aleyhine gelişen diğer oluşum ise gelişen bilişim ve haberleşme teknolojileri ile Elektronic Chartering Sitelerinin oluşumu ile kiracı ve armatör (her zaman gemiyi işleten armatör olmayabilir,management şirketi olabilir,işletme müteahhit'i olabilir Ya da Tıme Charter Kıracı olabilir.

Burada bundan sonra armatör deyimi kiraya veren anlamında kullanılacaktır. )arada broker kullanmadan direkt olarak birbirleri ile gemi kiralama imkanına kavuşmuş böylece ,brokerların işleri bu yeni gelişmeden ters yönde etkilenmeye başlamıştır.

Brokerlar bu tür gemi kiralama sitelerinin işlerini azalttığını iddia ederlerken ,söz konusu site sahipleri bunun böyle olmadığını en azından bu etkilenmenin çok ciddi boyutlarda olmadığını ve bu sitelerin sadece Armatör ve Kiracılara değil aynı zamanda brokerlara da hizmet ettiğini iddia etmişlerdir. İşin İlginç yanı aşağıda detayı ile açıklanacağı üzere bu tip bazı sitelerin arkasındaki şirketler Ya da bu sitelerin bazılarının sahipleri de bizatihi Brokerlar olmuştur. Dahada ötesinde Internetin devreye girmesi ve email'in kullanılması ile zaten bu sitelerin dışında da kiralama işleminin tarafları broker kullanmadan birbirleri ile müzakere etmeye başlamışlardır.

Bu yazımızda ülkemizde çok yaygın olarak kullanılmayan ve çok detaylı olarak bilinmeyen Elektronic Chartering konusunda bir fikir vermeye çalışılmıştır.

Bu yazının hazırlanmasında etken olan husus ise ,Karadeniz Bölgesindeki bir  Meslek Yüksek okulunda okuyan bir  öğrencinin hazırlayacağı tez için bizden  Eelektronic Broking konusunda yardım talebinin,öğrenim konusunda pek iştahlı olmayan öğrencileri eğitmek için zamanımızı harcamamız nedeni ile karşılanamaması ve bunun bizde yarattığı vicdani rahatsızlık olmuştur.

2-WEB SİTELERİNİN ÇALIŞMA ŞEKİLLERİ.

Elektronic Chartering sitelerinin ortaya çıkışı 2000 li yılların başına ,hatta daha öncesine kadar gitmektedir. Zaman içinde bu sitelerin sayısı bir ara 35 e kadar çıkmış* ancak bazıları varlıklarını sürdüremeyerek kapanmış bazıları ilk tesis edildikleri yıllarda sarsıntıya uğramış ancak sonradan yeniden toparlanarak daha güçlü bir şekilde faaliyetlerine devam etmişlerdir. Bu siteler konvansiyonel chartering'in fiziksel piyasa koşullarının tersine elektronik onlıne chartering'i gündeme getirmiştir.

*Sınırlı alanda servis verenlerin sayısı (sadece haberleşme imkanı gibi)100 lere çıkmıştır

Bu oluşum aynı fiziki deniz taşımacılığı piyasası yanı sıra türev piyasalarında görülen FFA Ya da Future Market Uygulamalarının Paper Market i gibi yeni bir oluşum yaratmıştır. Yani bir Web Platformunda yapılan Onlıne Chartering ve Klasik /Konvansiyonel Offlıne Chartering.

Ancak bu Web Sitelerinin bazıları sadece bir market yanı pazar fonksiyonu ve haberleşme * görevini yerine getirmiş bazıları ise daha kapsamlı bir hizmet ile elektronik ürün pazarlama yöntemini benimsemiş,bazıları ise bu iki fonksiyonu aynı anda görmeye başlamıştır.

*Burada kastedilen haberleşme herkese mesaj yollama yerine bir web bazlı platform üzerinden bir mesajın Ya da bilginin mesaj ile ulaşılmak istenilenlerce görülmesinin temini anlamında olmaktadır.

Ya da bu sistemler üzerinden belirlenen adreslere mesaj da yollanabilmektedir.

Ancak ayrıca sadece mesaj yollamak için kullanılan Ya da kiralana servar'larda bulunmaktadır.
 
Aslında EDP Sistemlerinin deniz taşımacılığında kullanımı ve belli alanlarda ihtiyaca cevap veren yazılımların hazırlanması 1980 li yıllara kadar gitmektedir. Norveç Denizcilik Akademisinde bitirme tezimizde Sn Cemil Gücüyener ile birlikte EDP Sistemlerinin Deniz Taşımacılığında Kullanımı olmuş ve bizden sonra bu konu anılan okulda ders olarak okutulmaya başlanmıştır. O tarihlerde Tahmini ve Real Sefer Maliyeti hesaplamaları, Uygun Filo Kullanımı ve Yönetimi, Sefer Tarifeleri , On Board Management, Demmurage/Despatch Hesaplamaları,Koruyucu Bakım Hizmetleri ,Yük hesaplamaları   ve İstif planları  ,Offhıre Hesaplamaları Yük ve Gemi Planlamaları ,Raporlama sistemleri ile ilgili yazılımlar mevcut olup Dıstance Table lar vb  elktronik ortamda yeni yeni kullanılmaya başlamıştır.

Zaman içinde büyük kiracılar kendilerine özgü yazılımlar yaptırmaya başlamış ve sonra destekleyicisi oldukları Ya da arkalarında oldukları sitelerde bu programları geliştirerek hem kendileri hemde diğer kullanıcılar bakımından bir elektronik araç (tool)olarak hizmete sunmuşlardır.

 Başlangıçta bu sitelerin pek başarılı olmamasının nedeni piyasa aktörlerinin bu sitelere gemilerini Ya da yüklerini diğer aktörler kendi yüklerini ve gemilerini koymadıkça Ya da onlarında gemilerini ve yüklerini görmedikçe koymak istememelerinden kaynaklanmıştır. Yani sadece kendi gemilerinin Ya da yüklerinin bu sitelerde görülmesinden hoşlanmamışlardır. Diğer taraftan bu gibi sitelerde yüklerin hepsinin görülmesi ,armatörler açısından piyasadaki yük arzını o segment'de ortaya koyduğundan kiracıların armatörler karşısında pazarlık gücünü azalttığı gibi, tersine gemilerin bir segment'de görülmesi kiracılar karşısında o tarihlerde o segment'de sınırlı sayıdaki yüklerin mevcut olması ve bunun sitede yer alması armatörün pazarlık şansını zayıflatmıştır. Diğer taraftan competatıve brokerlar  gemilerin pozisyonlarının herkes tarafından görülmesinden hoşlanmamışlardır.

İyi bir broker daha gemi bağlandığı seferini yapmadan önce o geminin nereye gideceği ve nerede ne zaman boş olacağını öğrenerek Ya da bilerek ,gemi daha pozisyon olarak armatör tarafından piyasaya sirküle edilmeden önce yük bularak armatöre getirmek sureti ile diğer rakiplerinin önüne geçebildiğinden,bir broker  bu sistem ile bu şansını kaybetmekte armatör yükü bu brokerdan önce kaynağından bu web sitelerden öğrenebilmektedir.

Dolayısı ile sistem kendi içinde faydasının yanı sıra ilgili tüm taraflar bakımından belli olumsuzluklara da sahip olmaktadır.

Bir çok kiracıda satın aldığı Ya da sattığı bir yükün ne zaman piyasaya gireceğinin ,ticari anlamda rakipleri tarafından bilinmesinden pek hoşlanmamaktadır. Örneğin Kahve Ya da Muz bir yerden bir yere taşınacak ise gideceği yerde  ve zamanda piyasaya girecek mal miktarı belli olduğundan alıcının o piyasada perakendeciler karşısında pazarlık şansını azaltabilmektedir. Çünkü aynı anda bu malların piyasaya girmesi malın  o piyasadaki fiyatını düşürebilmektedir.

 Dolayısı ile bu sitelerin sağladığı şeffaflık her zaman fayda yaratmamaktadır. Ancak bu sitelerdeki tüm bilgilerde her kese açık bilgiler olmamaktadır. Bu sitelerin kullanıcıları girdikleri bilgilerin sadece kimler için açık olabileceğini kimlere kapalı olabileceğini de belirleyebilmektedir. Fakat bu sitelerin kullanıcılara sağladıkları önemli faydalarda mevcuttur. Borkerların şikayetlerini ortadan kaldırmak üzere bazı siteler sadece armatör ve brokerlara açık olabilmektedir. Bu hususlar aşağıda firma bazında detayı ile açıklanmıştır. Ayrıca yazımızın son bölümünde bu gibi sitelerin avantaj ve dez avantajları detaylı olarak ortaya konmuştur.

Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere bu Web Siteler Levelseas'ın uygulamasında olduğu gibi iki modul bazında hizmet verebilmektedirler.

1. Exchange yani bilgi paylaşımı ;yük ve gemi bakımından gemilerin pozisyonları ile ilgili bilgilerin ve piyasaya konan Ya da sirküle edilen yükler ile ilgili bilgilerin paylaşımı,bunun ikinci aşaması site üzerinden ana şartların kiralama maksadı ile müzakere edilmesi
2. Operatıon ;yukarıda sözü edilen elektronik tool (araçlar)ile sefer maliyeti hesaplamaları,demmurage/despatch hesaplamaları,sefer yönetimi vb gibi hizmetlerin sağlanması işlemi.

Elektronic Chartering işlemi önce yük ve gemi ile ilgili bilgilerin sisteme girişi ile başlamaktadır. Kiracılar yüklerini ORDER olarak , armatör Ya da gemi sahipleri Ya da işleticileri ise gemilerini POSITION olarak sisteme girmektedirler.  Ancak bu kadar bilginin karışık olarak sisteme girmesinin kullanıcılar için pek fayda sağlamayacağı izahtan varestedir.  Bu nedenle bu bilgilerin belli bir sınıflamaya tabi tutulması gerekmektedir. Bu yüzden ,bir çok sitedeki yöntem farklı olmak üzere, bir çok farklı kriter dikkate alınarak bir sınıflamaya tabi tutulmakta ve kategorize edilmektedir. Gemilerin sıze larına göre tiplerine ,nerede ve ne zaman boş olduklarına vb göre belli bir sınıflama yapılmaktadır. Aynı şekilde yüklerde cinsine,miktarına nereden ne zaman yükleneceğine ,nereye gideceğine göre belli bir sınıflamaya tabi tutulmaktadır. İkinci aşama bunların karşılaştırılması ve uygun olanların eşleştirilmesi işlemi olmaktadır. 3 cü aşama ise kiralama bakımından müzakere safhasıdır. Bu müzakere safhasında bazı sitelerde armatör Ya da kiracı direkt olarak site vasıtası ile karşı tarafa mesaj atarak site dışında direkt olarak kendi sistemleri vasıtası ile müzakereye başlamakta Ya da müzakerelerini sitenin kendi ortamı içinde yürüterek ana şartları müzakere etmekte,hatta teklif verirken site vasıtası ile yaptığı teklif ve bağlantılar hususunda önceki yazışmalardan ve bilgilerden yararlanmakta,sitenin hazırlamış olduğu formları kullanmakta,gerekli Questıonetry (Soru Formları)lerden yararlanmaktadırlar. Müzakere sonucun da da gerekli anlaşma şartları ve recap(recapıtulatıon/Ch/p hazırlanmadan önce tarafların anlaştıkları hususlara havi ön anlaşma metni)  yine bu ortamda hazırlanmakta ve sitenin bu konudaki imkanlarından yararlanmaktadırlar.

Tüm bu işlemler çok daha hızlı ve seri olmakta ve gereksiz haberleşme masraflarından tasarruf edilmektedir.  Daha sonra ise yapılan bağlantının analiz safhası gelmektedir. Bazı sitelerin sağladığı yazılımlar ile sefer değerlendirmeleri yapılabilmektedir.
 
Aşağıda sistemin nasıl çalıştığı bir şema ile açıklanmıştır.

Kaynak ;-A Multi-Agent System for e-Chartering-MS Sardis.

Yukarıda da açıklandığı üzere günümüzde bu siteler bir çok büyük Deniz Nakliye Şirketi,Broker ve Kiracılar tarafından desteklenmekte ve bu anılan şirketler bir çok büyük Web Sitelerinin arkasında durmaktadırlar. Bunlara bazı büyük finans kuruluşları da dahil olmaktadır. Örneğin BP,SHELL,CARGİL,R.S PLATAU,SILVER LİNE,WORLDWIDE SHIPPING GROUP LIMITED,IMS KAUGEN,LEIF HOEGH,LİBERTY SHIPPING GROUP,BERGESEN,CMI CORPORATION ,ARMADA,BILLITION MARKETING,BOCIMAR,CHEVRON TRANSPORT CORPORATION LTD,CLIPPER BULK SHIPPING,GLENCORE INTERNATIONAL,MAERSK,RIO TINTO SHIPPING ,VALE,BARRY ROGLIANO SHIPBROKERS(PARIS)FERANBULK(OSLO),CLARKSONS,ARIES SHIPBROKING,RIO TINTO SHIPPING,NORDEN ,BHP TRANSPORT AND LOGISTICS,MITSIBUSHI CORPERATION,PAN OCEAN SHIPPING,TEEKAY SHIPPING,TOTALFINAELF GROUP,TRANSFIELD SHIPPING,FEDNAV LİMITED,BANCHERO COSTA,EA GIBSON,ISPAT SHIPPING,JCO'KEEFE,POTEN AND PARTNERS,TORVALD KLAVENESS GROUP ve diğerleri

 Yukarıdan da görüleceği üzere bu gibi sitelerin arkasında sadece Dünyanın en büyük kiracı şirketleri ve armatörleri değil aynı zamanda en büyük brokerleri de bulunmaktadır. Dolayısı ile bu gibi sitelerin varlığından büyük broker şirketleri değil daha ziyade küçük broker şirketleri şikayet etmektedir.

3-BELLİ BAŞLI WEB BAZLI ELEKTRONIK GEMİ KİRALAMA VE HABERLEŞME SİTELERİ

 Aşağıda  elektronik gemi kiralama hizmeti ve diğer elektronik ürün pazarlayan belli başlı büyük şirketlerin kuruluş sefahatleri ve sundukları hizmetler özet olarak verilmeye çalışılmıştır. Bu gün için popüler olarak faaliyetine devam eden ve kapanan Elektronic Chartering(kiralama)siteleri LevelSeas,Strategıc Software  IMX,AMX Marine,GoReefers,Shıppıng Dırect,Chartering Solutıon ,Baltıc Spot,Baltıc ExchangeShıppıng Platform, Stemınorder ve diğerleridir.

3.1-LevelSeas;

 Level Seas Mart 2000 de Cargıll,BP,Shell  Clarkson ve venture kapitalist e Volutıon tarafından kurulmuştur. Kuruluş safhası oldukça sancılı olmuş ve ilk yıllarda beklenen başarı yakalanamamıştır.

Clarkson dışındaki brokerlar bu web bazlı kiralama sitelerinin işlerini ellerinden alacığı  endişesi ile tepki koymuşlardır. Bu sistem bir anlamda dış kaynak teknoloji hizmeti niteliğindedir. Ancak dikkat edilirse bu siteyi kuran 4 şirket bir bilgisayar hardware Ya da software şirketi değildir. Yani bilgisayar ve bilişim sektöründe belli bir tecrübeye sahip olan şirketler değildir. Tamamen bu alanın dışında faaliyet gösteren,ancak asli işlerini yaparken günün teknolojilerini kullanma ihtiyacı duyan ve bu nedenle  bu tip yazılım programlarını satın alan Ya da yaptıran şirketlerdir.

LevelSeas başlangıçtaki sarsıntıdan sonra toparlanarak,yük ve gemiler bakımından kendi işlemsel sistemlerini oluşturmuş daha sonrada  Dolphin Computer'ı satın alarak yoluna devam etmeye başlamıştır. Dolphın Computer'ın satın alınması LevelSeas'ın ilk temel taşı olmuştur.

Çünkü Dolphin Computers ISMIS(Integrated Shıppıng Management Informatıon System'ı oluşturan Bilgisayar Firmasıdır. Bu sistemin alınması ile Level Seas 20 Eylülde  Operasyonel Gemi İdaresi Paketini bir ürün olarak hizmete sokmuştur.

AP Moller Gurubu da kendileri için uygun ,ayrı  yeni bir rakip sistem yaratma plan ve düşüncesine sahip iken ISMIS lehine bu düşüncesinden vazgeçerek o tarihlerde tercihini ISMIS den yana kullanmıştır. 

Aslında bu sistem Dolphın Computer  personeli olan  David Berker tarafından 1986 yılında oluşturulmuş olup 15 yıl içinde geliştirilmiştir. ISMIS BP,TotalfınaElf,Bocımar, Euronav ve Exmar tarafından denizcilik faaliyetlerini yönetmek  için kullanılmıştır. Bu sistem bu şirketler tarafından Fınansal Raporlama Sistemleri olan SAP ve Coda içine entegre edilmiştir.

ISMIS'ın satın alınmasının gerekçesini LevelSeas'ın Baş Opresayon Elamanı Dr Kevin O'Connar;''benzer bir sistemin hazırlanmasının 2 yıl gibi süreyi alacağı göz önüne alınarak daha önceden oluşturulmuş ve uygulama eksiklikleri görülerek ihtiyaca göre sürekli geliştirilmiş hazır bir sistemin /programın satın alınmasını tercih ettikleri ''şeklinde  beyan etmiştir. Ayrıca bir Browser vasıtası ile kullanıcıların girebilecekleri ve işlem yapacakları bir UI(User Interface)oluşturmuştur. Ayrıca tam anlamı ile  web-enabled bir yazılım programı hazırlayarak müşterilerin istenildiği zaman kolaylıkla Internet üzerinden diğer ISMIS unsurları ve LevellSeas sistemi ile bağlantı kurabilecekleri bir  imkan yaratılmıştır.

LevelSeas yukarıda açıklandığı üzere müşterileri ile entegre edilmiş bir sistem ile yani entegre edilmiş bilgi sistemi ile (entegrated ınformatıon system)müşterilerine onların  kendi ofislerindeki sistem üzerinden internet vasıtası ile direk olarak LevelSeas Sitesine girerek bilgi aktarmasına ve işlem yapmasına imkan sağlamıştır.

LevelSeas hizmeti iki modul'den oluşmaktadır. Bunlar LevelSeas Exchange ve LevelSeas Operatıon dur.

a)LevelSeas Operation;

LevelSeas Operatıon da gemi üzerinde bir Interface bulunmaktadır. Gemi üzerindeki PC de yer alan bir Software(yazılım )vasıtası gemi kaptanı kendisinden talep edilen gerekli bilgileri sisteme girmektedir. Bu gemi kaptanlarının her gün 12 Gmt de şirket merkezine verdikleri  raporlara eşit bir rapor işlemidir. Böylece gemideki PC den bu bilgiler satellite vasıtası ile Armatörün Genel Merkezine ulaşmaktadır. Bilgiler kaptan tarafından bir online Forma girilmektedir.

LevelSeas akıllıca bir yöntem ile Armatörler tarafından ,kiracıların geminin tam olarak nerede olduğunu bilmelerini istememeleri gibi komplex hususları bu programda bir kenara koymayı başarmıştır.

Gemi Pozisyon Raporları  gemi kaptanları tarafından manuel olarak LevelSeas Sistemi içinde dosyalanmaktadır. Bu bilgiler Armatörler Ya da merkezdeki yöneticileri tarafından sistemin dışından alınarak  kullanılabilmektedir. Bu bilgilere kiracıların ulaşması ancak armatörün müsaadesi ile mümkün olmaktadır.  

İşin can alıcı noktası;bu raporların başka sistemler de olduğu gibi otomatik olarak gönderilmemesidir. Bu sistem  konvansiyonel gemi günlük raporlama sisteminin aynısı olup ,ancak manuel iş yükü daha az olmaktadır.

LevelSeas Gemi  Software paketinin bir parçası  olarak ,sisteme dahil olan tüm farklı formlar için bir web şablonu oluşturmuştur. Böylece formların text içeriğini  yollamak sureti ile gemi-sahil arasındaki bilgi teatisi minimize edilmiştir. Eğer gemi kaptanı ,her hangi bir maksatla bir elektronik formun güncel olmayan kopyasını doldurursa LevelSeas  gemi üzerinde bulunan Bilgisayardaki form şablonlarını otomatik olarak güncel haline getirmektedir.

İlginç olan husus Lsopt 'a İnternet üzerinden girilmemekte ve sistem bu şekilde çalışmamaktadır,sistem bir sofware den ziyade hardware dayanmaktadır. Deniz Nakliye şirketinin ofisine bir PC ile birlikte bunun içinde bulunan bir yazılım tesis edilmektedir. Kısaca LevelSeas'ın sunduğu LSOpt  içinde özel bir yazlım bulunan bir harware' dır. Bu kutunun 3 bağlantısı bulunmaktadır. 1)Elektrik Bağlantısı 2)Telefon Hattı (LevelSeas ile bağlantılı)3) Bu kutuyu Deniz Nakliye Şirketinin kendi Bilgisayar network' una bağlayan  kablo.(Birim kendi IP Adresine sahiptir)

Deniz Nakliye Şirketinin Ofisine böyle bir harware'ın konmasının ana nedeni , direk olarak deniz nakliye şirketinin kendi network sistemine bağlantısının yapılmasının,Internet üzerinden yapılan bağlantıya göre ,erişimin çok daha hızlı olarak  sağlanmasıdır.  İkinci neden ise Deniz Nakliye Şirketlerinin   önemli bilgileri ,uzaktan LevelSeas Bilgi Merkezinde depolamak ve kullanmak yerine ,  kendi kontrolünde olan bir sistemde depolamak sureti ile kendisini daha iyi ve emniyette hissetmesidir.

 LevelSeas Deniz Nakliye Şirketlerine koyduğu hardware'e telefon bağlantısı ile girebilmektedir. Ancak bu giriş  müşterinin kontrolü altında olup onayına tabi olmaktadır. Daha açık bir ifade  ile hem LevelSeas hemde Deniz Nakliye Şirketinin ayrı şifreleri bulunmaktadır.

 Level Seas uzaktan bu harware yani bilgisayara ancak iki şifrenin aynı anda yazılması ile girebilmektedir. Buda bu girişe Deniz Nakliye Şirketinin izin vermesi anlamındadır.

 Daha da ötesinde böyle bir hardware/software paketinin bir ürün olarak sunulması Müşterinin CD-ROMs kullanımı/tesisi  ile ilgili potansiyel problemlerden kurtulunmaktadır. Sn O'Connar 'ın deyimi ile ''müşteri akşam evinde rahat uyumaktadır.''

 LSOps' a  bir desktop(masa üstü) bilgisayar ile girilmesi  web browser (örneğin İnternet Explorer veya Netscape)vasıtası ile olmaktadır. Bunun arkasındaki neden ;Deniz Nakliye şirketinin hangi işletim sistemini tesis ettiğinin  Ya da kullandığının problem teşkil etmemesidir. Ayrıca müşteri işletim sistemini geliştirirse bu  durum herhangi bir değişiklik yapılmasına ihtiyaç hasıl etmemektedir.

 Böylece müşterinin masaüstü bilgisayarında bir Web Browster olduğu sürece (İnternete girmek için buna ihtiyaç duyacaklardır)LSOps 'e rahatlıkla girebilmektedirler

 
 Müşterilerin onayı ile LevelSeas talep edilen form şablonlarını ve Port database 'ı güncellemek için
sisteme girebilmektedir.

 Hardware/Software'ı müşterinin ofisine tesis etme fikri yeni bir şey olmayıp bunu daha önce Reuters ve Bloomberg de kullanmıştır.

LSOps yukarıda sözü edilen raporlamanın dışında bağlantıların kayıtlarının tutulması,gemi hareketlerinin ve faaliyetlerinin idaresi,taşınan yükler ile ilgili bilgilerin  kayıt edilmesi ve idaresi.demmurage/despatch hesaplamaları ve tüm bu hususların diğer sitelere entegre edilmesi işlevini yerine getirmektedir. Bu paket içinde yer alan unsurlar aşağıda verilmiştir;

i)VESSEL MOVEMENTS/ACTIVITIES;(Gemi Hareketleri ve Faaliyetleri)

 Sefer ile ilgili spesifik bilgiler otomatik olarak sisteme daha doğru bir ifade ile  sefer dosyasına kaydedilmektedir.

ii)VOYAGE MASTER FILE;(Sefer Kaptan Dosyası)

Bu sayfada kullanıcı sefer ile ilgili tüm bilgileri bulabilmektedir. Örneğin seferin başlangıç ve bitiş tarihleri ,acente tayinleri vb,bu sayfadan sefer ile ilgili diğer sayfalara da girebilmek mümkün olmaktadır

iii)PORT LOGS;(Liman Bilgileri)

Kullanıcı liman uğrakları ile ilgili bilgileri ;ne maksatla uğranıldığını(yükleme,tahliye,sığınma,yakıt alma vb gibi) ve uğrak tarihlerini,gemi üzerindeki yakıt miktarlarını,acente detaylarını ve tahmini liman masraflarını görebilmektedir.

iv)PORT ACTIVITES;(Geminin Limandaki Hareket ve İşlemleri)

Bu sayfada geminin limanda çalışması ve hareketleri ile ilgili tüm bilgiler tarih ve saat zikren yer almaktadır. Sistem bu bilgileri demmurage/despatch hesaplamalarında esas alarak herhangi bir despatch demurage ödemesi olup olmayacağını tespit etmektedir.

v)SEA PASSAGE LOGS ;(Seyir Bilgileri)

Bu sayfa geminin deniz ayağındaki tüm bilgileri göstermektedir. Örneğin geminin pozisyonu,katedilen mesafe,yakılan yakıt miktarı ,cari hava şartları vb.

vi)NOON REPORTS;(Öğlen Pozisyon Raporları)

Bu sayfada,yukarıda söylenildiği üzere geminin 12 GMT esası ile verdiği mevki raporları yer almaktadır. Bu raporlarda geminin son 24 saatte katedilen mesafe ve uğrak yapacağı limana ETA sının ne olduğu belirtilmektedir. Gemi operasyonundan sorumlu kişi bu bilgileri kullanarak kira süresince geminin performansını takip edebilmektedir.

vii)BUNKER;(Yakıt)

Bu analitik unsur vasıtası ile ,Operasyon Departmanı gemi ve sefer bilgilerini değerlendirebilmekte,gemdeki yakıt miktarlarını ve alım fiyatlarını takip edebilmekte  ve gemi için en uygun yakıt ikmal politika ve stratejilerini oluşturabilmektedir.

Bu işten sorumlu bir operatör sefer yakıt taleplerini belirleyip buna göre hem miktar hemde fiyat bakımından en uygun akaryakıt ikmal politikalarını oluşturarak gerekli siparişleri yapabilmektedir.

Tıme Charter Bağlantılarda ;Bu operatör gemi üzerindeki Armatör ve Kiracıya ait yakıt miktarlarını belirleyebilmektedir.
Bu sisteme geminin kiraya girişinde ve çıkışındaki yakıt fiyatları da kayıt edildiğinden ,teslim ve geri teslimdeki yakıt fiyatı farklılıkları kolaylıkla tespit edilebilmekte  ve kiracı ile armatör arasında yakıt ile ilgili gerekli alacak/verecek hesabı yapılarak bu konuda gerekli mutabakat sağlanabilmektedir..

viii) CARGOES;(Yükler)

Bu module bu gemi ile ilgili tüm yük bilgileri kayıt edilmektedir.. Bu bilgiler yükler ile ilgili spesifik bilgiler ve bu yükler ile ilgili konşimento ,teminat mektubu gibi belgeler ile ilgili bilgilerdir.

Konşimento detayları,yük sürvey sonuçları,outturn raporları bu modül de yer almaktadır.Dolayısı ile bir seferde taşınan yük ile ilgili Konşimento ve LOI ile ilgili tüm bilgiler sistemden temin edilebilmektedir.

ix)TIME CHARTER DELİVERY/REDELİVERY OFFHİRE ;(Tıme Charter Teslim/Geri Teslim,Kira Dışı Kalma)

Bu modul de ,bir operatör geminin kiraya girdiği tarih, saat ve  yeri,kiradan çıktığı tarih , saati ve yeri ,offhire(kira dışı) sürelerini ,offhire nedenlerini sisteme girmektedir.. Operatör buna göre offhıre claim'lerini (kira dışı süre iddia ve taleplerini)değerlendirebilmekte ve Tıme Charter Kira miktarlarını ve kesintilerini tespit edebilmektedir..

x)NOTICES;(İhbarlar)

Bu modülde Tıme Charter için kiraya giriş ve çıkış ile ilgili ihbarların kaydı tutulmaktadır.

xi)LAYTIME CALCULATION ;(Demmurage/Despatch-Sürastarya Bedeli/Hızlandırma Pirimi Hesaplamaları)

Bu modül zaman ve olay log ları (kaytıları)ile entegre edilmiş bir sistem olup kiracıya verilen Laytıme(Astarya)süresi karşısında kullanılan süreleri zamanında ve doğru olarak değerlendirerek demmurage/despatch hesaplamalarını yaparak demmurage /despatch çıkıp çıkmadığını tespit etmektedir.

''Fıxture Entry Data ve sefer dosyasındaki bilgileri kullanarak bu hesaplamaları yapmakta ve gemi demmurage girdiği zaman sistem kullanıcıyı uyarmaktadır.

xii)PORT DISBURSMENT ;(Liman Masrafları)

Bu sayfa vasıtası ile operatör uğrak limanlarında ortaya çıkan liman masraflarını tespit edebilmektedir. Bunu yapabilmek için acentelerden alınan Proforma D/A lar(Kesinleşmemiş ön liman masrafları) ,buna istinaden önceden Acentelere   yapılan ödemeler,nihai liman masrafları ve kalan bakiye ödemeler kayda girilmektedir.. Böylece Liman masrafları ile ilgili tüm hususlar bu sayfadan takip edilebilmektedir..

b)LevelSeas Exchange;

LSX olarak tanımlanan LevelSeas Exchance  ise Armatör,Broker ve Kiracılar için oluşturulmuş bir sistem olup 2001 yılında hizmete sokulmuştur. Bu sistem sayesinde onlıne olarak anılan taraflar gemi kiralama işlemini gerçekleştirmekte, piyasa bilgilerine ulaşıp bunları değerlendirmekte ve birbirleri ile müzakere yapabilmektedirler. Bu sistem Piyasa aktörlerinin daha hızlı ve etkin bir şekilde birbirleri ile haberleşerek doğru ve sağlıklı kararlar vermelerine yardımcı olmaktadır.  Açık Deniz Dökme Yük Taşımacılığı yönetimi ve Deniz Taşımacılığı Ticareti için ihtiyaç duyulan bilgilere zamanında ulaşılmasını sağlamaktadır. Bu modül sayesinde Elektronik bir piyasa ortamında  Fiziki navlun bağlantılarının gerçekleşmesine zemin hazırlamakta ve imkan sağlamaktadır.

Firmanın beyanına göre Armatörler,Kiracılar ve Brokerler LSX'in sağladığı etkin ve yeterli bir ortamda çalışma imkanı bulmaktadırlar.

LSX Sistemi içindeki anahtar modüller MY LEVEL SEAS,INTEGRATED MESSAGES,MY CARGOES,CARGO DATA,CARGO SEARCH,MY VESSEL,VESSEL DATA&DISCRIPTION,VESSEL SEARCH,DATA SHARING,QUESTIONNAIRE MANAGEMENT,MAİN TERMS NEGOTIATION AND SUBJECTS,CHARTERPARTY EDİTÖR&NEGOTIATION ve RECAP GENERATOR dur. Bu Modüllerin işlevleri aşağıda özet olarak açıklanmaya çalışılmıştır.

i)MY LEVEL SEAS;

Bu kullanıcının kendi home page(sayfası)olup ihtiyaca göre belirlenen bilgiler örneğin ındexler,döviz kurları,yakıt ve hava raporları ,yük bilgileri gibi,Baltıc Index,Routers Döviz Kurları,

Ocean Watch hava raporları,bu sayfada yer alır ayrıca ilgili sitelere de kolaylıkla bağlanılabilinmektedir.

 Kullanıcı kendi linklerini de servise dahil edebilmekte , Levelseas tarafından sunulmayan ancak kullanıcının üye olduğu ve düzenli olarak kullandığı linklere ve diğer Web Sitelere  de kolaylıkla bağlanılabilmektedir.

ii)İNTEGRATED MESSAGING SYSTEM;(Entegre Mesaj Sistemi)

LSX'ın sunduğu ve merkezi unsuru olan ayrıcalıklı bir mesaj sistemidir. Bu sistem sayesinde hem Levelseas üyelerine hemde üye olmayan taraflara kolaylıkla erişilebilinmektedir.

LSX uyarı sistemi Levelseas deki yeni bilgiler ve bilgi girişleri hususunda kullanıcıları uyarmakta,ve kullanıcının(üyenin)tüm mesajlarını tek bir yerden idare etmesine imkan sağlamaktadır. Bir gemi Ya da yük bilgisi Levelseas ile yollanıldığı zaman bu bilginin Ya da girişin dağılımı hususunda kullanıcıya tam bir kontrol imkanı sağlamaktadır. Bir yük Ya da gemi pozisyonu bilgisi sadece tek bir adrese ,yada birden fazla tespit edilmiş adrese veya listedeki tüm irtibat  adreslerine yollanabilmektedir. Bu konudaki tercih kullanıcıda olmaktadır. Hatta bu mesajlar Levelseas üyesi olmayan adreslere de yollanabilmektedir. Bu konuda bir sınırlama yoktur.

Aynı şekilde bir firm offer Ya da indikasyon ,soru formu Ya da ch/p yollandığı zaman dağılımını kullanıcı kolaylıkla kontrol edebilmektedir. Özetle Yükler ,boş gemi pozisyonları,teklif Ya da indikasyon,soru formu Ya da ch/p bu yolla istenilen adres/yada adreslere yollanabilmektedir.. Gönderilen kişiler bir email ihbarı Ya da uyarısı alırlar ki bu mesajlar taşınmak üzere gemi aranılan bir yük Ya da yük aranan gemi pozisyonları ile ilgili bilgileri içerebilir. Bu gönderilen kişiler yük Ya da gemi bazında Levelseas Sitesinden detaylı bilgiye ulaşabilirler. Böyle bir notıfıkasyonu üye normal email'ınden de alabilir. Bir Levelsea kullanıcısı olarak üye böyle bir email de yer alan uygun yük Ya da gemileri görme imkanı elde eder. Böylece bu email ile uyarı alan kullanıcı Levelseas deki detaylı bilgiyi görme imkanına kavuşmaktadır. Levelseas üyesi olmayanlar ise sadece email deki bilgiye ulaşabilmekte Levelseas sistemindeki detaylı bilgilere erişememektedir.

Levelseas bu sistem aracılığı ile herhangi bir email müşterisi ile haberleşebilmektedir.. Levelseas in linki olan Comtext ile (bu gün için değişmiş olabilir)direkt olarak Levelseas dan fax dahil herhangi bir mesaj yollanabilmektedir..

Bir LSX plug bu emailleri dosyalar ve üyenin email muhtevalarını üyenin Levelseas Kişisel Adres kitabına kaydetmektedir.

iii)MY CARGOES;(Yüklerim)

Bu modül güncel ve gelecek piyasa pozisyonları hakkında bilgi vermektedir. Kullanıcı da buna göre  pozisyon almaktadır.
Kullanıcı Yükleri sirküle edebilmekte  ve bunları özel çalışma kitabında saklayabilmektedir. Kullanıcı ilaveten ,zaman kazanmak için bir önceki yük ile ilgili detayları sisteme yükleyeblir Yük sadece bir kişiye Ya da bir çok kişiye Ya da tüm LSX üyelerine yollanabilir. Bu yük bilgilerini özel olarak yollamak Ya da kamuya açık hale getirmek kullanıcının tercihine bağlı olmaktadır. Bu yük bilgileri aynı zamanda üye olmayan taraflara da direkt olarak yollanabilir.

Bu yükler üyenin özel çalışma kitabına da konulabilir. Belli bir yük ile ilgilenen gemiler kaydedilebilir. Yeni bir teklif Ya da indikasyonda bu yük ile ilgili tüm şartlar yüklenebilir.

iv) CARGO DATA ;(Yük Bilgileri)

 Bu modul kullanıcıya bir yük ile ilgili tüm bilgilere ulaşmasını sağlar. Örneğin;  bu yükü kimlerin piyasa girdiği,yük ile ilgili şartlar ,bu yük ile ilgili müzakereler, bu yük ile ilgilenen gemilerin detayları buradan bulunabilinir. Kullanıcının yük ile ilgili şartları ve opsiyonel  olarak bu yük ile ilgili olarak teklif ve indikasyon veren gemiler sisteme yüklenebilir.

v) CARGO SEARCH ;(Yük Araştırma)

 Bu modül kullanıcıya sisteme giren tüm yükleri araştırması ve ihtiyaç duyduğu yükler bakımından gerekli filtrelemeyi yapması bakımından oldukça güçlü bir imkan sağlamaktadır. Kullanıcı  bunu bir bölgeden ihtiyaç duyduğu yükü sisteme girmek sureti ile araştırabilmektedir.

Özel olarak Ya da kamuya açık şekilde bir yük sisteme girildiğinde kullanıcı bu yükü miktar,yükleme alanı,yük cinsi,kiracısı,bu yük ile ilgili bilginin gönderildiği kaynak bakımından her türlü araştırmayı yapabilir.

 Örneğin ''Kömür ''olarak  yük  sisteme girilerek,tercih edilen  yük araştırılabilinir.. Bir yük birden fazla kaynak tarafından sisteme girilmiş ise(Örnegin 3 Broker tarafından)üye ,sistemde yük ile ilgili ana bilgileri bir yerde görebilir ancak bunu her bir kotasyon ile ilgili spesifik bilgilere ulaşmak bakımından genişletebilir. Aranılan yük ile ilgili bilgiler oluşturulup bunlar saklanabilir.

Yük ile ilgili ihbarı üye ,gelen kutsundan açabilmekte veya ihbarı önemsememeyi(ignore)tercih etse bile  kendi yük araştırma sonuçları içinden bunu takip edebilmektedir. Kullanıcı ilgi duyulan yük ile My Vssel Work Book daki gemi pozisyonları arasında  gerekli bağlantıyı kurabilmektedir .

vi) MY VESSEL;(Gemim)

 Bu modul mevcut olan ve gelecekte açık olacak olan tüm gemi pozisyonları hakkında kullanıcıya bilgi vermektedir. Bu bilgiler  piyasaya sunulabilmekte Ya da bilgi olarak ,muhafaza edilebilmektedir. Bir geminin gelecekte boş olacağı yer ve zaman dahil olmak üzere pozisyonu  ve opsiyonel olarak muhtemel gelecek pozisyonları sisteme girilerek,özel çalışma kitabında muhafaza edilebilmektedir..

 Bu pozisyonlar kullanıcının tercihine göre bir kişi,birden fazla kişi veya tüm Levelseas üyelerine direk olarak yollanabilmektedir. Bu bilgilerin özel Ya da kamuya açık olarak yollanması kullanıcının tercihine bağlı olmaktadır.

Kullanıcı aynı zamanda bu pozisyon bilgilerini email Ya da fax ile (eskiden telex de dahildi) Levelseas üyesi olmayan adreslere de direk olarak yollayabilmektedir..

Belli bir pozisyondaki  gemiler ile bunlar için uygun olan yükler ile eşleşme yapılabilmektedir.

vii)VESSEL DATA;(Gemi Bilgileri)

Bir gemi ile ilgili, onun pozisyonu ve ilgili tüm detayları hususunda bir genel bakış imkanı sağlamaktadır.

Kullanıcının kendi gemisinin detayları ile ilgili kendi versiyonunu korumasına, idame ettirmesine imkan sağlamaktadır .

Kullanıcıya (üye)seçilmiş Ya da belirlenmiş bir gemi ile ilgili olarak,geminin pozisyonu,kim tarafından sisteme girildiği ,bu gemi ile ilgili müzakere detayları ,bu gemi ile eşleşen Ya da uygun olan yükler dahil olmak üzere tüm bilgilere ulaşma imkanı sağlamaktadır.

Eğer gemi detayları ile ilgili her hangi bir güncelleme yapılırsa bunlarda sistemde görülebilmektedir.

Bu gemiler ile ilgili teklif Ya da indikasyon verilebilinmektedir.

Böyle bir gemi için yeni bir teklif Ya da fırm offer verilebilmekte ve opsiyonel olarak bu gemi için uygun olan bir yük ile ilgili tüm şartlar sisteme yüklenebilmektedir.

viii)VESSEL SEARCH (Gemi Arama)

Bu modul tüm sisteme girilen gemi pozisyonlarını araştırma ve ihtiyaca göre gerekli filtreleme/ eleme yapılmasını sağlamaktadır. Bir spesifik gemi pozisyonu öğrenmek içinde sisteme girilebilinmektedir.

Yine bu araştırma belli gemi tipi,tonajı ,boş olacağı alan ve zaman ,armatörü,sisteme kimin tarafından girildiği hususları itibari  ile de yapılabilinmektedir.

 Bu sisteme aranılan bir gemi özel(gizli) Ya da kamuya açık (aleni)olarak girilebilmektedir,yani belli bir yük için aranan gemi gizli olarak ta aranabilir,yada böyle bir gemiye ihtiyaç duyulduğu diğer kullanıcılar tarafından da görülebilinir. Bu şekilde bir gemi arama girişi sonucunda uygun gemi pozisyonu bakımından sonuçlar araştırma sayfasında  görülecektir. Gemi pozisyonlarını araştırırken bu araştırmanın, sadece araştırmayı yapanının kendi kriterlerine uygun gemiler bakımından yapılması da imkan dahilindedir. Yani araştırma bizatihi ihtiyaç duyulan gemi bakımından da yapılabilinir.

Eğer bir gemi sisteme birden fazla kaynaktan girmiş ise (Örneğin 3 Broker tarafından)kullanıcı detayları sadece bir kere görebilecek fakat bu geminin pozisyonu hususundaki bireysel kaynaklara da girmek mümkün olacaktır.

İlgi duyulan bir veya daha fazla gemi pozisyonu belirlenerek bunlar MY VESSEL SECREEN sayfasında muhafaza edilebilmektedir. Uygun gemi arayan kullanıcı aranan gemiler ile MY CARGOES WORK BOOK da yer alan yükler arasında gerekli ilişkiyi eşleştirmeyi sağlayabilmektedir..

ix)QUESTIONNAIRE;(Soru Formu)

 Bilindiği üzere gemi bağlantılarında kıracılar gemi armatör ve işletmecileri hakkında gerekli bilgiye sahip olmak için teknik ve firma hakkında belli sorulara havi bir soru formunu doldurulması için armatörlere gönderirler,tanker taşımacılığında ise özellikle Major ların yüklerinin taşınmasında bu soru formu çok daha kapsamlı olmaktadır. Benzer şekilde armatör de kiracı hakkında bilgi sahibi olmak istediği bir soru formu hazırlayabilir ancak bu çok usulden değildir.

 Kullanıcı Ya da sistemin üyesi ana soru listesinden yararlanmak sureti ile kendi soru formunu hazırlayarak bunu sistemde muhafaza edebilmektedir.. Bu soru formu özel olarak saklanıldığı gibi kamuya açık şekilde de Sıte de muhafaza edilebilmektedir.

Bu soru formları onlıne olarak doldurulabilmektedir. Cevaplar otomatik olarak database de muhafaza edilebilir ve ileride bu gemi ile ilgili bir soru formu ortaya çıktığında bunun doldurulmasını sağlayabilir.

Bu soru formları boş Ya da doldurulmuş olarak diğer Levelseas üyelerine de yollanabilmektedir..

x)MAİN TERMS NEGOTIATIONS AND SUBJECTS;(Ana Bağlantı Şartları ve Sub'lar)

Bu sistemde taraflar müzakere etmek istedikleri şartları önceden belirleyebilirler. Sonra bunları karşılıklı olarak müzakere edebilirler. Sistem aynı konvansiyonel gemi kiralama prosesinde olduğu gibi işler. Yapılan her teklif karşı teklif süreçleri bir eksiklik olup olmaması bakımından peşi sıra gelen bir denetim mekanizması ile kontrol edilir. Böylece üzerinde anlaşılan bir maddenin  yer alması Ya da kabul edilmeyen ve çıkarılması hususunda mutabakat tesis edilen bir cls un  çıkartılması hususunda bir  yanlışlığın yapılmaması sağlanmış olur.

Ana şartlar hususunda mutabakat tesis edildikten sonra RECAP otomatik olarak oluşturulur.

Yapılan müzakereler PRIVITE AND CONFIDENTIAL(Özel ve Gizli) olarak sadece ilgili taraflar arasında saklı kalır. Müzakereler sırasında sadece bu mesajları yollayan ve alan taraflar görebilir.

Tüm indikasyon ve teklifler üyenin email gelen kutusunda görünmekte ve sub'lar kalktığı zaman sistem gerekli uyarıyı yapmaktadır.

xi)CHARTERPARTY NEGOTIATOR/EDİTOR;(Kıra Mukavelesi Şartlarını Müzakere/Hazırlama)

 Bu sistemde kullanıcı bir Ch/p yi(Kira Mukavelesi) on lıne olarak sistemde hazırlayabilir ve muhafaza edebilir. Bu dokümanlar yanı kiracı Ch/p leri,yada bir bağlantı ile ilgili Ch/p ler özel olarak (yani saklı olarak,çoklukla böyledir)yada kamuya açık olarak muhafaza edilebilir. Ancak bazı kiracılar kendi hazırlamış oldukları özel rıderları ,yada Proforma Ch/p leri kamuya açık halde muhafaza edebilirler.

Bir bağlantı sırasında rahatlıkla üyeler bakımından bu bilgilere ulaşılabilinir. Ancak bir üye hangi bilgilere ulaşmanın serbest hangi bilgilerin saklı olduğunu belirleyebilir.

Bir Ch/p hazırlanırken aynı konvansiyonel gemi kiralamalarındaki sistem gibi bir Proforma Ch/p formundaki çıkarılan cümle,paragraf  Ya da maddelerin üstü çizilir, İlaveler ise koyu renkler ile Ch/p üzerinde yer alır.

Klasik gemi bağlantılarındaki gibi satır numaraları ve Box Form modern Ch/p lerdeki boş kutular 
aynen bu sistemde de muhafaza edilir ve bu kutular onlıne olarak doldurulabilinir..

Taraflar karşılıklı olarak bu proforma ch/p de yapacakları değişiklik ve ilaveleri müzakere edebilirler Bu konuda yanlışlık yapmamak için belli bir kontrol mekanizması da sistemde yer alır. Bu müzakerelerin sonucunda nihai recap otomatik olarak oluşturulur.

xi)DATA SHARING AND SECURITY ;(Bilgi Paylaşımı ve Güvenliği)

 Levelseas eğer talep edildiği taktirde sistemdeki bilgilere bir üye firmanın diğer ilgili personeli tarafından da ulaşılabilmesini Ya da burada işlem yapılabilmelerini sağlayabilmektedir.

Sisteme  gemiler Ya da yükler  önceden belirlenen bir yetkili kişi/bir departman/bir firma Ya da diğerleri tarafından girilebilinmektedir. Bu kişiler Ya da taraflar farklı ıconlar ile belirlenmektedir.

Email uyarıları bir kişiye yollansa da tatil vs nedeni ile atlanılmaması için bir kopyası o kişinin çalıştığı departmana da yollanmaktadır. Levelseas'a Üye olunduğunda,yukarıda açıklandığı şekilde irtibat kurulacak olan  Şirket departmanları ve irtibat detayları  bir idareci tarafından belirlenmektedir.

Her bir kullanıcının sisteme giriş ve sistemdeki bilgilere ulaşma ve işlem yapma derecesi bu idareci tarafından tespit edilmektedir.

Yani kimlerin bu sisteme girebileceği ve sistemde hangi işlemleri yapabileceği ,hangi dereceye kadar bu bilgilere ulaşabileceğinin sınırları başka bir deyişle bu kişilerin yetkileri bir idareci tarafından önceden belirlenmektedir.

 Levelseas ,Sealogistıc'ı satın aldıktan sonra ve özellikle yukarıdaki hizmetleri sunmasına yardımcı olan LIFE OF VOYAGE CHARTERİNG SYSTEM ı devreye koyduktan sonra hizmet alanını genişletmeye başlamıştır.

Levelseas'ın sağladığı en önemli fayda yüksek bir etkinlik ,daha fazla şeffaflık,maliyetlerde ve hata yapma oranlarında düşme ve yüksek hız olmuştur.

Başlangıçta ,Levelsaeas ın tercih edilmesi yada bu firmanın sunduğu Elektronik Chartering'ın tercih edilmesindeki belli başlı engeller ise ;Piyasa aktörlerinin  hala bu sistemi kullanmak ve bunun kendileri  için yararlı olduğu hususunda yeterli bir kanıya sahip olma istemleri olmuştur.

(Bu durum, bu gibi hizmetler için genel olarak (firma bazında  değil)   bu gün için Türk deniz camiasında da mevcuttur. Bu sistemin faydası hususunda ülkemizde genel bir kanı mevcut değildir,ancak bu konuda aktörlerin sağlıklı ve detaylı bilgisi de yoktur.)

Denizcilik camiası konservatif olup değişiklilere kolay kolay adapte olamamaktadır. Eski jenerasyon bu tip yeniliklere daha soğuk bakmaktadır. Gençler ise daha açık olmaktadır. Firmalar bilgilerinin paylaşılacağından endişe etmektedirler. Hele hele bu tip sitelerin sahiplerinden bazılarının  Clarkson gibi büyük brokerlar  olması  nedeni ile ,bu brokerların rakipleri (Örneğin Clarkson'un rakipleri) kendi bilgilerinin gizli order lar bakımından bu site Ya da bu tip sitelerde çalışmak bakımından kendilerini güvende hissetmemişlerdir.

Ancak artık günümüzde Internet ve bu tip Web siteler giderek yaygınlaşmakta ve Cep telefonları Ipad'ler devreye girmektedir. Böylece  bu yeni oluşum sadece ofiste değil evde ve yolda da çalışma imkanı sağlamaktadır. Deniz taşımacılığında verilen tekliflerin sınırlı bir süre için verilmesi ve ülkeler arasındaki saat farklılıkları nedeni ile klasik gemi kiralama yöntemlerinde gece yarılarına kadar ofiste kalma artık tarihe kavuşmakta ve her yerden gerekli müzakere yapma bilgiye ulaşma ve evrak belge tanzim mümkün olmaktadır. İşte bu yeni gelişim ile artık günümüzde bu yeni hardware ile entegre olmuş sistemler gemi kiralama elamanlarının ve brokerların hayatlarına kolaylık getirmektedir. Armatör ile kiracıların bu tip Web sitelerde direk olarak birbirlerini bularak bağlantı yapabilme imkanına kavuşmalarının özellikle ufak competatıve brokerların işlerini engelleyeceği düşünülse de Internet'in devreye girmesi ile bunların belli bir bölümü zaten işlerini kaybetmişlerdir.

Bu hususlara sonraki paragraflarda daha detaylı değinilecektir.

3.2- Baltıc Exchange Com;

Baltıc Exchange Com 20 Ağustos 2001 de kurulmuştur.

Blindiği üzere Yaklaşık 250 yıl önce ,kuru yük taşımacılığının merkezi Londra'idi. O tarihlerde İngiltere Dünyanın en büyük ekonomisi ve aynı zamanda en büyük ticari  filoya sahip ülkeydi . Londra şehrinin merkezindeki St Mary Axe caddesinde yer alan BALTIC EXCHANGE diğer hususlar meyanında tüm bu kiralama işlemlerinin yapıldığı bir merkez  pazar niteliğini taşımaktaydı.

Aslında BALTIC'ın geçmişi İngiltere ile Baltıc Denizine kıyısı olan ülkeler arasında ticaretin yoğun bir şekilde yapıldığı 15 .ciYY'ın ilk yarısına kadar uzanmaktadır. Bununla birlikte gerçek bağlantı Ya da ilinti 17 .ci YY'a gitmektedir. Bu tarihlerde tüm ticari faaliyetlerin(özellikle Uluslar arası ticaretin) yapıldığı  merkez Royal Exchange idi. 1666 da Londra da büyük bir yangın çıkınca  Londra' nın, içinde Royal Exchance binasının da olduğu , büyük bir bölümü yanmıştır.

Böylece şu an mevcut olan Royal Exchange Binası inşa edilmeden önce,bir geçiş süreci olarak tüccarlar Londra'da Tavernalarda toplanarak işlerini yürütmeye başlamışlardır. Fakat ticaret erbabı gün boyunca bu Tavernalarda büyük oranda içki tükettiklerinden bundan pek hoşnut olmamışlardır.

 Bu tarihlerde yavaş yavaş kahve içmek moda olmaya ,kahvehane kültürü gelişmeye ve kahvehaneler tüccarların buluştukları ve iş yaptıkları mekanlar olarak  popüler olmaya başlamıştır.

Bu cümleden olmak üzere Baltıc Exchange ile gerçek bir bağlantı kurulabilecek husus o tarihlerde meşhur olan The Vırgınıa&Maryland ve Baltıc Coffee House adlı kahvehanelerin birleşerek,bu mekanın  tüccarların ve armatörlerin bir araya geldikleri burada ticaret yaptıkları ve gemi bağlantılarını  gerçekleştirdikleri mekan olmasıdır. Ancak Exchange'ın bu günkü anlamda gerçek fonksiyonunu ifa etmesi 19 YY'ın ortalarında oluşmuştur. Bu tarihten itibaren 20 YY' ın ortalarına kadar kuru yük gemilerinin bağlantıları  Baltıc bünyesinde yapılmış ve Baltıc Exchange gemi kiralamalarının merkezi olmuştur. O tarihlerde ticaret söze dayalı olarak yapılmış,yazılı bir Ch/p  tanzimine bile çoklukla gerek duyulmamıştır.  Baltıc bünyesinde yapılan ticarette geçerli olan MOTTO Baltıc Brokerlerini de içine almak üzere ;''OUR WORD OUR BOND''AĞZIMIZDAN ÇIKAN SÖZ SENETTİR''olmuştur. Bu husus gemi kiralama sözleşmelerinin yazılı olmasının bir sıhhat şartı olmamasının en önemli unsurlarından biri olarak günümüze kadar devam etmiştir. 

 Fakat haberleşme imkanlarının gelişmesi ile 1950 lı yıllardan başlamak üzere taraflar arasındaki yüz yüze görüşerek yapılan ticaret terk edilerek ,ticaret ve gemi kiralama merkezleri Londra'nın dışında Hamburg,Oslo,Tokyo,Newyork,Singapur,Hong Kong,Shangai gibi alternatif merkezlere kaymaya başlamıştır. Londra da ki brokerlar da Baltıc dışında kendi ofislerine taşınmaya ve buradan işlerini yürütmeye başlamışlardır. Ancak 250 yıllık tradisyon hala devam etmekte olup 50-60 broker her Pazartesi sabahı Baltıc'a gelerek barda bir birleri ile belli bir süre için müzakere yapmaya devam etmektedirler. Baltıc Exchange de Fonksiyon değiştirerek Belli Indexleri Hazırlamaya ve Futıre Market, FFA lar ile ilgili hizmet vermeye başlamıştır. Ancak Elektronic Chartering'in devreye girmesi ile ,aslında bu piyasadaki bu yeni gelişmeden  pekte memnun olmayarak,yarıştan geri kalmamak için,2001 yılında Baltıc Echange Com'u oluşturmuştur.

O tarihlerde Baltıc Exchange'ın CEO su olan Jım Buckley*organizasyonlarını bir pazar olarak tanımlayarak üyelerinin yukarıda izah edilen MOTTO ya uymak zorunda olduklarını vurgulamıştır.

Yani dürüstlük ve sözüne sadık olmak bu organizasyonun en önemli özelliği olup ,onu güvenilir bir kurum haline sokmaktadır.
*Jım Buckley Baltıc Exchange'e 1991 yılında girmiş ve 1992 yılında bu pozisyonuna getirilmiştir.

004 Nisan aynında ise 60 yaşına ulaştığından emekli olarak yerine Routers'dan Jerremy Penn tayin edilmiştir.

Buckley'e göre; bu hizmetin birinci unsuru Market yani pazar yaratma ,ikinci unsuru ise bilgi ve elektronik servis  sunmak olmaktadır.

Son olarak 3 cü unsur ise üyelerine Baltıc Binası ile fiziki bir mekan sunmaktır.

Baltıc'ı diğer elektronik platformlar ile mukayese ettiğimiz zaman,örneğin Levelseas,Strategic vb gibi siteler ve platformlar ile mukayese ettiğimiz zaman sunulan hizmetin kapsamı ve teknik kabiliyet bakımından onlara göre çok iyi bir platform olarak kabul edilmemektedir. Çünkü yukarıda sözü edilen sitelerin teknoloji tecrübesine sahip değildir. Bilindiği üzere Baltic bir teknoloji Ya da bilişim sektöründe yer alan önemli bir yazlım şirketi değildir.

Hal böyle olmakla beraber olaya derinliğine bakıldığında ;durum bu kadarda basit ifade edilmekten uzak ve farklı olmaktadır. Çünkü bir online hizmeti sunmak için bu hizmetin verildiği konuda sadece bir teknolojiden yararlanmaktan çok daha farklı hususlara ihtiyaç duyulmaktadır.
Burada en önemli husus müşteri ilişkileridir. Bu çok doğru bir yaklaşımdır. Çünkü sonuçta verilen hizmet gemisine yük arayanlar ile yükünü taşıtmak için uygun gemi arayan tarafların Ya da onların house brokerlarının veya ellerinde gemi Ya da yük teklifi olan competatıve brokerların gemilerini Ya da yüklerini sundukları bir pazar oluşturmaktır.

Elktronik ortamda sunulan bu hizmet tıpkı fiziki piyasaların gerçeklerine uygun olarak işlemektedir.

• BİR PAZARDA ÇOK SAYIDA VE HER TÜRLÜ ÜRÜN PAZARLAYAN VARSA BU ÜRÜNLERE İHTIYAÇ DUYANLAR BU PAZARA GİDECEKLERDİR.
• AYRICA BU PAZARDA SUNULAN ÜRÜNLERİN BAŞKA KAYNAKLARDAN TEMİN EDİLECEK OLANLARA GÖRE DAHA EKONOMİK OLMASI GEREKMEKTEDİR.
• BU PAZARIN VE PAZARA GELENLERİN GÜVENİLİR INSANLAR OLMASI GEREKMEKTEDİR.BU HEM PAZAR ORTAMI HEMDE BU PAZARIN KULALANICILARI BAKIMINDAN ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR.

Eğer elektronik kiralama hizmeti sunan bir sitede yüklerini ve gemilerini sunarak kiralama yapmak isteyenlerin sayısı yeterli düzeyde değilse o siteye itibar çok fazla olmayacaktır.

Burada üye sayısından çok üyenin büyüklüğü ve işlem sayısı daha önemli olmaktadır. 20 tane şirket burada mallarını koyarak bunlara gemi arıyorsa fakat yıllık qoute edilen yük sayısı 100 adet ise ama başka bir sitede 3 tane büyük önemli şirketin yılda 1000 yükü sürküle ediliyorsa bu siteye itibar daha fazla olacaktır.

Diğer önemli olan ise bu sitede işlem yapanların güvenilirliği ve bu güvenin sağlanması konusunda sitenin etkinliğidir. Bu nedenle ancak bazı 1 ci sınıf  büyük gemi işleticileri ve kiracılar hatta brokerlar  bazı bu tip Web Sitelerinin  arkasında olmuş,finansal destek sağlamış ve  bu siteleri kullanmış ancak ,diğer büyük organizasyonlar  bu sitelerde yer almak yerine,kendilerinin daha iyisini yapacakları düşüncesi ile yeni web platformları oluşturmuşlardır. Dolayısı ile unıq bir pazar yerine daha parçalı bir pazar ortamı yaratılmıştır. Bu cümleden olmak üzere müşteri potansiyeli bu tip siteler bakımından birincil öneme sahip olmaktadır. Teknik unsur ise bunun sadece basit bir alt yapısını olüşturmaktadır. Önemsizmidir? tabi önemlidir ,çünkü müşteride sunulan ürünün kalitesine ve hizmet çeşitliliğine ve kendisine sağladığı avantajlara göre siteler arasında tercih yapmaktadır.Bu tercihte ,pazara yük ve gemi sunanların sayısını artırarak pazarın etkinliğine katkı sağlamaktadır.

Ancak Baltıc Exchange'ın Müşteri ve güvenilirlik konusunda diğer siteler karşısında tradisyonel ve çok köklü bir avantajı bulunmaktadır. Bu nedenle müşteri ilişkileri bakımından Baltıc, Levelseas gibi şirketlerin önüne geçmektedir(yada en azından iddiaları bu yönde olmuştur). Strategıc 600 şirket ile(güncel değildir)müşteri ilişkilerini iyi geliştirmekle beraber ,bu şirketin müşteri ilişkileri Baltıc'ın sahip olduğundan farklı olmuştur.

Strategic'in müşteri ilişkisi bir teknolojik hizmet sunumu niteliğinde olmuştur. Baltic ise şirketlerin içinde yer bulduğu ve çalıştığı bir piyasa oluşturmaktadır.

 Baltıc bu işe soyunurken ,teknoloji konusundaki zafiyetini dikkate alarak,bir sistem geliştirmek için Strategıc ile iş birliği yapmayı planlamış fakat bu gerçekleşmemiştir.

 Bu işbirliğinin gerçekleşmemesinin en önemli nedeni; bu işe adını koyması  ve bunun 250 yılda tesis edilen bir güvene tekabül etmesi nedeniyle, bu güvenin sarsılmaması için Baltıc'ın sistem üzerinde tam bir kontrole sahip olmak istemesi olmuştur. (Müşteri ilişkisinin önemi yıllar içinde daha fazla ortaya çıkmış ve tekneloji konusunda büyük avantaja sahip olan Strategıc Software zaman içinde kapanırken,Baltıc Exchange varlığını sürdürebilmiştir.)

Bu kontrolün en önemli amacı Baltıc Brokerleri arasındaki konvansiyonel gündelik işlemlerdeki standardı bu yeni hizmetinde de sunmak istemesi olmuştur. Baltıc bu sistemi kurmak için o tarihlerde 1 Milyon Poun yatırmış ve daha sonraki dönemlerde 2-3 Milyon Pound ilave yatırım yapmayı planlamış ve taahhüt etmiştir. Bu sistemi sağlamasının amacı; elektronik bir ortamda broker,kiracı ve armatörlere yük ve gemiler ile ilgili bilgileri paylaşma imkanı sağlamak ve bu yolla bir elektronik pazar yaratmak olmuştur.

Bu sistemi  teknik olarak kuran ve geliştiren ise ,ticari web sitelerinin hazırlanmasında İngiltere'de önemli bir isme sahip olan LOST WAX Şirketi olmuştur. Bilindiği üzere bu şirketin hazırlamış olduğu siteler içinde  ,diğerleri yanı sıra İngiltere'deki Internet Bankacılığı EGG için  hazırlamış olduğu yüksek profilli bir sitede bulunmaktadır

 Bu sistem ile Baltıc 48 adet günlük fiyat indeksi ve grafikleri ile günlük piyasa bilgilerinin tek kaynağı olmayı hedeflemiştir. Baltıc ın yayınladığı bu bilgiler diğer Elektronıc Chartering Sitelerinde ve diğer OUTLET lerde ancak bir gün sonra görülebilecek ,Baltıc bu bilgileri diğer bu gibi kurumlar ile paylaşmayacaktı. Böylece rakiplerini ve onların müşterilerini piyasayı günü güne takip etmek imkanından mahrum etmeyi planlamıştır

 Bilindiği üzere Baltıc'ın hazırlamış olduğu Navlun(Fiyat)ındeksleri armatörlerin kiracılar ile bağlantı müzakerelerinde dikkate aldığı ve kiralama piyasasının durumunu tespit etmek için en önemli gösterge olmaktadır. *

*Bu konuda yazar tarafından 4 münferit makale yazılmış ve yayınlanmıştır.3 ü Denizhaber Sitesi,diğeri ise EAF sitesinden bulunabilir.

Bu durumun bilincinde olan  ve bunu ileri süren Baltıc ,her gün kendilerine bu ındexleri hazırlamak için bağlantılar ve navlunlar hususunda ilk elden bilgi sunan kendi üyesi  brokerlerin bu elektronik sitelerdeki ''prıncıpal to prıncıpal ''(armatör ile kıracının broker kullanmadan kendi aralarında bağlantı yapmaları)  nedeniyle  işlerini kaybettiklerini iddia etmiştir. Bu aslında Baltıc'ın anılan indeksleri hazırlamasına yardımcı olan kaynaklarında kuruması anlamındaydı.

Bu nedenle bu indeksleri güncelliğini yitirmeden önce,kendi üyelerinin görmesini ve bunların ertesi güne kadar kamuya açık olmamasını ,yukarıda açıklanan haklı gerekçelere dayandırmıştır.

Bu nedenle,bu sitenin görüşüne göre; derlediği indekslerin sadece kendi üyelerine açık olması adil bir yöntem olacaktı.

 Baltıc'ın sunduğu 3 cü unsur ise yukarıda da değinildiği üzere Türev Piyasalar ,Paper Market konusunda sunduğu hizmetlerdir. Türev Piyasa sisteminde FFA (Forward Freıght Agreement) FFA Brokerleri Birliği ile çalıştırılmaktadır.*

*Bu konuda yazarın İngilizce RISK MANAGEMENT IN SHIPPING adlı makalesinden detaylı bilgi sağlanabilir. 

 Baltıc'ın sunmuş olduğu sistemin çalışması bakımından ,üyeler yük ve gemi sectıonu altında sunmuş oldukları bilgilerin kimler tarafından görülebileceğini kontrol edebilmektedirler. Bunları özel bir bilgi olarak sisteme koyabilecekleri gibi ,belirli bir kullanıcı listesindeki şirketlerin görmesine Müsaade edebilmekte  Ya da bu bilgileri tüm Baltıc üyelerine açık hale getirebilmektedirler. Hatta bu bilgileri kamuya açık hale de getirebilirler. Dikkat edilirse bu Levesleas'ın sunduğu hizmet ile bu bakımdan örtüşmektedir.

Aslında bu husus bu gibi sitelerin en önemli özelliklerinden biridir. Çünkü kullanıcı(üye)sisteme girdiği bilgi Ya da araştırma konusunda tam bir kontrole sahip olmak istemekte ve istediği kadar bu gizliliğinin ihlal edilmesine müsaade etmek istemektedir. Aksi taktirde bu siteleri kullanmak konusunda çekimser kalmaktadır. Zaten bu gibi sitelerin ilk ortaya çıkışlarında  potansiyel kullanıcılar,yukarıda da açıklandığı üzere,bu sitelere üye olmak ve  kendi gemi Ya da yüklerini bu siteye koymak  konusunda ,kendileri dışında diğer firmalarında aynı yönde davranacakları konusunda emin olmak ve kendi yük ve gemileri dışında diğer firmalarında gemi ve yüklerini bu sitede görmek istemişlerdir.  

 Baltıc'ın sağlamış olduğu gizliliğin derecesi her işleme göre farklı farklı olabilmektedir. Tüm işlemlerin aynı gizlilik Ya da serbestlik derecesine sahip olacağı şeklinde bir genel uygulama mevcut değildir.

 Üyeler bir uyarıcı sistemi kullanıma sokabilmektedirler,böylece sisteme yeni bir gemi girdiğinde sistem üyeyi uyarmakta ,üye de bu yeni geminin yükü için uygun bir gemi olup olmadığını kontrol edebilmektedir. Gemi sahibi için ise tersi bir işlem olmaktadır.

Kullanılan sistem gemilerin geçmişleri ile ilgili bilgi sağlamak üzere LR FAIRPLAY database ile bağlantılıdır.

 Baltıc Exchange Com'a üye olmak üyelik aidatı için bir çek imzalamaktan çok daha öteye bir işlem olup ,diğer sitelerden farklı olarak ,her bir müracaat Baltıc üyelerince kontrol edilmekte ve kara listede olup olmadığı,her hangi bir üyenin,bu sistem ile ilgili üyelik için müracaat eden şirket ile geçmişte kötü bir tecrübesi olup olmadığı (örneğin komisyonu ödememiş olması,belli bir sahtekarlık Ya da aldatmaya tevessül etmiş olması gibi)kontrol edilmektedir.

Bu yukarıda açıklanan ''OUR WORD OUR BOND'' Motto suna uygun olarak ,sadece ticari mülahazalar ve para kazanmak saiki ile çürük elmalar sistem içine alınmamaktadır.

Buda yukarıda sözü edilen müşteri ilişkisi bakımından önem arz etmektedir.

 Eğer bir üye Ya da kullanıcı bir sahtekarlığa tevessül ederse ,sisteme girdiği yük Ya da gemi mevcut değilse Ya da pozisyonu yanlışsa,sisteme bilerek yanlış bilgi giriyorsa Baltıc bu şirketi sistemden çıkarmakta  ve bu sitede işlem yapmasına Müsaade etmemektedir..

Bu konuda sistem Proje Manager'ı  Mıke Elsom *o tarihlerde ; ''Fiziki markette kalite konusunda bir şöhretimiz mevcut olup bunu ''onlıne market''de devam ettirmeye çalışıyoruz. Üyeler tarafından geliştirilen bu sistem üyelere hizmet edecektir. Her hangi bir üyenin bu sistemi kendi kötü amaçları için kullanmasına müsaade edersek kısa sürede çöpe döneriz .Bu Park ta üyeler ancak bizim koyduğumuz kurallara ve söylemlerimize uygun olarak oynayabilirler''  şeklinde beyanat vererek politikalarını açıkça ortaya koymuştur.

*İngiliz Kıraliyet Donanmasında bir Denizaltı Subayı olan Mıke Elsom,daha sonra İş İdaresi alanında master yapmış ve bilahare İş geliştirme ve Pazarlama Müdürü olarak Baltıc Exchange de çalışmaya başlamış ve anılan kurumun tüm alanlarını geliştirmeye memur edilmiştir. Daha sonra Baltıc dan ayrılmış ve İngiliz Hükumeti tarafından desteklenen ve karayolu taşımacılığından trafiğin deniz yoluna kaydırılması alanında çalışmalar yapan bir organizasyonun başına getirilmiş daha sonra ise 2006 yılında  Navigate'ın yöneticisi olmuştur.

Baltıc'ın bu sistemi uygulamaya koyduğu tarihte tespit ettiği ücret yıllık 2000 usd Flat ücret olup,Baltıc üyeleri için bu bedel 500 usd olarak tespit edilmiştir.(Güncel olup olmadığı araştırılmamıştır)

3.3-AXS Marine  ( www.axsmarine.com)

 AXS Marıne Asya ve Avrupa'da  ofisleri  olmak üzere 2000 yılının Haziran ayında  kurulmuş bir global şirkettir. Şirketin Ofisleri Paris,Londra ve Singapurdadır.

 Şirketin Takım Liderleri;Şirketin kurucu ortağı ve CEO su Fabrıce Demıcheal,Olivier Vigneron CTO ve COO,ve Ticari Direktörü Stephen Fletcher dır.

 Sitenin ürünleri ; AXS Dry,AXSTanker,AXSS&P,AXSAlphalıner,AXSOffshore dur.

 Bu sitenin kurulmasından kısa bir süre sonra kuru yük piyasasında faaliyet gösteren ve içlerinde broker,armatör ve kiracı olan yaklaşık 30 belli başlı aktör  AXS Marine 'nin üyesi olup yüklerini bu sitede ilan etmeye ve  ana şartları müzakere etmeye başlamışlardır. Bu gün için bu sitenin müşterileri arasında ; Brokerlar,Kiracılar,Armatörler,Traderlar,Yükleyiciler,Bankacılar ,Acenteler  Liman Otoriteleri,Terminal Operatörleri,Müşavirlik Firmaları ve Universiteler  bulunmaktadır.

Bu sitenin arkasında deniz taşımacılığı piyasasında tanınan Barrey Roglıano Salles(Paris)(BRS)*ve Fearnbulk(Oslo )bulunmaktadır.

*1856 dan beri faaliyette bulunan bir aile şirketi olup 1988 de yönetim değişikliği olmuş yönetici ve şirketin uzman brokerları şirketi satın almışlardır. Şirket şu an için 30 iş ortağı tarafından  tarafından yönetilmektedir.AXS Marine dışında Liner alanında database sağlayan Alphalıner adlı (www.axs.alphaliner.com)ayrı bir sitesi bulunmaktadır.

 AXS Marine özellikle kuru yük piyasasına odaklanmak sureti ile Elektronik Gemi kiralama hizmeti vermek üzere faaliyete başlamış olsa da sonradan buna yukarıda belirtilen diğer ürünler dahil olmuştur. Ancak kuru yük piyasası hala şirketin hizmetleri içinde en önemli paya sahip olmaktadır(%41),diğer segmentler sırası ile Liner %33,Tanker %20,Gemi Alım ve Satımı ise %6 dır.

 Şirket ağırlıklı olarak Avrupa Pazarında(%54) ve Asya&Australya Pazarında hizmet vermekte (%30)olup Amerika ve Afrika Pazarındaki faaliyetleri nin toplam hizmetleri içindeki payı %11 olmaktadır.

 Site 1000 in üzerinde kullanıcıya sahip olup 5 Broker sistemi kullanmakta ve pozisyonları düzenli olarak siteye bildirmektedir.* Şirketin CEO su Fabrıce DEMICHEL bir ara Capesıze Dry Bulk Filosunun %50 sıni kontrol ettiklerini beyan etmiştir.

*Şirket sitesinde şu an için dünyanın farklı yerlerinde bulunan 450 şirketten 1500 münferit kullanıcı her gün siteye 10.000 bağlantı gerçekleştirdikleri bilgisi yer almaktadır.

 Bu sitede kamuya açık olmasında mahsur görülmeyen bilgiler kamuya açık olarak yer almakta diğer bilgiler hususunda ise aynı cömertlik sergilenmemektedir. Ancak şirket ,deniz taşımacılığında çalışanların her gün kendilerine yollanan ham bilgileri yararlı ve araştırılabilir bilgi haline dönüştürmektedir. Kısaca yüzlerce bilgi arasından ihtiyaç duyulan ve aranan bilgiyi, talep edildiğinde  sağlayan bir hizmet sunmaktadır.

 Sistemin en temel rolü ;gemi bağlantılarında tarafların elektronik ortamda ana şartları  müzakere edecekleri ve bağlantıları gerçekleştirecekleri bir platform oluşturmaktır.

 Brokerlar,kıracılar mevcut ve potansiyel boş tonajı bu siteden kontrol edebilmekte  ,bu kontrol ve arama belli kriterlere göre ve  özel olarak yapılabilmektedir.

 Bu site bir bilgi paylaşım sitesi olup,özel bir yazılım değildir. Müşteri bu siteyi bir software olarak kullanmaktadır. Fakat bazı bilgilere ulaşmak için gerekli araştırmanın yapılması gerekmektedir.

Sitede AXS Dry olarak yer alan diğer modüller ve veri tabanı ;Mobile Applıcatıon, Vessel Descrıptıon, Port Library,Dıstance Table,Vessel Manager,Voyage Calculator,PVE Decision Makıng,Fıxtures,Freıght Matrıces,Indıces,MS Outlook Plug-ıns dır.

 Benzer modüller ve database yukarıda ismen belirtilen diğer ürünler içinde bulunmaktadır.
Kullanıcı kendi özel sayfasının detaylarını oluşturabilmektedir

 AXS de gizliliğe önem vererek,brokerların sisteme girdikleri gemiler ile ilgili gizli bilgileri arkasındaki broker şirketi olan BRS'ye açıklamamaktadır.

 Tüm bu Elektronik Chartering Web Sitelerine sorulduğu üzere AXS Brokerlere mi hizmet etmektedir.,yoksa onları piyasadan silmek mi istemektedir? Bu soruya o tarihlerde Fabrice  Demıchel ''biz ortada bir yerde duruyoruz ''şeklinde cevaplamıştır. Demıchel ilaveten aşağıdaki açıklamayı yapmıştır;

''Biz müşterilerimiz arasında iş yapmaları için uygun bir hat oluşturuyoruz,onları bu platformda karşı karşıya getiriyoruz,bir aracı gibi çalışmak üzere yeterli bir bilgiye sahip olmayıp,sadece brokerlara da hizmet vermiyoruz,çünkü müşteriler birbirleri ile direk olarak çalışmak istemektedirler. Kısaca bu sistemde elinde gemi Ya da yük olan brokerda sistemde gerekli araştırmayı yapmakta,yaptığı araştırmaya göre uygun bulduğu gemi Ya da yük için bir aracı olarak taraflar arasında brokerlik hizmet vermekte,kiracı Ya da armatörler de burada direk olarak birbirleri ile müzakere edip gemi bağlamaktadırlar. Kullanıcılar birbirleri ile müzakere için AXS Message Board 'ı kullanmaktadırlar.''

Ücret olarak  üyelik aidatı alınmaktadır. Bu site ile ilgili bilgi veren bazı kaynaklarda sanırım sitenin ilk hizmete girdiği yıllardaki bilgiye istinaden sitenin kazancının yıllık bir aidat olduğu ve daha sonraki zamanlar için işlem üzerinden komisyon alınmasının planlandığı yer almıştır.

Eğer müşteri siteyi sadece bilgi amaçlı  ve software olarak kullanıyorsa üyelik aidatı tahsil edilecektir. Yok sitede  sağlanan modulleri Ya da ürünleri kullanarak işlem yapılıyor ise bu taktirde komisyon ödenecektir.

 Komisyon miktarı farklı durumlara göre belirlenecektir. Burada kriter AXS ın sunduğu hizmetlerin bu işlemin oluşumunda ne kadar katkı sağladığına bakılmaktadır.

 Köstence Denizcililk Üniversitesinden G.Batrınca 2000-2003 yıllarındaki çalışmalara dayandırarak hazırladığı  E-Chartering Web Based Platforms Between Success and Failure çalışmasında bunu aşağıdaki şekilde açıklamaktadır.

''Bu sitenin kullanım ücreti sistemin nasıl kullanıldığına bağlı olarak tespit edilmektedir. Eğer sistemi bir broker kullanıyor ise bu taktirde ücret bu brokerin temsil ettiği firmaya değil brokera charge edilmektedir..Ancak iki prıncıpals direk olarak müzakere ediyorlarsa yani armatör ve kiracı karşılıklı olarak bir bağlantının müzakeresini yapıyorlarsa bu durumda AXS kendini broker olarak değerlendirmekte ve %0.75 ila -1 arasında bir komisyon uygulamaktadır.''

Türk piyasasından yaptığımız araştırmada ise iki yıl önce bu firmanın kendileri ile yaptıkları bir görüşmede ücret olarak yıllık bir ücret talep ettikleri sonra bu FLAT ücrete ilave her ay belli bir ücret ödemesi yapılacağı beyan edilmiş toplamda bunun ciddi miktara ulaşması nedeni ile üyeliklerini gerçekleştirmedikleri ancak bu gün için bu rakamın düşmüş olabileceği beyan edilmiştir.

Hal böyle olmakla beraber AXS Marine Sitesinde güncel olarak bu şekilde bilgiler yer almayıp,bir ürün türü için örneğin AXS DRY'e Üye olunduğunda  en az 1 aylık ücrete tekabül eden  bir başlangıç üyelik aidatı talep edilmekte ondan sonra üyeden aşağıdaki modüllerden  seçim yapması istenmektedir. Vessel Manager,Cargo Manager,Calculators,PVE DM Ücret Modülün türüne ve adedine göre belirlenmektedir. Eğer müşteri tarafından dünyanın bir çok yerinden   10 dan fazla kullanıcı için bir AXSDry üyeliği talep ediliyorsa o taktirde bir paket ücreti tespit edilmektedir.

AXS Marine başka ürünler de sunmakta ve her bir ilave ürün kullanımı için ilave ücret ödenmektedir. Örneğin Message Board ve AXS Dry Club için aylık ücret ödenmektedir.(Kullanıcı sayısına bakılmaksızın)

ÖZETLE ÜCRET HER MODÜLE,BUNUN KULLANICI SAYISINA VE ÜYELİĞİN SÜRESİNE GÖRE BELİRLENMEKTEDİR.
Bu site incelememize göre Chartering konusunda tam bir database yani bilgi sağlama sitesi hizmeti vermektedir. Binlerce geminin özellikleri ,bağlantılar ,limanlar ile bilgiler,mesafe cetveli,chartering ile ilgili terim ,kısaltma ve kavramlar ve tanımlamalar ile ilgili bilgiler,sefer hesaplamaları ,gemi ve yüklerin sitede ilan edilmesi gibi hizmetler  buna dahil olmaktadır

3.4-Shıpforum(www.Shipforum.com)(Yeni Domaın SPI Shıppıng Desk dir)

Singapur orjinli elektronik chartering sitesi olan bu platform kuruluşundan belli bir süre sonra kamuya açık 674 yük ve bu siteye kayıtlı 900 gemiye ulaşmıştır. 300 Deniz Nakliye şirketi bu siteye üye olmuştur. Firma gizlilik prensibine uyarak üyelerinin isimlerini açıklamamıştır. Bu sitenin genel prensibi olarak üyeler bu siteyi,başkaları bu siteyi kullandıklarını bilmeden kullanmıştır.

Hentry Mytton Mılls Arıes Shıpbrokıng Şirketinin CEO su olarak Shıp Forum'un asıl kurucusu olmuştur.

Shıp forum üyelerine Software porgramını toptancı zihniyeti ile satmakta ve üyeler ürünün özelliklerini kendileri ihtiyaçlarına göre belirleyebilmektedir.

Şirket Bu sistemi oluştururken  brokerlara faaliyetlerinde gerekli hızı yakalamalarına yardımcı olmayı amaçlamıştır.

Shıpforum ,Shıppıng Software/Internet Şirketleri içinde önce Arıes'ın kendi ihtiyacı için oluşturulmuş sonra da yaratılan ürün dışarıya da pazarlanmaya başlanmıştır.  

Firmanın bir yetkilisi bu durumu şöyle açıklamıştır;''Arıes Shıpbrokıng içinde karlılığımızı artırmak istedik,normal şartlar altında maliyetlerimizi düşüremezdik,bu nedenle bu sistemi geliştirdik.

Müşterilerimize ihtiyaç duydukları ilave bilgileri sağlamayı ve onlar ile  ilişkilerimizi geliştirmek istedik.''

Arıes'ın sunduğu bu software programı kısa sürede Sıngapur,Jakarta,Bank Kong ve Sdney faaliyetlerinde gelişerek, konvansiyonel gemi brokerlığından öteye müşterilerine bir dış kaynak navlun departmanı gibi hizmet vermeye başlamıştır.

Arıes'ın o  tarihlerde Bu işte çalışan 16'sı Sıngapur'da 9 u Austarlya'da olmak üzere 25 personeli bulunmaktaydı. Bu personel diğer hususlar meyanında müşterilere istişare görevi sunmaktaydılar.
Bu hizmet yani birebir müşteriler ile konuşarak onlara ihtiyaç duydukları konularda bilgi sunmak ve danışmanlık yapma hizmeti software programı geliştirmenin önüne geçmişti .

Bu husus bizimde sürekli savunduğumuz gibi brokerlık görevinin günümüzde  sadece yüke gemi gemiye yük bulmak konusunun ötesinde adeta bir danışmanlık görevine doğru evrilmesinin hatta gelecek yıllarda brokerlık kurumunun KIRALAMA PRODÜKTÖR'lüğüne dönüşeceğinin en önemli delili olmuştur.

Yük ve gemi hususundaki bilgi paylaşımı özel,genel Ya da belli derecelerde her iki şekilde olabilmekteydi. Bu sistem diğer hususlar mayanında Voyage Estımatıng ,Schedule Management,Freıght Management,Bunker Management, Hıre management, Voyage Analysıs konularında hizmet sağlamaktaydı. Arıes Broker olarak faaliyetine devam etmekle birlikte ,web bazlı Electronic Chartering hizmeti bu gün için SPI Marine (Asıa)Ltd üzerinden ,artık eski domaın olarak değil SPI Shıppıng Desk olarak sunulmaktadır.

3.5-Strategıc Software (www.strategıc.co.uk)(Kapandı)

 Strategic yukarıda da açıklandığı üzere bilgisayar programları konusunda gelişmiş bir teknik firma olup, gemi brokerlarının birbirleri ile haberleşmeleri (mesaj alıp vermeleri )bakımından iyi bir sisteme sahip olmalarının bu işin  en önemli unsuru olduğunun bilincinde olarak,  bir bilgi (data)network'u oluşturarak brokerların manuel olarak bu bilgileri yeniden yazmaktan kurtulmalarını sağlamıştır. Bu durum Strategıc IMX'ın oluşturulmasına yol açmıştır. Bu sistemle kurucu üyler (Banchero Costa,EA Gıbson ,Ispat Shıppıng ve daha sonra burada açıklanacak olan diğerleri )ile bir bilgi paylaşım network'u oluşturulmuştur.

Strategıc IMX ,Strategıc Software 'in  web üzerinden erişim sağlayan yeni bir ürünü olmuştur. Bu sistem bilgi ve iş akışı (work flow)üzerinde uzmanlaşmıştı. Bu niteliği ile  Ticari işlem Platformları karşısında bir iş akış sistemi oluşturulmuştu. Bu ürünün en önemli özelliği  basit bir sistem olmasına karşın,çok efektif olmasıydı. IMX'ın arkasındaki felsefe ,basit ,kolay ve direk(straıghtforward)olmasıydı. Aynı Shpbroker Exchange Com 'da(Data work ve Network Chartering'ın ortak şirketi) olduğu gibi ,sistem mevcut software programına bir web uzantısı sağlamıştır.. Bu sistem brokerlar için oluşturulmakla  birlikte ,sistemin arkasında  EA Gıbson,Poten Partners,İspat Shıppıng,JC O'Keefe Shıp Brokıng,The Torvald Klaveness Group ve Banchero Costa gibi piyasa oyuncuları bulunmaktaydı.

Ayrıca Mc Quiling Brokerage ve Charles R.Weber Şirketi bu projeyi aktif olarak desteklemiştir.

 IMS'ı basit olarak açıklamak istersek ;brokerların konvansiyonel olarak yaptıkları işleri çok daha hızlı ve etkin bir şekilde yapmalarına imkan sağlayan bir sistem olarak  tanımlayabiliriz. Bunu iş akışı(work flow) bakımından çok iyi bir web uzantılı sistem ile yapmaktadır. Adeta çok iyi bir stream lıne oluşturmuştur.

 IMX kullanıcılara birbirleri ile uyuşan(match)yük ve gemileri bulmalarına (yani gemisi boş olan taşıyana en uygun yük,yüküne gemi arayan kiracıya da da en uygun gemiyi bu konudaki bir sürü veri arasından rahatlıkla bulma imkanı sağlamaktadır)bağlantı öncesi  dokümanlarını hazırlamalarına,post  fıxture(bağlantı sonrası )faaliyetlerini yürütmelerine imkan sağlamaktaydı

 IMX kullanıcıları  Network sistemlerini kendi tercihlerine göre oluşturabilmekteydiler. Örneğin bir grup kişi   bilgileri burada paylaşabilmekteydi.  Brokerlar,armatörler ve kiracıların bu bilgilere hangi  derecede ulaşabileceklerini belirleyebilmekteydiler. Yani gizlilik ve bilgiye ulaşım kriterlerini belirleyebilmekteydiler

 Burada sözü edilen bilgi paylaşımı gemi pozisyon listelerinin aralarında değişimi,yani bu bilgilerin ve diğer nitelikteki bilgilerin karşılıklı olarak birbirleri tarafından görülmesi bunlara ulaşılması olmuştur. Ya da bir bilgiyi ''data as data ''olarak paylaşmaktır.

Bunun anlamı uygun bir format dahilinde bilgiyi rapor halinde yollamak yerine ,Prıncıpal'ın(yük Ya da gemi sahibinin) kendi database'ine (veri tabanına)otomatik olarak girmek sureti ile bir ham bilginin sisteme yollanmasıdır.

IMX müşterisine ,sistemin dışındakiler ve dünya üzerine yayılmış kendi çalışanları ile sistem üzerinden  kolaylıkla haberleşme imkanı sağlamıştır.

 IMX Home Page ,diğer web sitelerinın sahip olduğundan farklı değildi. Güncel Piyasa Haberlerini,Finans Bilgilerini,ve denizcilik alanındaki diğer bilgileri sağlamaktaydı.

Java Push teknolojisinin kullanıldığı bir ''Alert Box''(Uyarı Sistemi)ile müşteri tarafından kritik olarak belirlenen bilgiler sisteme girildiğinde,bu yeni bilgiler hususunda  onları uyarmaktaydı.

Uyarılması istenilen bilgilerin (Alert data)parametreleri müşteri tarafından belirlenmekteydi. Bunlar yükün türü,miktarı,geminin dwt'ı pozisyonu vb gibi bilgilerdi.

Örneğin kullanıcı belli bir tonajdaki geminin  bir bölgede boş olarak sisteme girilmesi halinde bu konuda her giriş için kendisinin uyarılmasını isteyebilmekteydi. Bu uyarı sistemi gemi armatörleri içinde uygun olabilmekteydi. Örneğin bir armatör kendi gemisinin kapasitesine göre belirlenen bir %deye göre uygun olan yükler bakımından kendisinin uyarılmasını isteyebilmekteydi. Böylece tüm mesajları ve girişleri kontrol etmek yerine kendisi için en uygun yük konusunda vakit kaybetmeden gerekli bilgiye ulaşabilmekteydi 

Yukarıdan da anlaşılacağı üzere Strategic IMX,toplu halde mesaj gönderme konusunda sınırlı imkanları olan denizcilik camiası aktörlerine o tarihlerde bu konuda iyi bir imkan sağlamaya çalışmıştır. Bu hizmet onlıne charterıng'ın yapıldığı bir site olmayıp gelişmiş bir haberleşme imkanı sağlayan site olarak ortaya çıkmıştır. Bu hususları 2000 li yılların başında Londra da E-CHARTERİNG konusunda yapılan bir konferansta Strategıc'ın Yöneticisi Lawrance Royston şöyle açıklamıştır.

''Strategıc yıllardır gemi brokerlarının kendi ofislerinde haberleşme (mesaj alıp/yollama)ile ilgili talep ve sorunlarına çözüm getirmiş ve gerekli yazılımları hazırlamıştır. Internetin devreye girmesi ile birçok kişiyi aynı ortamda bir araya getirmek artık mümkün olmaya başlamıştır. Ancak bunun dezavantajı (en azından Strategıc için)mesajlaşmanın bedava olmasıdır. Anlık mesaj (Instant messagıng)yollama bakımından Mıcrosoft Messanger ve Yahoo'nun tanker taşımacılığında çok popüler olmakla beraber kuru yük piyasasında ve gemi alım satım piyasasında kullanılmamaktadırlar. İki tanker brokerından biri Yahoo kullanmakta olup ,bu kullanım oranı söndürülmesi güç bir yangın gibi yayılmaktadır. İşte Strategic kuru yük ve gemi alım satım piyasası için ihtiyaç duyulan bir sistem geliştirmeye çalışmıştır.

Strategic brokerların kiralama prosesi içindeki rollerine ve önemlerine zarar vermeyi istememektedir. Çünkü geçtiğimiz 18 yıl içinde onlar ile çalışılmaktadır. Fakat Strategıc IMX gemi sahipleri ile kiracıların direk olarak prıncıpal to prıncıpal esası ile birbirleri ile haberleşmelerine imkan sağlamaktadır. Bunun brokerların dışlanmasına neden olacağı düşünülse de,zaten kiralama Ya da gemi alım satım piyasasının bir bölümü bu aktörler arasında direk işlem yapılmak sureti ile yürütülmektedir.''

 Bu sistemin oluşturulduğu yıllarda eleştiri olarak IMX ve Shıpbroker exchange'ın prefıxture,fıxıng,postfıxture gibi iş akış sisteminin tüm halkalarını içermediği ,bunun bir eksiklik olduğu ileri sürülmüştür. Bazıları ise o andaki teknolojiye göre bu iki firmanın piyasaya sunduğu ürünlerin en azından 3 husus bakımından bir çok rakibinin sahip olmak için canlarını verecekleri
üstünlükler olduğu ve müteakip 2-3 yıl içinde sözü edilen eksiklikleri de giderecekleri ileri sürülmüştür. Ancak sunulan sistem bir haberleşme imkanı yarattığından zaman içinde yeni alternatif imkanların ortaya çıkması ile ,bu iki firmanın ürünleri hususunda yetersiz kaldıkları yönünde görüş belirtenler  haklı çıkmış aşağıda detayı ile açıklanacağı üzere bu tip hizmet veren firmalar varlıklarını devam ettirememiş ,Strategic Sofware ve  Shıpbroker Exchance de kapanmıştır.

İşin ilginç yanı Lawrance Royston 'un çalıştığı firmalardan ikisi hariç ,Strategic Software Ltd dahil olmak üzere ,Charter Shıppıng Software Ltd,Shıpbroker Exchange Ltd,Dataworks(uk)ltd zaman içinde kapanmıştır.

3.6-Shıbroker Exchange (www.Shipbroker  Exchange.com(Kapandı)

Shıpbroker Exchange,bir haberleşme sofware şirketi olan  Datawork tarafından oluşturulmuş bir haberleşme sistemidir. Sistem brokerların birbirleri  arasında bilgi paylaşımı yapmaları ve hem kendi aralarında hemde müşterileri ile  haberleşmeleri için oluşturulmuştu.

 Sofware programını almak için yüksek l'sum bir ücret ödemek yerine kullanılan dakika üzerinden ücret uygulanmaktaydı. Datawork o tarihlerde bu sistemi piyasaya sunduğu zaman bunun bir deniz taşımacılığı ticaretinin yapıldığı bir site olmadığını  yani sistem üzerinden bağlantıların yapıldığı ve tüm bilgilerin muhafaza edildiği bir sistem olmadığını, brokerların kendi aralarında ve brokerlar ile müşterileri arasındaki haberleşme imkanı yaratan bir sistem olduğunu belirtilmiştir. Bu sistemde aynı zamanda bilgi paylaşımı da sağlanmaktaydı

Sistem Dataworks'un bir web esaslı (web based) versiyonu olarak oluşturulmuştur.

Bu site diğer bu gibi sitelerde olduğu gibi büyük oranda bilgiyi muhafaza etmemekteydi. Ya da büyük miktarda  bilgi potansiyeline sahip bir veri tabanı oluşturmamaktaydı. Bu sistemde brokerlar mevcut bir software(bilgisayar programı)üzerinden brokerların haberleşmelerine imkan sağlamaktaydı. Brokerlar gerekli veri tabanını ise kendi sistemlerinde muhafaza etmekteydiler. Böylece firmaya özel bilgiler kendi sistemlerinde muhafaza edilmekteydi

Zaman açısından önemli bilgiler(bilindiği üzere gemi kiralama prosesinde zaman önemli bir unsur olup,teklifler ve karşı teklifler belli bir süre ile sınırlı olarak verilmektedir. Ayrıca fırst enter fırst servis kuralı işlediğinden önce olmak daima avantaj sağlamaktadır) örneğin yük teklifleri ve gemi pozisyonları üyelerin veri tabanına direk olarak girilmekteydi. Bilgilerin fax Ya da email'den kopya edilmesine gerek olmamaktaydı. Onlıne Chat(görüşme)imkanı bulunmakta olup brokerlar müşterileri ile wındowspup-up boxes ile konuşabilmekteydiler Buna karşın tüm ''data processing'' yani işlemler müşterinin kendi software'inde yapılmaktaydı. Bu şekilde bir çalışma ,firmanın o tarihlerdeki iddiasına göre, bu  işlemlerin onlıne olarak yapılmasına göre daha hızlı olmaktaydı. (onlıne chartering imkanı sunanlar bunun aksine bir görüşe sahiptirler)

Bu sistemi ,müşterinin tercih etmesi halinde ,müşterinin software programını kullanmadan ınternet üzerinden direk olarak  kullanmak da  mümkündü. Yine bu sistemin kullanıcıları yani müşterileri bilgiyi kiminle paylaşmak istiyorlarsa bunu da tespit edebilmekteydiler.

Dikkat edilirse bu sistem Strategıc IMX gibi bir haberleşme programıdır. Elektronik Kiralamanın Ya da On board management ile ilgili diğer modullere ve şablonlara sahip değildir. Haberleşme ve müzakere gemi kiralama işleminin en önemli unsuru ve brokerlar bakımından maliyetleri içinde önemli bir yer tutan husus olması nedeniyle o tarihlerdeki haberleşme imkanlarına göre önemli bir ürün olarak ortaya çıkmış ancak zaman içinde bu alanda yeni teknoloji ve sistemlerin ortaya çıkması ile önemini kaybederek kapanmıştır.

3.7-Stemınorder(www.stemınorder.com)

 Stemınorder bu alanda en fazla müşteriye sahip olduğunu iddia etmektedir(Bkz G.Batrıca -Constanta Maritime University,E-Chartering  Web Based Platforms Between Success and Failure)

AXS MARİNE ise bu alanda en fazla müşteriye sahip olduklarını ve en fazla gemiyi kontrol ettiklerini beyan etmektedir. G.Batrıca yukarıda detayı verilen ancak bize göre güncel olmayan ve bir çok eksiği bulunan çalışmasında bu site ile ilgili olarak aşağıdaki beyanlarda bulunmaktadır;

''Bu site en fazla müşteriye sahip olduğunu beyan etmekle birlikte,bilginin güncellenmesi ve dizaynı bakımından kabule dilebilir bir seviyenin çok altındadır Ayrıca çok az sayıda büyük armatör ve kıracı bu sitenin üyesidir bu nedenle de,piyasanın lideri olma konumunda değildir.''Ancak anılan bu çalışmasını 2008 yılında ,2000 li yılların başındaki çalışmalara dayandırarak hazırladığından bu beyanlarının güncelliği hususunda  kesin bir kanıya sahip olmak sağlıklı olmayacaktır. Zaten E-Chartering ile ilgili çalışmaların çoğu Intertnet ortamında yaptığımız araştırmaya göre 2000 lı yılların başındaki bilgilere dayanmakta olup bunların çoğu bu gün için geçerli değildir. Bu nedenle bu eksikliği gidermek üzere burada bizzat bu sitelerin kendi sayfalarından güncelleme yapmaya,ve mevcut kaynaklarda yer alan bilginin bu gün için geçerliliği tespit edilmeye çalışılmıştır.

Stemınorder gemi ve yük bakımından bilgilerin girildiği,bu bilgiler arasında ihtiyaca göre uygun eşleşmelerin yapılabildiği,Tıme Charter bağlantı yapmak isteyen kiracı ve armatörler için özel modullerin olduğu ,bir kiralama prosesinin tüm halkalarının bütünleştiği modül ve ürünlere sahip olan bir sitedir. Tıme Charter konusunda ayrı bir ürünün olması bu site bakımından önemlidir. Çünkü piyasada bazı brokerlar kendilerini diğer hususlar meyanında Tıme Charter Brokeri olarak tanımlayabilmektedirler. Bu siteden bu hizmetlere ilave olarak Firma Araştırmasının yapılması ,gemi/alım satım konusunda işlem yapılması ,deniz taşımacılığı alanında iş ve elaman bulma da mümkün olmaktadır.

Bu ürün ve modüllerin fonksiyonları ve işleyiş Şekilleri aşağıda açıklanmıştır.;

i)Yük;

Yük Girişi ;Kiracılar Ya da exclusive brokerlar ellerindeki yükleri sisteme girerler ve exclusive gemi brokerları ve armatörler bu yükleri buradan görerek ,ilgi duyarlarsa bu yükler için bunu sisteme giren firmalara direk olarak gemi teklif edebilirler.

Yük Araştırma;geminin boş olacağı alan ve limana göre laycan'ı de girmek sureti ile gemi için uygun yük aranabilir ve uygun yüke direk gemi teklifi yapılabilir.

ii)-Gemi;

Gemi Detayı/Araştırma;Sisteme kayıtlı tüm gemilerin detayları bu formdan araştırılabilinir.
Bunun için bu konu da ortaya çıkan kutu Ya da formdaki boş kısımlar doldurulacaktır. Programda buna göre müşterinin girdiği kriterlere uygun gemileri gösterecektir.

Gemi Detayları Girişi;Müşteri Ya da üye kendi kontrolündeki gemi Ya da gemilerin detayını girdiğinde,kiracılar ve brokerlar bunlara sistem üzerinden kolaylıkla ulaşacaklardır. Bu bilgileri sisteme giren üye de gemileri ile ilgilenen taraflar ile kiralama işlemi için gerekli temaslarda bulunabilir.

iii)Gemi Pozisyonları;
 
 Gemi Pozisyonu Araştırma; yüküne uygun gemi arayanlar ;geminin ismi,tipi ,boş olacağı bölge veya tarihlerden birini girmek sureti ile bu kriterlere göre gemi pozisyonu bakımından gerekli araştırmayı yapabilir.
Gemi Pozisyon Girişi ;
Bu sayfada gemi sahibi Ya da işleticisi,yada kontrollerinde gemi bulunan brokerlar gemilerinin pozisyonlarını sisteme bildirmek  sureti ile,yük sahiplerinin Ya da  gemi arayan diğer tarafların bu gemi pozisyonlarını sistemden kolaylıkla takip etmelerine imkan sağlar,dolayısı ile gemi sahipleri de bu yolla gemilerine sistemden yük sağlamış olurlar.

iv)Gemi Alım/Satımı S/P

Satış ; S/P (A/S) Piyasasında satmaya niyet edilen gemiler sisteme girilmek sureti ile(bu konu ile ilgili sayfa /kutu/yada form'a )gemi için en uygun satış fiyatı sağlanabilir.

Alım;Bu sayfada satılık gemiler yer alır Gemi satın almak isteyen üyeler,satın almak istedikleri geminin  belli özelliklerini girmek sureti ile kendi ihtiyaçlarına en uygun gemiyi bulabilirler ve sahipleri Ya da bu gemiyi sisteme giren S/P Broker'ı  ile direk olarak temasa geçebilirler.

v)Tıme Charter(Zaman Esaslı Kiralama)

Tıme Charter Girişi;Üyeler Tıme Charter olarak kiralamak üzere ihtiyaç duydukları gemi taleplerini sisteme girerler.

Tıme Chartrer Araştırma;Tıme Charter esası ile gemi kiralamak isteyen kiracıların talepleri sistemde görülür ,bu talepler ile ilgilenen armatör ve brokerlar bu kiracılar Ya da brokerler ile temasa geçerler

 Gemi Girişi; Gemisini Tıme Charter olarak kiralamak isteyen bir armatör Ya da broker geminin boş olacağı liman Ya da bölgeyi tarih zikren belirtmek sureti ile gemisine t/ch bağlantı imkanı sağlayabilir. 

vi) Gemi Araştırma;

Bir üye mevcut tüm gemileri araştırabilir. Ya da sadece belirlenen özelliklere göre gerekli araştırmayı yaparak bir filtrelemek Ya da eleme sağlayabilir. Böylece zaman tasarrufu sağlayabilir.
Bu araştırma sonucu uygun gemi armatörleri Ya da brokerları ile temasa geçilebilir.

vii)Düzenli Hat Taşımacılığı ;

Düzenli hat taşımacılığı yapan şirketler bu düzenli hat taşımacılığı yaptıkları hatları 5 ülke ile sınırlı olmak kaydıyla sisteme girebilirler. Böylece yük sahipleri mallarını taşıtmak için düzenli hat imkanlarını ve servis sıklıklarını kolaylıkla buradan konvansiyonel liner taşımacılığı Ya da konteyner taşımacılığı bakımından görebilir.
Düzenli Hat Araştırma ;Üyeler iki ülke arasında düzenli hat taşımacılığı yapan şirketleri Ro-Ro,Konteyner,General Cargo gemileri bakımından bu modulden araştırabilir.

viii)Şirketler ;

Deniz Taşımacılığı alanında faaliyet gösteren şirketler, şirketleri ile ilgili bilgileri ve faaliyet sahalarını yazmak sureti ile diğer üyelerin bunları görmesini ve kendilerine ulaşmalarını sağlayabilir. Böylece firmalar arasında uygun iş ve iş birliği yapma imkanları ortaya çıkar.

Şirket Araştırma;Bir üye ilgilendiği şirketlerin listesini yapıp onların armatörleri Ya da işleticileri ile direk olarak görüşebilir. Bu işe yeniş girmiş bir broker için armatör ,broker,kiracı portföyünü geliştirmek,yada kiracı için ihtiyaç duyduğu armatörlere Ya da armatörler için ihtiyaç duyduğu kiracılara ulaşmak bakımından önemli bir husustur.

ix)Sistemin Sağladığı Diğer İmkanlar ;

Sitede yukarıda açıklana  modullere ilave aşağıdaki konularda da hizmet verilmekte ve kullanıcılara yardımcı olunmaktadır.

• Deniz Taşımacılığı ile ilgili kısaltmaların ne anlama geldiği
• Değişim Tabloları;Mil'in Km ye ,yada cfbt'ın m3 e Ya da Foot'un metreye dönüşümü vb
• Döviz Çevirme Tabloları
• Türkçe dahil 7 dilde Sözlük
• Liman Bilgileri
• Bölgeler,bölgelerin hangi ülkeleri içerdiği ve sınırları harita üzerinden görülmektedir.
• Gemi Tipleri,Gemi Tiplerinin Plan ve çizimleri ve ana özellikleri
• Hava Tahminleri ;5 günlük hava tahminleri
• Dünya tatil takvimi
• World Tıme;her hangi bir ülke Ya da şehirdeki lokal zaman hakkında bilgi verir.

x)Şablonlar,Hesap Tabloları;

• Yıllık Rapor;Bu excel tablosunu üye ınternet üzerinden açabilir Ya da kendi PC'sine kopyalayabilir. Sonra bu tabloya gerekli bilgileri girmek sureti ile,otomatik olarak kar Ya da zararını tespit edebilir. Böylece faaliyetlerini kolaylıkla kontrol etme ve gerekli analizleri yapma imkanına  kavuşur.
• Fıxture Cover;(Bağlantı Özeti/Sefer Bilgileri)Her bir bağlantı ile ilgili özet bilgileri içerir;Örneğin Gemi Adı,Kiracı Adı,Bağlantı Tarihi,Navlun ,Yükleme ve Tahliye Limanları  ,Sefer Giderleri,Sefer Kar Ya da Zararı,Navlunun t/ch eşiti  gibi.Bu sistemi Internet ortamında üye kullanabilir Ya da saklayıp ,bu Özet Bağlantı Raporlarını istenilen zamanda basabilir.
• Laytıme Calculatıon(Demmurage/Despatch hesaplamaları );Bu tabloya gerekli bağlantı şartlarını ve gerçekleşen sefer bilgilerini girmek sureti ile demmurage/despatch hesaplamaları yapılabilinir.
• Statament of Fact,(Olaylar Çizelgesi) Geminin limana geldiği andan kalkışına kadar olan zaman süreci içinde  Limandaki yanaşma ,kalkma ,yükleme,tahliye ile ilgili tüm bilgileri içeren bu olaylar çizelgesi limanlarda acenteler tarafından hazırlanır ve kaptan,yükleme limanında yükleyici,tahliye limanında alıcı Ya da temsilcileri tarafından karşılıklı olarak  imzalanır. Genellikle bu SOF önceden hazırlanmış matbu bir proforma belge üzerinde gerekli bilgileri girmek sureti le hazırlanır. İşte bu form sitedeki sisteme kayıtlı olup acenteler sisteme girerek onlıne olarak bu belgeyi sistem içinde hazırlayabilir ve basabilir ve saklayabilirler.
• Voyage Estımatıon (Tahmini Sefer Maliyeti ve Navlun Hesaplamaları)  Bu tablo Armatör,Broker,ve Kıracılar için uygun bir sistem olup anılan taraflar sefer öncesi gerekli sefer maliyeti ,verilecek navlun ,yada teklif edilen bir navlunun t/ch equvelantını hesaplayabilir .Belli oranlarda navlunu artırıp düşürerek alternatif navlunların t/ch equvelantlarını hesaplayabilir. Buna göre bu bilgileri ,armatörler navlun kotasyonlarında , kıracılar ise  kabul edecekleri bir navlunun piyasa koşullarına uygun olup olmadığının kontrolünde kullanabilirler.

Bu yukarıda sözü edilen yazılım programlarının çoğu zaten kıracı ,broker Ya da armatörlerin kendi sistemlerinde bir program olarak bulunmakta olup kendi sistemleri içerisinde bunları bu yazılımlar sayesinde kolaylıkla yapabilmektedirler.

Yukarıda sözü edildiği üzere bu imkanların ve yazılımların varlığı tarafımızdan 1980 li yılların başında bir İngilizce Makale olarak Deniz Atı dergisinde Türk Deniz Taşımacılığı piyasasının bilgisine sunulmuştur. Zaman içinde bu yazılımların fiyatları da ilk yıllara göre düşmüş ve bu yazılımlar ortaya çıkan ihtiyaca göre  daha da  gelişmiştir.

Küçük kiracıların Ya da armatörlerin büyük bir bölümünün ise  Türkiye piyasasında bu imkanlardan yararlandıkları düşünülmemektedir.

Aslında  artık günümüzde önemli olan bu şablon Ya da tablolarda manuel olarak girilen bilgiler ile bu hesaplamaların yapılması değil bir entegre sistem ile farklı formlardaki bilgilerin otomatik olarak üzrinde çalışılan diğer bir tabloda yer alarak gerekli hesaplamaları yapmasıdır. Örneğin sistemdeki bağlantı şartları,sof ve nor bilgilerinin otomatik olarak bir Laytıme Calculatıon tablosunda değerlendirilerek sonucun ortaya çıkmasıdır. Aynı şekilde sefer hesaplamalarında Dıstance Table,Yakıt İkmal Raporları ,Gemi Özellikleri ,ve bağlantı şartları Ya da teklif edilen bağlantı şartlarının integrasyonu ile  sadece sınırlı sayıda bilginin girilmesi ile bu hesaplamaların yapılmasıdır. Kısaca sistemin bir ürün ile ilgili hizmet sunabilmesi için diğer ürünlerdeki bilgileri otomatik olarak kullanma kabiliyetine sahip olması böyle bir WEB sitesinin kullanım etkinliğini artırabilecektir.  Bunun içinde her bir formun yeknesak bir dil ile hazırlanması gerekecektir. 

3.8)Baltıc Spot .com

Bu site 2001 Yılında Peter Sevenson tarafından kurulmuştur. Bu sitenin kurulmasının arkasındaki felsefe;deniz taşımacılığında giderek artan ve büyük bir iş yükü oluşturan 1000 lerce email mesajının en etkin bir şekilde  değerlendirilmesine imkan sağlayacak ,kullanımı basit bir sistem yaratmak olmuştur.

Sitenin üyeleri seçkin broker ve armatörler olmaktadır. Bu üyeler ellerindeki gemi pozisyonları ve yük taleplerini sitenin emailine göndermek sureti ile bunların tüm üyelerce Ya da seçilmiş belli üyelerce görülmesine imkan sağlanılmakta ,bir anlamda bu konudaki mevcut bilgiler üyelerce paylaşılmakta  ve bu suretle, kolaylıkla mevcut gemiye yük, yüke ise gemi bulunabilmektedir. Sistem geliştirilmiş bir teknolojiye sahip olmakla birlikte ,kullanımı basit,mantıki,ve direk bir sistemdir. Bilgiler kolaylıkla siteye girilebilmekte ve burada paylaşılabilmektedir. 2003 yılında  piyasadaki ihtiyaç görülerek Baltıc Spot WORLD oluşturulmuştur. Bu sistemi profesyonel broker ve armatörler kullanmaktadırlar. Dikkat edilirse bu site brokerların ekmeğini elinden almamakta ancak elinde gemi Ya da yük bulunan brokerlara bunlara uygun gemi ve yük bulmak konusunda yardımcı olmaktadır.

Yani kısaca bir pazar oluşturmakta ve ayrıca  her tarafa bu bilgilerin kendi sistemleri üzerinden yayılması yerine basit bir emal ile siteye yollanarak ve kimler tarafından görüleceğini belirleyerek  sistemdeki diğer üyelerin bunları görmesine bu yolla uygun gemi ve yükler bakımından taraflar arasında çalışılmaya başlanılmasına imkan sağlamaktadır.

Bu sitenin kullanıcıları diğer hususlar bakımından kendi geleneksel çalışma yöntemlerini değiştirmemektedirler. Burada gizlilik ve üyelerin güvenliğinin sağlanmasına da büyük bir özen gösterilmektedir. Bu sistem içinde üyeler  ihtiyaç duydukları bilgiye çok kısa süre içerisinde ulaşabilmektedirler.2008 de Baltıc Spot Inbox geliştirilmiştir.

Range Search -Functıon ile üyeler belli bir liman Ya da belirlenen bir alanda mevcut yük ve boş gemileri araştırarak mevcut bilgiler içinden kendi ihtiyaçlarına uygun gemi pozisyonlarını ve yükleri bulmaları yani ihtiyaçların çakışması sağlanabilmektedir. Bu sitede verilen örnekten hareketle Gıjon'dan 200 deniz mili ,yada Genoa'dan 500 deniz mili  mesafedeki bir alan içindeki boş gemi yada yükü Ya da bir limanda boş olan gemi Ya da yüklenmesi gereken bir yükü kolaylıkla bulabilmek mümkün olmaktadır. 

Bu sitenin sağladığı avantajlar aşağıda özet olarak verilmiştir.

• Belli gemi ve yükler için siteye üyelerce girilen bilgilerden araştırma yapılmaktadır.
• Bu bilgiler belirlenen grup Ya da şirketlere açık olabilmektedir.
• Belli liman Ya da range(alan )tespit edilerek,bu alan Ya da limanda boş olan gemiler Ya da var olan yükler araştırılabilmektedir.
• Yeni broker ve armatörler sistem sayesinde tanınabilmektedir.
• Broker ve armatörlerin normal klasik çalışma şekilleri değişmemektedir.

3.9)Shipping Platform

 Bu site   S&P  ve Tıme Charter de  dahil olmak üzere,Busıness to Busıness (B2B MARKET PLACE)ve bilgi edinme platformu hizmeti vermektedir. Yukarıda bir çok sitede açıklandığı üzere yük ve gemiler bu siteye girilmekte  ,belli bilgilere ulaşılabilmektedir.

3.10)BTS Coastıng e-SİS(www.e-sis.nl)

 Bu site kuru dökme yük ticareti için bir kiralama network'u oluşturmuştur.Armatörler,kiracılar,brokerlar,acenteler ve sektörün diğer aktörleri bu sitenin sağladığı hizmetlerden yararlanabilmektedir. Bu siteyi daha ziyade kıyı Ya da Kosteri ve Handymax ticareti yapan aktörler kullanmaktadır. Üyeler kendi web sayfaları üzerinden bilgileri sisteme girmekte,kendi yük Ya da gemileri için sistem gerekli araştırmayı ve bilgi değişiminin yapılmasına imkan sağlamaktadır.e-SIS Üyeleri ticari bilgileri ya email Ya da güvenli bir web siteyi kullanmak sureti ile yapabilmektedirler. Diğer sitelerdeki gibi ,yük ya gemiler araştırılmakta ,en uygunları seçilebilmekte , gerekli teklif ve indikasyonlar yollanabilmekte ve sistem üzerinde bilgi muhafazası ve text hazırlama vb işlemlerin kolaylıkla yapılabilmektedir.

 Yukarıda belli başlı sitelerin ,ki bunların bazıları bu gün için mevcut değildir,sundukları hizmetlerin ve ürünlerin nitelikleri hususunda bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bu gün için mevcut olmayan sitelerin hizmetleri hususunda detaylı bilgi vermemizin nedeni geçmişte bu alanda hangi hizmetlerin verildiğinin ancak bu gün için gelişen teknoloji ve imkanlar karşısında bunların ayakta kalamadıklarının, hangi farklı hizmetler ile bütünleşmiş hizmet veren sitelerin ayakta kalabildiklerinin ortaya konulması olmuştur. Diğer bir amacımız ise bu gibi site ve bunların hizmetlerine deniz taşımacılığı piyasasındaki rağbet ve itibarın ne derecede olduğunun tespiti ile teorik kavramsal faydalar ile pratik hayatta bunların ne kadar kabul edilebilir ve uygulanabilirliğinin ortaya konmasıdır.
 
 Yukarıdan da anlaşılacağı üzere bu sitelerin bazıları sadece haberleşme imkanı sağlamak üzere oluşturulmuştur. Başlangıçta telefon,tlx ile haberleşmeye göre daha etkin ve ucuz bir haberleşme imkanı sağlayan bu siteler,zaman içinde bilişim ve iletişim sektöründeki gelişmeler ile ,bu gelişen teknolojinin sağladıkları yeni imkanlar karşısında yetersiz kalmış ve piyasadan çekilmişlerdir.

Örneğin ilk başlarda bir sosyal haberleşme ve sohbet sitesi olan ICQ bazı brokerlar tarafından haberleşme maliyetlerini düşürmek için kullanılmaya başlamış,ancak zaman içinde diğer haberleşme imkanları çıkınca ICQ önemini kaybetmiş,sonra MSN daha sonra SKYPE üzerinden haberleşme yaygınlaşmaya başlamış daha sonra MSN SKYPE ile müşterek hizmet sunmaya başlamıştır. Tüm bu oluşumlar,yukarıda sözü edilen  bu gibi Sitelerin sadece haberleşme bakımından kullanılmasını önemsizleştirmiştir.

Diğerleri ise daha önceki paragraflarda da  açıklandığı üzere  tarafların birbirleri ile buluşacakları bir elektronik pazar oluşturma imkanı sağlamış, diğer bazıları ise bunun ötesinde ticaretin ve gemi kiralamalarının da bu sistem üzerinden yapılmasına zemin hazırlamıştır. Hatta bazıları ilave olarak diğer yan yardımcı yazılım ve tablolar ile bu hizmeti geliştirmişlerdir.

 Bu siteler başlangıçta 1900 lu yılların sonu ve 200 li yılların başında 20,50 hatta 100 adete çıkmış ancak zaman içinde giderek elenerek ve azalarak piyasada etkin belli şirketler kalmıştır. Bunların bazıları da yukarıda  açıklanmıştır. Bazı kaynaklarda varlığı belirtilen Shıp Desk,Shıppıng Dırect (www.shıppıng-dırect.com),Cargobiz.com,Shıp IQ com ,Shıp Broker gibi sitelerin varlıklarını devam ettirdikleri hususunda kesin bir bilgi edinilememiş,hatta bazı kaynaklarda bunların bazılarının kapandıkları hususunda bilgilere rastlanılmıştır. Bazılarının da kullandıkları Domaın değişmiştir.

4-TÜRKİYE'DEKİ DURUM

Elektronık Kiralama ile ile ilgili olarak ülkemizdeki durumu iki yönden ele alabiliriz.

1. Bu gibi hizmet sunan Sitelerin varlığı
2. Türk Kıracı,broker,armatörlerin bu tip yurt dışında mevcut olan gemi kiralama web sitelerini kullanma konusundaki tercihleri.

Birinci husus üzerinde görüş bildirmek oldukça kolay olmakla birlikte ,ikinci husus bakımından detaylı bir anket çalışması yapmak gerekmektedir. Eğer bu çalışmazız tezli bir yüksek lisans tezi Ya da bir doktora tezi olsaydı sadece bu husus bakımından değil diğer hususlar bakımından da ankete dayalı bir araştırma yapıp sonuçlarına göre bir analiz yapmamız mümkün olacaktı.
 Ancak çalışmamızın böyle bir niteliği olmadığı için sektör bazında random ile şifahi görüşmeler yolu ile sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Ancak bunun bu konuda kesin bir sonucu ortaya koymayacağı aşikardır. Bununla birlikte ülkemizde mevcut broker,armatör,kiracı ve acenteler ile yaptığımız araştırmaların sonucu elde edilen bilgiler fikir verebilmesi bakımından aşağıda sunulmuştur.

a)Bu gibi hizmet sunan sitelerin varlığı;

 Ülkemizde Türk şirketlerinin oluşturduğu web sitesi üzerinden onlıne elektronik kiralama hizmeti sunan bir şirket mevcut değildir. Bu konuda sadece gemi  pozisyonları bakımından gemi tiplerine ve bölgelere göre en küçük tonajdan en büyük tonaja doğru belli bir sıralama tahtında gemi pozisyonları hakkında bilgi veren bir site (Shipdata)1989 yılından beri faaliyette bulunmaktadır. Ancak sınıflama bölgelere göre yapılmakta olup gemi tiplerine göre farklı bir sınıflama bulunmamaktadır.

(Örneğin,Tanker,RoRo,Kuru yük vb gibi Ya da Handy,Panamax,Capesıze gibi bir sınıflamada yoktur. Arama bölgeler itibari ile yapılmaktadır.)

 Yük ile ilgili bilgiler yok denecek kadar azdır. Bu sitede de yer alan tonaj genellikle küçük tonajlı gemiler olmaktadır. Supramax,Panamax ,Handymax,Cape Sıze VLOC lerin pozisyonlarını görebilmek ya  mümkün değildir.Yada bu tonajda olan gemi sayısı mevcuda göre,sistemde  çok azdır. Bunun nedeni bu tonajda gemi sahibi Türk Armatörlerinin sayısı ve gemi adedinin azlığı ve bunların çoğunun daha profesyonelce Yurt Dışında mukim brokerlarla çalışmaları ve gemilerini Tıme Charter esası ile kiralamalarından kaynaklanmakta olup gemilerini iç piyasada local bir sitede yayınlamayı tercih etmemektedirler.
Bu site Enternasyonel bir site değildir. Bu sitede yer alan gemiler çoğunlukla Türk armatör ve işleticilerine ait olan gemiler olmaktadır. Yabancı armatör,management şirketi Ya da brokerların kontrollerinde olan tonaj ya bu sitede yer almamakta, Ya da alsa bile sayısı çok az olmaktadır. Diğer taraftan sistemi kullanan yabancı şirket sayısı da Türk şirketleri ile mukayese edildiğinde çok fazla değildir. Bu nedenle Türk Tonajı ağırlıklı  UNIQ bir Ulusal  Türk Gemi Pazarı hizmeti sunmaktadır.
Türk piyasasında broker,kiracı ve armatörlerce kullanım oranı oldukça fazladır.
Başlangıçta bu siteden yararlanan üyeler Türk şirketleri olmakla birlikte zaman içinde yabancı şirketlerde bu siteye üye olmaya  ve Türk bayraklı Ya da Türk sahipli gemileri buradan takip etmeye başlamışlardır. Bu husus Türk armatörleri ve armatörlerin exclusıve brokerları  bakımından avantaj olurken ,yabancı brokerlar Ya da kiracılar bu sitedeki gemi pozisyonlarına göre , bu sitede yer alan gemi armatörü/işleticisi/brokeri ile direk olarak temas etme imkanı sağlamış ancak competatıve Türk brokerlarının bu gemiler ile ilgili iş yapabilme kabiliyetini sınırlamıştır. Bu site yukarıda detayı verilen diğer siteler ile mukayese edildiğinde sınırlı bir pazar yaratma imkanı sağlamakta(gemi  ve büyük oranda Türk kontrollü gemi ağırlıklı olması nedeni ile)  onlıne charterıng bakımından ise bir hizmet sunmamaktadır. 
Bazı eksikliklerine ve kiralama sisteminin tüm halkalarına dair bütüncül bir hizmet vermemesine  rağmen anılan  site Türk Deniz Ticaret Sektöründe ihtiyaç duyulan bir açığı kapatmış ve sektörün tüm aktörleri için faydalı bir hizmet sunmuştur. Bu hizmeti hala devam etmektedir.

2010 yılında kurulan Forsale Ship gemi alım satımı bakımından bir pazar oluşturma görevi sunmaktadır. Ancak yukarıda açıklanan yabancı siteler ile mukayese edildiğinde bu siteye üyeler satmak istedikleri gemileri girmemekte,anılan firma co-brokerlardan Ya da kendi yaptığı araştırmaya göre direk sahibinden elde ettiği satılık gemi listelerini kendi sitesine girmek sureti ile satılık gemi listesi oluşturmaktadır. Ayrıca satılan ve el değiştiren gemiler hususunda da sitede bilgi sunmaktadır. Firma gemi almak isteyenleri de sitesinde yayınlamamaktadır. Kısaca satılık gemi bazlı bir S/P Broker gibi çalışmakta ve mevcut satılık gemileri kendi sitesinde yayınlamaktadır.

Bu bakımdan anılan site bir WEB bazlı S/P Platformu değil,bir broker şirketi hizmeti vermektedir.

Bu nedenle de Stemınorder'ın yukarıda açıklana hizmetinden farklı bir hizmet sunmaktadır.

b)Türk Kıracı, broker,armatörlerin bu tip yurt dışında mevcut olan gemi kiralama web sitelerini kullanma konusundaki tercihleri.

Bu konuda Türk Piyasasında farklı alanlardaki 20 Firma nezdinde yaptığımız araştırma sonuçları aşağıda açıklanmıştır.

• Elektronic Chartering yapıyormusunuz Ya da EC nedir biliyormusunuz şeklindeki soruya
  verilen cevaplar %95 olumsuz olmuştur.
• Soru ile ilgili biraz açıklama getirildiğinde Stemınorder, AMX Marine ,Baltıcspot gibi sitelerin varlığından haberdar olanlar %50 civarında olmuştur. 
• Bu siteleri kullanıyormusunuz Ya da üyemisiniz şeklindeki soruya cevap olarak büyük bir çoğunluk kullanmadıklarını,bir kısmı önceleri trıal(deneme) olarak üye olduklarını ancak sonradan devam etmediklerini,bazıları bu sitelerin kendilerini ziyaret ettiğini ancak,üyeliklerini gerçekleştirmediklerini belirtmişlerdir.
• Bir firma ise kriz öncesi 2004 den sonra Türkiye'deki kiracıların ve büyük armatörlerin bu gibi sitelerin imkanlarından yararlandıklarını,ancak hala panel broker Ya da house brokerları kullanmaya devam ettiklerini ve bu siteleri bu brokerların faaliyetlerini cross,check olarak kontrol etmek bakımından kullandıklarını,bazılarının yük Ya da gemilerini hem burada hemde kendi konvansiyonel  sistemleri ile piyasaya sunduklarını belirtmişlerdir. İlaveten kriz sonrası bu sitelerin kullanım oranın Türkiye de düştüğü ileri sürülmüştür.
• Bu sitelerin kullanımındaki avantaj nedir şeklindeki soruya ;web üzerinden onlıne olarak chartering yapmaktan ziyade gemi pozisyonu Ya da yüklerin piyasaya sunulması bakımından mevcut server larının kapasitesinin sınırlı olduğu günde 200-250 max email atabildiklerini bu nedenle ilave server kiralamak zorunda olduklarını ,ancak bunda  bile kendi kullandıkları email ile karşıdaki adresin bazen çakışmadığını ,yada gönderilen bazı firmaların mevcut olmadığını,yani ellerindeki firma adres listelerinin güncel olmadığını,bu nedenle bu web bazlı sitelerin bu gibi olumsuzlukları ortadan kaldırdığını ve bu bakımdan yaralı olduklarını ileri sürmüşlerdir. Bazıları ise bunun problem olmadığını ve 50 adreslik email buketleri halinde dağıtım yaptıklarını ileri sürmüşlerdir.
• Bazı şirketler ise brokerlıkta,bizim de katıldığımız şekilde elektronik ortamda müzakere etmek yerine kişisel temasın çok daha anlamlı ve yararlı olduğunu ,elektronik ortamda sessiz yapılan görüşmelerde bir çok nüansın kaçırıldığını,karşıdaki kişinin sesinin tonundan ciddi olup olmadığı vs gibi hususların ortadan kalktığını ileri sürmüşlerdir.
• Bazıları buna karşın bu gibi siteler ile çalışılması durumunda müzakerelerin daha şeffaf ve dürüstçe yapıldığını ancak yüz yüze görüşmelerde kıracının ,yada armatörün kiralama elamanının
  masa altından çalışma taleplerinin ortaya çıktığını belirtmişlerdir.
• Bazıları bu gibi sitelerin avantajını dezavantaj olarak ileri sürmüşlerdir. Belirlenen özellikler girilerek yapılan araştırmalarda ,uygun olan yükler Ya da gemi pozisyonlarının görülmesini,tüm gemi pozisyonu Ya da yükleri göremediklerinden , bir olumsuzluk olarak ileri sürmüşlerdir.
• Diğer bazıları ise ,bizimde katıldığımız şekilde bu günün competatıve brokerlığının ana unsuru olan her kesten bir adım önde olma unsurunun ,bu bilgilerin her kese açık olması nedeni ile bu tür brokerlar bakımından bir dezavantaj yarattığını,yada  yük Ya da gemiler daha bu sisteme girmeden,tespit edebilecekleri bir gemi pozisyonu Ya da yük bakımından site dışından çalışmanın kaçınılmaz olduğunu ileri sürmüşlerdir.
• Bu sistemlerin Competatıve Brokerların iş imkanlarını daraltıp daraltmadığı hususundaki soruya ise ,daralttığı ve Internet devreye girdiği andan itibaren Competatıve Brokerların iş potansiyellerinin giderek azaldığı bu gibi sitelerinde bunu hızlandırdığı belirtilmiştir.
• Bu gibi sitelerin bir çok yere email yollamayı  ve bu bakımdan iş yükünü azalttığını,bu konuda ne düşünüldüğü sorulduğunda ;küçük brokerlar zaten kendi adres defterlerinde ve portföylerinde çok sayıda firma olmadığını  ,dar bir piyasada belli firmalar ile çalışıldığını bu bakımdan bunun bir avantaj olmadığını ileri sürmüşlerdir.
• Bu gibi sitelerde yeni broker,kiracı ve armatörler ile çalışıldığını bu konuda firmaların iş yapacakları firmalar bakımından portföylerinin genişlediğini ileri sürdüğümüzde. Başlangıçta bunun böyle olduğunu ancak belli bir süre sonra hep aynı firmalar sisteme girdiklerinden bunun bir avantaj olmaktan çıktığını ,belli bir süre üye olunarak buradan elde edilen firmalar ile direk olarak görüşüldüğü belirtilmiştir..
• Yapılan bu görüşmelerde bir çok firmanın bu sitelerin tam olarak nasıl bir hizmet verdikleri hususunda bilgi sahibi olmadıkları görülmüştür.
• Bazı firmalar e-chartering'i  Türkiye de Demir,Çelik alanında faaliyet gösteren bir iki devlet ve özel sektör firmasının kendi yükleri ile ilgili olarak yapmış oldukları ihalelere Ya da yükleri ile
  gemi tekliflerinin bu firmaların sitelerine elektronik ortamda online olarak girilerek yapılan bağlantı
  olarak tanımlamıştır.
• Türkiye de yaygın şekilde bilinen web sitesi Stemınorder olup ,bir iki firma ise Baltıcspot,bir firma ise AMX Marine olarak farkındalığını dile getirmiştir.
• Üye olmamanın gerekçesi olarak ise bazı firmalar bu sitelerin kullanım ücretlerinin yüksekliğini ileri sürmüşlerdir.

Tüm bu yukarıdaki cevaplardan çıkardığımız sonuçlar;

• Türkiye'de web bazlı kiralama platformu sunan site yoktur.
• Web bazlı pazar oluşturma hususunda sadece bir firma gemi pozisyonları bakımından hizmet sunmaktadır.
• Yabancı sitelerin yukarıda detayı ile açıklanan ürünlerini sunan siteler mevcut değildir.
• Türk Deniz Ticaret Piyasasının bu gibi sitelerin varlığı ve fonksiyonları hususundaki farkındalığı
  %40 civarındadır.
• Bu sitelerin faydası hususundaki görüş düşük düzeydedir.
• Bu gibi sitelerin kullanımı önceleri çok fazla olmasa da belli bir düzeyde olmasına karşın bu gün için bu oran düşmüştür. Kullanıldığı süreçte de kulanım amacı sitenin sunduğu hizmetlerden yararlanmaktan ziyade konvansiyonel çalışma şekline devam ederken bunun yanında bir alternatif yaratma olmuştur.
• Özellikle Competatıve Brokerlar bu gibi sitelerin kendileri için faydalı olduğu kanısında değillerdir.
• Bu sitelerin sundukları hizmetler hususunda detaylı ve tam bir bilgi sektörde mevcut değildir.

5-INTERNETİN DENİZ TAŞIMACILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE WEB BAZLI KİRALAMA SİTELERİNİN OLUMLU VE OLUMSUZ YÖNLERİ.

 Internetin deniz taşımacılığı üzerindeki etkileri www.Setfair.com (E-Procurement Sitesi) tarafından yıllar önce araştırılmış ve  sonuçları '' Internet ıs Main Infulence on Maritime Industry Survey'''çalışmada ortaya konmuştur.

 İngiltere,ABD,Kanada,Danimarka,Norveç,Fransa,Almanya,ve Yunanistan da mukim Denizcilik Şirketlerinde  çalışan 100 Üst Kademe Yöneticisi nezdinde yapılan araştırmada Denizcilik Endüstrisi üzerinde en önemli etkilerin ne olduğu sorulduğunda  denizcilik alanındaki yöneticilerin %34 ü Internet,%10 Gelişmiş Haberleşme İmkanları,%5 i Şirket Birleşmeleri,%4 ü Kirliliği Önleme ile ilgili yeni yasa ve kuralların devreye girmesi %4 ü ise Piyasaya Giren yeni gemiler olarak cevaplamışlardır. 

 Buradan da görüleceği üzere bu ankette Internet ve Haberleşme Kolaylıkları ilk iki sırayı almıştır. Fakat bu sonuçlar yapıldığı dönemin gerçeğini yansıttığından bu günün koşullarını sağlıklı olarak yansıtmayacaktır. Çünkü bu anket Internet'in ortaya çıktığı ve kullanılmaya başladığı yıllarda yapılmıştır.

Aynı anket bu gün yapılsa sanırım ilk sırayı Küresel İktisadi Kriz,Gemi Tonajında Aşırı Büyüme ve yeni gemi Siparişleri,Navlunların Düşüklüğü ,Yakıt Fiyatlarındaki Artışlar ve Deniz Güvenliği ve Çevre Kirliliği Hususundaki yeni kurallar ,Gemi Sıze'larının Büyümesi,Konteyner Ticaretinin ilginç bir şekilde bazı rotalarda Bulk Tonajı ile rekabeti ,Sermayenin tepede teraküm etmeye başlaması ,Şirket Birleşmeleri ,Köklü Denizcilik Şirketlerinin Batması,Firma ve Grup Ölçekli zararların artması,Yakıt Ekonomisine Önem veren Gemilerin devreye girmesi vb olacaktır. Çünkü artık Internet'ın kullanımı ve haberleşme imkanlarının kolaylaşması ve ucuzlaması sıradanlaşmaya başlamıştır.

Ancak Bilişim ve haberleşme teknolojisindeki gelişmeler hala önemli bir etki unsuru olarak önemini ve yerini koruyacaktır.

Gerçekten Internet ve Bilişim,iletişim sektöründeki gelişmeler denizcilik sektöründe önemli bir rol oynamış olup ,bir çok geleneği değiştirmiştir. Bu değişim hala devem etmektedir. Ancak bu oluşum her alanda olduğu gibi yeni fırsatlar ve kolaylıklar yaratırken,bazıları için mevcut imkanları ortadan kaldırmış ve beraberinde bazı olumsuzulukları da getirmiştir. Bu hususlar başlı başına bir yüksek lisans tezi konusu olmakla beraber aşağıda özet olarak belirtilmiştir. Böyle bir incelemenin armatör,kiracı,broker(house/competatıve)acente vb gibi piyasasının tüm aktörleri bakımından ayrı ayrı yapılması icap etmekle beraber burada  genel bir inceleme  yapılmıştır.

 Internetin , Bilişim Teknolojilerindeki gelişmenin,web bazlı haberleşme ve gemi kiralama platformlarının brokerlar ve diğer aktörler üzerindeki etkilerini belirlemek için önce brokerların çalışma şekillerini , maliyet unsurlarını ve kiralama prosesinin unsurlarını  ele almamız gerekmektedir.

-Klasik bir gemi kiralama prosesinde armatör Ya da taşıyan  belli bir tarihte belli bir yer de boş olacak olan gemisini özellkleri ile birlikte broker sistemi kanalı ile piyasaya sırküle etmekte,yada ilaveten direk olarak tanıdığı belli kiracalara yollamaktadır. Kıracılar ise tersi bir işlemle belli bir tarihte belli bir limandan Ya da limanlardan yüklenerek belli bir limana Ya da limanlara gidecek yüklerini ,yük detayı ve aradığı gemi özellikleri ve diğer taşıma  şartlarını belirlemek süreti ile broker sistemi içinde Ya da ilaveten tanıdığı armatörlere direk olarak yollamaktadır. Bu mesajları direk Ya da broker sistemi içinde alan armatörler kendi gemileri için en uygun yükleri seçerek ,bunlar içinden ilave bir filtreleme yapmakta uygunlar içinden en uygunu seçmekte,daha sonra bu uygun yükün en düşük komisyonu olanını tespit etmekte,daha sonra en uygun komisyon ile gelen yükler içinde en önce bu yükü getiren broker'ı belirleyerek(tabi pratikte bu sistem çalışmamaktadır)fermo teklifini belli bir süre için geçerli olmak üzere seçtiği kanal vasıtası ile Ya da direk olarak almış ise direk olarak kiracıya geçmektedir.

 Kiracıda aynı yöntemle kendisine gelen teklifler arasından en uygun teklifi seçerek ,ya bu teklif üzerinden accept/except bazında çalışmaya başlayarak bir counter offer yani karşı teklif vermekte Ya da bu teklifi decline ederek kendi şartlarını fixing bid olarak taşıyana (Armatör,veya demise owner Ya da disponent owner)belli bir süre için geçerli olmak üzere teklif etmektedir. Taşıyan  da bu sefer buna a/e bazında belli bir süre için geçerli olmak üzere karşı teklif vermekte ve karşılıklı a/e bazında teklif teatisı sonucunda ana şartlarda daha sonra detaylarda ve ch/p şartlarında anlaşmaya varılmakta ve bir recap hazırlanarak gemi stem teyidine vabeste olarak bağlanılmakta ,stem kalktıktan sonra isteniyorsa ch/p tanzim edilmektedir. Brokerlar vasıtası ile yapılan bir bağlantıda asıl taraflar birbirlerini görmemekte onlar adına brokerlar bu müzakereyi yürütmektedirler. Prıcıpal to Prıncıpal müzakerede ise taşıyan ve taşıtan yani kiracı direk olarak birbirleri ile bu kiralama prosesini yürütmektedirler. Çok detaya girmeden ,özet olarak  belirttiğimiz bu süreçte aşağıdaki unsurlar önem taşımaktadır.

• Yüklerin ve gemilerin sirkülasyonu (bir sürü adrese mesaj atılmasının gerekmesi ve bunun bir maliyetinin olması)
• Yük Ya da gemi bulmak için ilgili tüm taraflar için portföy zenginliğinin önemli olması
• Tekliflerin belli bir süre ile sınırlı olarak verilmesi nedeni ile teklif ve karşı teklif hazırlamak bakımından işlemlerin kısa sürede yapılabilme zorunluluğu
• Aynı anda birden fazla yük ve gemi için çalışılabildiği için bu (farklı gemi ve yükler bakımından)
  işlemlerin kısa sürede yapılmasının önemi.
• Teklif ve karşı tekliflerin hazırlanmasında ve müzakere mesajlarında ve sonrasında recap hazırlanmasında hata yapılmaması
• CH/P nin hazırlanmasında hata yapılmaması
• Kıracı proforma Ch/p lerinin ve Rıder'ların broker Ya da taşıyanın elinde olmasının yarattığı kolaylık.
• En çok kullanılan Ch/p lerin Borker Ya da Taşıyanın kendi sisteminde olmasının yarattığı avantaj
• Müzakere mesajlarının  ve bağlantı şartlarının pre fıxture ve post fıxture detaylarının muhafazası
• Navlun hesabının yapılması ve takibi.
• Sefer tamamlanana kadar seyir ve limanlarda gemi hareketlerinin takibi
• Demmurage/Despatch hesaplamalarının yapılması ve
• Diğer hususlar

Dikkat edilirse tüm bu hususlar kiralama elamanları için bir iş yükü oluşturmaktadır. Yapılan işlemlerin hızlı ve doğru yapılması yanı hata yapılmaması gerekmektedir. İşte ınternet,,email bu konuda hazırlanmış programlar ve web bazlı siteler aşağıdaki kolaylıkları ve avantajları sağlamaktadır.

• Gemi pozisyon ve yük teklifleri çok kısa sürede hazırlanmakta ve kısa sürede 10.000 lerce adrese yollanmaktadır. Web bazlı sitelerde bu daha hızlı ve kolay ve düşük maliyetli olmaktadır.
• Teklif ve karşı teklifler çok daha kısa sürede hazırlanmakta ve personel üzerindeki iş yükü azalmaktadır.
• Hata yapma oranı düşük olmaktadır.
• Bilgiyi ve dokümanları elektronik ortamda muhafaza fiziki duruma göre yer ihtiyacını azaltmakta ve arandığı zaman kısa sürede bulunabildiği için zaman tasarrufu sağlamaktadır.
• Web siteleri üzerinden yapılan müzakereler şeffaf olmakta sahtekarlık Ya da masa altı çalışmalara imkan sağlamamaktadır. Navlun farkı uygulamaları azalmaktadır.
• Pre fıxture ve post fıxture işlemleri daha doğru ve hızlı yapılabilmektedir.
• Web bazlı platformlarda daha fazla yük ve gemiye ulaşmak mümkün olmaktadır.
• Uygun yük ve gemlerin 1000 lerce mesaj arasından tespiti daha kolay olmakta ve fırst enter fırst servis kuralına göre öne geçmek mümkün olmaktadır.
• Deniz taşımacılığın da doğru kararlar verebilmek için gerekli olan bilgilere ulaşabilmek mümkün olmaktadır.
• Sefer sonuçlarını ve gerekli analizleri yapabilmek mümkün olmaktadır.
• Armatör bakımından Tümleşik mesaj sistemi ile on board ve shore management arasındaki bütünleşme daha kolay ve etkin olmaktadır.
• House broker kullanan Kiracı Ya da Armatörler web bazlı sitelere üye olarak bu brokerların faaliyetlerini cross-check yapma imkanına kavuşmaktadır.
• Her firmanın kendi software programına sahip olması ve bunlara yatırım yapması yerine bu bakımdan dış kaynak kullanması (web bazlı pltaformları kullanması)daha ekonomik olmaktadır.
• Web bazlı sitelerin bu alanda çalışanların iş,elaman arayanların ise elaman bulmasına imkan sağlamaktadır.
  -Taraflar piyasayı daha iyi okuma imkanına kavuşmaktadır.
• Avrupa birliği,dökme yük taşımacılığında bazı armatör ve gemi operatörlerinin pool oluşturarak ortak navlun stratejisi oluşturmaları halinde  piyasayı regule ederek bu gibi monopolistik uygulamaların  önüne geçme  konusunda çalışmalar yapmaktadır. İşte bu web sitelerin sağladığı şeffaflık buna katkı sağlayacaktır. 
• Gemilerin sefer için boş bekleme ve balast sefer ayağını azaltmaktadır.
• Tüm bunlar ise ;
  • İŞ YÜKÜNÜ AZALTARAK PERSONEL ADEDİNİ DÜŞÜRMEKTE VE BU BAKIMDAN TASARRUF YAPILMASINI SAĞLAMAKTADIR.
  • HABERLEŞME MALİYETLERİNİ DÜŞÜRMEKTEDİR.
  • BROKERLAR İÇİN AYNI ANDA DAHA FAZLA İŞ YAPABİLME İMKANI YARATARAK GELiRİNİN ARTMASINA NEDEN OLMAKTADIR(TABİ ELLERİNDE YÜK VE GEMİ BAKIMINDAN İYİ BİR POTANSİYEL VARSA)
  • ARMATÖRLER İÇİN FİLONUN ETKİN KULLANIMINI SAĞLAYARAK GELİRLERİNİN ARTMASINI SAĞLAMAKTADIR
  • VERİLEN NAVLUNLARIN PİYASA DÜZEYİNDE OLMASI SAĞLANMAKTADIR.

Yukarıdaki ilk 2 unsur ise bir broker şirketinin en önemli maliyet kalemdir.(Haberleşme ve Personel Giderleri)Diğerleri ise Ofıs giderleri(Kira,stopaj,elektrik,su,doğal gaz),SSK Primleri ve vergiler(muhtasar+stopaj dahil)DTO aidatları, Abonelik  aidatları, seyahatler,Muhasebe Giderleri,dergi /gazete abonelik giderlerdir.

Ancak 20 metre kare han odasında da 200 metrekarelik mükellef bir ofiste aynı iş yapılacağından ,kiralama prosesi yüz yüze değil  %95  tlks,telefon ve amail ortamında görüşmeler ile yapıldığından sözü edilen bu diğer masrafların pek bir önemi olmayacaktır. Kaldıki personel sayısının düşmesi m2 olarak ofis ihtiyacını ve Çalışanın SSK Prim ve vergilerini de düşürecektir.

Benzer hususlar bu bakımdan kiracı ve armatör açısından da geçerli olacaktır.

Ancak sistem beraberinde bazı dez avantajlarda getirmektedir.

Internet ve WEB bazlı kiralama sitelerinin Prıncıpal to prıncıpal kiralamaya imkan tanıması ,özellİkle competatıve brokerların iş imkanını daraltmıştır. Yazıların ruhu olmadığından müzakerelerde ses tonundan karşı tarafın hissiyatını anlayabilme imkanı pazarlık ve müzakere stratejisi bakımından ortadan kalkmıştır. Her ne kadar gizlilik prensibi bu gibi sitelerin önemli unsurlarından biri olsa da taraflar bir başkasının ortamında kendi ticaretlerini yapmaktan hoşnut olmamakta ve kendilerini emniyette hissetmemektedirler. Web bazlı sitelerin kullanılması,bu sitelerin sağladıkları sofware programları nedeni ile firma ölçeğinde bu programların satın alınmasını azalttığından bu ürünleri pazarlayan firmaların iş potansiyelini daraltmaktadır.
 Bu sitelerin ve diğer imkanların yarattığı iş yükü tasarrufu,kiralama elamanı ve brokerların iş imkanını azaltmaktadır.

Armatör ve Kiracılar arasında direk görüşmeler ile yapılan müzakere sonucu ortaya çıkan bağlantılarda bir problem çıkması halinde ,broker kullanarak yapılan bağlantılarda brokerların taraflar arasındaki USTURMAÇA fonksiyonu ve brokerların kötü enerjiyi absorbe etme ve ortamı yumuşatma imkanı ortadan kalktığından bu asli tarafların,bu sürtüşme nedeni ile gelecekte  iş yapabilme imkanı ortadan kalkmaktadır.  Bu tip ditrek bağlantılarda brokerların kendi bilgi potansiyelleri ile taraflara yol gösterme imkanı bulunmadığından gereksiz ön yargılar ,bilgi ve tecrübe eksikliği nedeni ile normal şartlarda gerçekleşmesi gereken bir bağlantı gerçekleşmemektedir. Bu web bazlı siteler bedava olmayıp bununda kullanıcılara belli bir maliyeti olmaktadır. Web bazlı sitelerin verdikleri hizmet için yatırım ve idame maliyetleri yüksek olup ,sürdürülebilir bir hizmet sunmaları için gerekli finansal kaynağa ihtiyaç duymaktadırlar. Bu ise üyelik aidatı Ya da işlem ücreti Ya da kombinasyonu olmaktadır. Bu finansal yük nedeni ile bir çok site değişen koşullarında zorlaması ile varlıklarını koruyamayarak piyasadan silinmişlerdir.  

Eskiden telex ve fax ile yapılan müzakereler de mesajlar üzerinde değişiklik yapma imkanı olmamasına ,yada zor olmasına karşın,  Internet ve PC içindeki mevcut yazılımlar ile bu kolaylaşmış ,ancak faydasının yanı sıra sahtekarlıkları da kolaylaştırmıştır.

6-SONUÇ 

 Yukarıda Web bazlı platformlar vasıtası ile yapılan kiralama prosesinin  bilgi değişim ,mesajlaşma  hizmetlerinin  özellikleri ve gelişim süreci genel ve firma ölçekli olarak açıklanmaya çalışılmıştır.

Ancak bu çalışma sırasında Internet Ortamında ve Kiralama İşlemi ile ilgili Literatürde bu  konuda zengin bir kaynak olmadığı tespit edilmiştir. Mevcut kaynaklarda güncel olmayıp her bilginin kaynağından ve diğer alanlardan kontrolü gerekmiştir. Bu şekilde mümkün olduğunca güncel bir çalışma yapılmaya çalışılmıştır. Burada web siteleri ile verdiğimiz bilgilerde her hangi bir firmanın olumlu Ya da olumsuz bir propagandasının yapılmamasına dikkate dilerek mümkün olduğunca objektif kalınmaya çalışılmıştır. Buna rağmen çalışmamızın bazı eksiklikleri olabileceğinden ,bu tip hizmetleri sunan firmalar hakkında yanlış bir kanı uyandırmamak için bu tip hizmetlerden yararlanmak isteyenlerin direk site ile temaslarında fayda bulunmamaktadır.

 Bilindiği üzere her yenilik ve teknoloji bazı imkan ,kolaylık ve fırsatlar yaratırken diğer taraftan,bazı imkanları ortadan kaldırmaktadır. Web bazlı platformlar armatör ve kiracı arasında direk müzakere imkanı yaratırken ve bunun maliyet avantajı olurken,diğer taraftan yukarıda açıklandığı üzere dezavantajları da olmaktadır. Sistemden House broker'lar Ya da büyük brokerlar menfaat sağlarken,competatıve küçük brokerlar negatif yönde etkilenmektedirler. Bu sistemler iş yükünü azaltarak ve haberleşme maliyetlerini düşürerek aktörlere fayda sağlarken,iş yükünün azalması broker ve kiralama elamanlarının istihdam imkanının daraltmaktadır. Ancak buna karşın aynı zamanda bir paradox olarak bu gibi web siteler sağladıkları servisler ile bu tip elamanların iş bulmalarına da imkan sağlamaktadır. Bu hususları çoğaltmamız mümkündür. Ancak bu konuda bir
fayda /maliyet analizi yaptığımızda sektör için sağladığı avantajlar tartışmasız olarak dezavantajlarından daha fazla olmaktadır.

Bu alanda teknoloji hızla değişmektedir. Bu değişim deniz taşımacılığı piyasasında her alanda olduğu gibi kiralama alanında da eski adet ve gelenekleri değiştirmektedir. Önümüzdeki yıllarda da bu böyle olacaktır. Bu husus Üniversitelerde Ya da yüksek okullarda eğitim politikasını da etkilemektedir. Öğrencilere öğretmeye çalıştığımız,sefer maliyeti Ya da TC/H EQUİVALANET HESAPLAMALARI,GM ,SALİNİTY ,TRİM DEĞİŞMESİ  ,DRAFT SÜRVEY HESAPLAMALARI ,DEMMURAGE/DESPATCH HESAPLAMALARI,TIME CHARTER BAĞLANTILARDA PERFORMANS VE OFFHIRE HESAPLAMALARI  Bilgisayar ortamında yapıldığından manuel klasik hesaplama yöntemlerinin yanı sıra bu teknolojilerin ve kullanımının öğretilmesi gerekmektedir.

Gelecek yıllarda yeni kiralama prosesi yazılımları geliştirmiş sitelere rastlamak sürpriz olmayacaktır.  Hatta artık accept/except yerine mavi/siyah* gibi kavramlar ve müzakere yöntemleri ortaya çıkacaktır.
*Üzerinde çalıştığımız yeni bir kiralama yazılım modeli ve Türkiye için Ulusal WEB BAZLI KİRALAMA PLATFORMU Modeli ayrı bir makale olarak ileride yayınlanacaktır.

Kaynakça;

• http://www.e-sis.nl
• Shipping  Platform.com
• e-chartering conferance -data works buılds shipbroking exchange 
• forsaleshıps net
• Dataship
• E-Chartering Web Based Platform Between Success and Failure G.Batrınca,Constatnta ,Romanıa
• www.setfair.com İnternet is main ınfluance on maritime -survey
• Baltıc Exchange.Com.
• AMX Marine (www.amxmarine.com)
• Stemınorder(www.stemınorder.com)
• LevelSeas(www.levelseas.com)
• Baltıcspot.com
• LevelSeas doc.DigitalShip
• LevelSeas (ID 30642)Best Maritime info
• A Multi-Agent System for e-Chartering-MS Sardis.