Edirne Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü yetkilileri, vatandaşları karbonmonoksit zehirlenmelerine karışı uyardı.
Lodos nedeniyle her yıl onlarca kişinin özellikle sobadan sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlendiğini dikkat çeken yetkililer, karbonmonoksit gazının renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gaz olduğunu belirtti. Yetkililer, genellikle ölümle sonuçlanan bu zehirlenmelerin,kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana geldiğini söyledi.
Soba ve bacalarla ilgili uyulması gereken kurallar hakkında bilgi veren Edirne Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü yetkilileri, “Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli. Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli. Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı. İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbonmonoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı. Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli. Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı. Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı. Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli. Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından bir metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı. Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir" ifadelerini kullandı.
Şofben kullanımında dikkat edilecek hususlar
Yetkililer, "Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı. Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı. Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı. Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli. Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı. Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit - çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır” dedi.
Lodos süresince dikkat edilecek hususlar
Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmaması gerektiğinin altını çizen yetkililer, lodos sırasında alınması gereken önlemler hakkında da şunları söyledi:
“Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmelidir. Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmelidir. Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşmayınız ve bu gibi durumları 186’no’lu telefondan Elektrik Arıza Servisi’ne bildirilmelidir. Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 no’lu telefondan İtfaiye Servisi’ni aranmalıdır. Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 no’lu telefondan Acil Yardım Servisi aranmalıdır. Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 no’lu telefondan Doğalgaz Arıza Servisi aranmalıdır.”
Kazanların bakım ve temizliğini yaptırın
Edirne’de yaşayan vatandaşların sağlıklı temiz bir hava solumaları ve güvenli bir kış sezonu geçirebilmeleri için, kalorifer kazan sistemleri ve doğalgaz yakma sistemleri ile ilgili temizlik ve bakımlarını yaptırılmaları gerektiğine dikkat çeken yetkililer, “Vatandaşlarımızın güvenli ve sağlıklı bir kış sezonu geçirebilmeleri için Valilikçe 12 Nisan 2016 tarih ve 86 Nolu Mahalli Çevre Kurulu toplantısında alınan kararlar doğrultusunda; Mahalli Çevre Kurulunda özellikleri belirtilen ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından izin verilerek belgelendirilen yakıtları kullanmalı, izin verilenleri dışında yakıt bulundurmamalı ve kullanmamalı. Boş kömür torbaları kalorifer kazanlarında yakılmamalı, çevreye atılmamalı, ayrı olarak biriktirilerek satıcı firmalara teslim edilecek şekilde hazır bulundurulmalı. Tüketiciler; kömür satıcılarından uygunluk izin belgesi ve satış izin belgesi, sevk irsaliyesi, fatura/perakende satış fişlerini temin etmeli ve Edirne Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü ekiplerince yapılan rutin kontroller esnasında görevlilere ibraz etmeli. Yakma sistemleri ızgaralı ve TSE belgeli olmalıdır. Stokerli sistemlerde; ilk yanma sırasında bacadan atılan partikül madde emisyonlarını kontrol etmek amacıyla ön yanmayı temin edecek şekilde sürekli yanmanın sağlanacağı şekilde ayarlanmalı ve piyasada fındık olarak tabir edilen 10-18 milimetre çapındaki elenmiş yıkanmış torbalı kömürler kullanılmalı. Yakma esnasında kömüre yüzde 4 oranında toz kireç kullanılmalı (1 ton kömüre 40 kilogram kireç). Kalorifer kazanlarının yakılması ve kazan bakım işlerinde Halk Eğitim Müdürlüğünce düzenlenen Yetkili Kalorifer Ateşçi Kurslarına katılarak Ateşçi Belgesi almış kişiler çalıştırılmalı, bir ateşçi ikiden fazla kazan/ daire sayısı 30’u geçmeyecek şekilde birden fazla binada kalorifer kazanı yakmamalı. Kalorifer kazanları “Kalorifer Yakma Talimatnamesine” göre yakılmalı ve talimatnameler işyeri ve konutların kalorifer dairelerinde muhafaza edilmeli. Kalorifer kazanlarından çıkan kül ve cüruflar Edirne Belediyesi’nce belirlenen bertaraf alanlarına dökülerek rastgele yerlere dökülmesi engellenmeli. Yakma sistemi sahipleri kış sezonundan önce yılda en az bir defa tüm ısıtma tesisatının bakım/onarım ve temizliğini gereği gibi yapmalı/yaptırmalı, kalorifer tesisatları iyi izole edilerek ısı kayıplarının önüne geçilmeli ve merkezi ısıtmalı apartman ve site yöneticileri baca temizliğinin yapıldığına dair belgelerini denetimler esnasında yetkililere ibraz etmeli. Kalorifer ve sobaların sabah 06.00-09.00 saatleri dışında ve akşam 16.00-19.00 saatleri dışında yakılmasına dikkat edilmeli. Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde soba ve kaloriferlerin mümkünse sabah 10.00 dan sonra akşam 16.00’dan önce yakılmalı, Kalorifer kazanları ve sobalar işyerlerinde, bina iç ortam sıcaklığı 18 derece, konutlarda ise 20 dereceden yukarı olmayacak şekilde, meteorolojik hava tahminleri takip edilerek, dış ortam sıcaklığı gece ve gündüz 15 derecenin altında olduğu günlerde yakılmasına dikkat etmeleri gerekmektedir” dedi.
Yetkililer yaptıkları açıklamada, “Hava kirliliği ile mücadele çalışmaları kapsamında, Edirne Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü ekiplerince Edirne Merkez İlçe sınırları içerisinde katı yakıt satıcısı (mahrukatçı) olarak faaliyet gösteren işletmelere yönelik kontrollerimiz başlamış olup, önümüzde ki günlerde ve kış sezonu boyunca ekiplerimiz tarafından katı yakıt satış noktaları, site ve konutlarda da katı yakıt ve yakma sistemleri ile ilgili kontrollerimiz devam etmektedir. Yetkili/ilgililerin herhangi bir idari yaptırıma maruz kalmamaları ve halkımızın temiz, sağlıklı bir havada nefes alabilmesi için ilgililerin kalorifer kazanı ve soba yakınları konusunda gerekli hassasiyeti göstermeleri önemle rica olunur" şeklinde bilgi verdi.
