Deniz Ticaret Odası, Petrol Ofisi ile stratejik bir ortaklık tesis ederek DTO Petrol A.Ş'yi kurdu. TRANSPORT Dergisi; Mart 2004 tarihinden itibaren de yakıtın karasularımızdaki ticari yatlara verilmesi hususunda inisiyatif alan DTO Petrol A.Ş'nin Genel Müdürü Mustafa Yılmazla kabotajda ÖTV'siz yakıtın bir yılını konuştu. DTO Petrol A.Ş. Genel Müdürü Mustafa Yılmaz, ÖTV'siz uygulamasına ilişkin gelişmeleri ilk kez TRANSPORT aracılığıyla kamuoyuna duyuruyor. ■ Karasularımızda yok olmaya yüz tutmuş deniz ticareti filosuna ilişkin bazı gelişmeler var mı? ÖTV'siz uygulaması amacına ne kadar ulaştı?ÖTV'SİZ GEÇEN 1 YILÖzel Tüketim Vergisi indirilmiş Yakıt Uygulaması 01.01. 2004 tarihinde İDO gemilerine yakıt verilerek başlatıldı.Denizcilik Müsteşarlığına bağlı 10 adet sicil limanında, 31.12.2004 tarihine kadar 4875 adet gemiye defter düzenlendi.Maliye Bakanlığı 13 adet ana dağıtıcı firmaya dağıtım yetkisi verdi.Dağıtıcı firmalar, 2004 yılı içerisinde yaklaşık 224.000 tonu motorin 17.000 tonu Fuel-Oil olmak üzere 241.000 ton yakıt satışı yaptılar.Yakıt dağıtımı sırasında toplam olarak 190 trilyon lira ÖTV tahsil edilmedi. Dağıtılan yakıtın % 50-55'lik kısmı kamu kuruluşlarınca kullanıldı.DTO Petrol A.Ş, olarak değil de Deniz Ticaret Odası olarak bizim bir misyonumuz var. Bir kere ÖTV'siz yakıtın doğru bir şekilde kullanılmasını sağlamak. Doğru kişiler tarafından doğru amaçlar için kullanılmasını sağlamak. Uygulama başlamadan önce bazı ciddi endişeler mevcuttu. Kaçakçılığın hortlayacağı endişesi gibi.. Biz buna hep karşı olduk. Her ne kadar sıfırlayamazsak da önemli oranda ineceğine inancımız tamdı. Ve gördük ki haklıy-mışız. Bir diğer misyonumuz ise tüketiciyi bilinçlendirmekti. Bunu bir yılda ne kadar yapabildiğimiz tartışılır ama bu amaçla yaptığımız tüm faaliyetler, geziler ve toplantılar bize ÖTV'si indirilmiş yakıtın hala tüketici tarafından tam da anlaşılmadığını gösterdi.■ Bu bilinçlendirme faaliyetleri nereden nereyi kapsıyordu. Kabotajda hangi bölgelerde bir canlanma ve sektörsel bir hareketlilik beklemek gerekir?Ben belli bir sınır koymuyorum. Hopa'dan İskenderun'a kadar diyorum. Hopa Limanı'ndan İskenderun Limanı'na dek bir alanda DTO Petrol A.Ş, dağıtım yaptı. Bizim DTO olarak devreye girmemiz bu insanlar bu yakıtı ne şekilde alacak sorununu çözmek üzere küçük tüketiciyi de koruyacak bir yapılanma içindi. Zaten büyük firmalar şirketlerini kurmuşlar ve her hangi bir ana dağıtıcının deniz yakıtları bölümünden alımlarını yapıyorlardı.■ Maliye Bakanlığı yetkililerinin kafasında değişik kontrol mekanizmaları vardı. Onların ne kadarı, ne oranda gerçekleşti?Onların en önemlisi yeminli mali müşavirlik vasıtasıyla altı ayda bir alınan yakıtın raporunun maliyeye bildirilmesi.. Bu aldığınız yakıtı, işte ben bu kadar aldım bu kadar tüketti m le kalmıyor. Çünkü zaten o alma, verme ve tüketme defterleriniz de işlenmiş olmalı. Jurnalleriniz de bunlar mevcut ama tüm bunların ötesinde siz ticari faaliyet gösteren bir kuruluş olduğunuzdan gelir de göstermelisiniz. Gelir kısmını gören maliye de amacına ulaşmış oluyor. Bundan daha basit ve net kontrol mekanizması zaten yok. İnanılmaz doğru çalışan bir sistem. Sene sonu itibariyle tüm bu uygulamanın sonuçları 2005 Mart'ı itibariyle ortaya çıkacak. Başbakan'ın açıkladığı üzere vazgeçilen gelir zaten ortada.■ Maliye Bakanlığı kayıt altına girme oranının yetersiz olduğu sonucuna varıp ÖTV'sizden geri adım atabilir mi? Böyle bir endişe taşıyor musunuz?Bence dememesi lazım. Zira yat turizmi ve balıkçılar hususunda böyle bir gelişmenin yaşanacağını herkes biliyordu. Öte yandan denizden toplu taşımacılıkta alınan sonuçlar itibariyle bakanlık son derece memnun olmalı. Zira İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) olsun, diğer denizden yolcu taşıyan kooperatifler olsun son derece amaca uygun uygulamalarıyla dikkat çektiler. İndirimler yaparak müşterilerini, frekanslarını ve erişim noktalarını arttırdılar. Sanırım bu anlamda maliye bakanlığı da sonuçlardan memnundur. Ancak konu balıkçıya gelince iş değişiyor. Adam 12 ay denizde olabiliyor. Adamın dünyadan haberi yok. Yeminli mali müşavire gidecek zamanı yok.ÖTV'SİZ YAKIT SAYESİNDE.Ereğli Demir Çelik Fabrikaları Limanı Erdemir ile Zonguldak Limanı arasında tren ferisi işletilmesi amacıyla başlanan proje, alınan beş sıra raylı tren vagonları taşıyan gemi Erdeniz, tamamen ÖTV'siz'in eseri. Mustafa Yılmaz'a göre Erdeniz gemisi ÖTV indirimi olmasaydı Türkiye'ye asla gelemeyecek bir gemi idi. Özel maksatlı özel kontratlı çalışan bu ferry, Zonguldak ve Ereğli arasında demiryolu ağı bağlantısı olmaması sebebiyle tarafların tek seçeneği idi. Ancak yüksek yakıt tutarları bu projeye im-kan tanımıyordu. Ancak ÖTV'siz uygulanmaya başlandıktan sonra bir armatör firma gerekli ortamın hazırlandığına inanarak bu yatırıma girişti ve bu RO-RO gemisi ile taşıma projesi için yaklaşık 17 milyon dolar harcadılar. Norveç'ten alınan gemi Zonguldak Limanı ile Erdemir Limanı arasında yılda 3 milyon 720 bin tonluk kömür taşıması gerçekleştirecek ve bu taşımayı da üzerinde bulundurduğu vagonların içinde yapacak. Erdeniz gemisi ayda 300 tona yakın OTV'siz yakıt kullanıyor.■ Armatörlerin hepsi sisteme dahil oldu. Kabotajda da tüm koster filosu kapsandı o zaman.Koster filosu dediğiniz neydi ki zaten. Bir elin parmakları kadar koster karasularımızda faaliyet gösteriyor. Sisteme yeni giren koster de belli zaten. Armatörler açısından hiçbir zaman sıkıntı olmadı ki zaten. Onların yakıt alımcısı bile ayrı. Finansmanı, personeli, satışçısı ayrı kadrolar. Tümü sisteme dahil edildi. Büyük kalem tutan ticari yatlar ve balıkçılardı. Nicelik anlamında. Esas gelir onların sisteme dahil edilmesiyle kazanılacak. 20-25 bin adet tekneden bahsediyoruz. Biz bunların gelir anlamında % 70'ini - 80'ini kapsadık zaten.■ Sektörde pek çok özel yatın kendini ticari kayıt ettirip yakıt aldığı konuşuluyor. Bu konuda bir denetim var mı?Bu konu tamamen bizim kontrolümüzün dışında. Konu, tamamen limanı ilgilendiriyor. Liman kontrollerinde bunlar tespit edilebilir. Biz, özellikle de başkanımız Metin Kalkavan bu tür uygulamalara tamamen karşı. Burada bizim yapabileceğimiz bir şey yok. Ama bu yatlar yakıt almışlarsa ve ticari faaliyetleri sonucu fatura kesmişlerse gelir de göstermek zorundalar. Gelir de gösterebiliyorlarsa bizim söyleyecek bir şeyimiz yok. Ama gelir de gösteremiyorlarsa zaten sorun ortaya otomatik olarak çıkıyor. Sistemi de bir yere kadar kontrol edebiliyorsunuz.Marmaris bölgesinde üç bin adet tekne kaydı var. 2004 yılı Eylül ayı itibariyle bu teknelerin sadece ve sadece 175 tanesi defter almıştı.■ Bu tekneler ve tekne sahipleri deşifre mi oldular şimdi?Deşifre demeyelim buna. Burada ince hesaplar yapılıyor, "işte defter alacağım bunun banaDTO Petrol A.S. Genel Müdürü Mustafa YılmazRize'nin Fındıklı kazasında 1959 yılında doğan Mustafa Yılmaz ve ailesi daha o iki yaşındayken İstanbul'a göç etmiş. Karadenizlilerde klasik olduğu üzere inşaat ve denizcilikle geçinen bir ailenin çocuğu olan Yılmaz, ilk ve orta öğrenimini İstanbul'da tamamlamış. Üniversite eğitimi için ABD'ye giden Yılmaz, Wiskonsin Üniversite'sinde işletme okumuş. Yılmaz, 1985 yılında yurda dönerek, tüm Rus Ticaret filosunun yakıt işlerini yapan ailesinin de ortak olduğu bunkering firmasının başına geçmiş. 1985 senesinden bu yana da gemi yakıt ikmal işinin içinde bulunan Yılmaz, 1992 senesinde kendi firmasını kurmuş. Mustafa Yılmaz, 2004 yılı başında bazı sebeplerle firmasını tasfiye edince yıllardır üyesi olduğu Deniz Ticaret Odası'ndan DTO Petrol A.Ş. Genel Müdürlüğü teklifi almış. 2004 Mart ayından bu yana DTO Petrol A.Ş. Genel Müdürlüğü görevini yürüten Yılmaz, gemi yakıt ikmalciliği alanındaki deneyimini kabotajdaki Türk deniz ticaret filosunun gelişimi için kullanıyor. maliyeti nedir? İşte benim sezonum belli, beş ay çalışacağım 7 ay yatacağım kayıt içine girsem ÖTV'sizden yararlansam bana maliyeti nedir? Defteri alacağım bir de yeminli mali müşavire altı ayda bir şu kadar para vereceğim. Gideceğim, geleceğim bana kaça patlayacak?" diye hesaplar yapılıyor. Ama bu hesapları yaparken ne kadar doğru hesap yapıyorlar! Ben hesap yapıyorum. Bütün giderlerini ilk alacakları yakıtta karşılayabil-diklerini görüyorum. Hala neden defter almaktan imtina ediliyor? Bilemiyorum. Ancak tespitlerimize göre faturasız sistem hala devam etmekte..■ Bunlar yakıt alamadı ki defteri olmadıkları için.Yanlış anlaşılmasın, bunlar öyle yada böyle yakıt alıyorlar demiyorum. Pahalı yakıt alımını sürdürmeyi tercih ediyorlar. Benim gördüğüm kadarıyla gelir kaydında ciddi anlamda bir sıkıntı var. Yat sahibinin bir teknesi var. Bu teknelerin belli zamanlarda belli periyodik bakımları var. Yağı var, suyu var, kumanyası var. Bu adam tüm bu harcamalarının karşılığında bir şey alamıyorsa, fatura sistemi doğru dürüst çalışmıyorsa, gider kaydedemiyorsa gelirini nasıl göstersin! Gelir gösteremediğinde de sitemden kaçmayı tercih ediyor.■ Marmaris'te 175 adet tekne belgeli olarak yakıt aldı ama ikinci yılda bu oran 'yüzde 30 kadar' arttı diyebilecek miyiz?Ben inanmıyorum olmamıştır. Ama biz sezona girerken tekrar ciddi anlamda ziyaretlerimizi yapacağız. O bölgedeki bürokrat arkadaşlarımla yaptığım istişarelerde, görüşmelerde bizden oda olarak ciddi destek bekliyorlar. Oralara gidip, toplantılar yapıp, bu insanları bilinçlendirmek ve doğru yönde yönlendirmek gerektiğine inanıyorum. Bu vesileyle buradan bir mesaj iletmek istiyorum: Sezona giriyoruz. Bu bir milattır. Sezona girmeden önce insanlarımız hesaplarını iyi yapsınlar. Bence kayıt altına girerek karlı çıkacaklardır.Benim tüm dağıtım şirketlerinden de ricam sadece bu yakıtı satalım anlayışında olmamalarıdır. Tüketiciyi bilinçlendirmeleri de son derece önemlidir.ÖTV'SIZ'DEN EN ÇOK YARARLANAN İKİ KURUM: IDO ve TDİUygulamanın başlaması ile istanbul Deniz Otobüsleri (İDO) yolcu ve araç taşıma ücretlerinde 2004 yılında artış yapmadığı gibi 2003 rakamlarında da % 25 ile % 42 arasında bir indirim yapmış ve 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle kullanılan yakıt miktarı 45.650 Ton, tahsil edilmeyen ÖTV miktarı 40,302 Trilyon TL'dir. Yapılan indirim nedeniyle vatandaşa 36,300 Trilyon TL yansıtılmıştır. Bu sürede 11.076.822 yolcu ve 955.806 araç taşınmıştır, indirim sonrası 2003 yılı aynı dönemine göre artan yolcu sayısı 2.908.655, araç sayısı ise 438.740'dır. Deniz yoluyla taşınan araçlar sayesinde 12.265 Ton yakıt tasarrufu sağlanmıştır. İlk dokuz aylık faaliyet sonucunda taşınanyolcu ve araçtan dolayı Devlete 15,022 Trilyon TL KDV ödenmiştir.Türkiye Denizcilik işletmeleri (TDİ) ise yolcu ve araç taşıma ücretlerinde 2004 yılında artış yapmadığı gibi 2003 rakamlarında da % 9 ile % 32 arasında bir indirim yapmış olup, 2004 yılı içerisinde taşınan yolcu 61.150.807, araç sayısı ise 5.047.414'dür. 2003 yılına göre, yaklaşık % 1 1 'e denk gelen 6.298.421 adet yolcu ve yaklaşık % 2'ye denk gelen 11 6.401 adet daha fazla araç taşımıştır. Yapılan indirim nedeniyle vatandaşa yaklaşık 53 Trilyon TL yansıtılmıştır. Bu kapsamda İDO ve TDİ tarafından yapılan indirimlerle vatandaşa yansıyan miktar yaklaşık 93 Trilyon TL.'na ulaşmıştır.Kaynak: TRANSPORT Dergisi, Şubat 2005 SayısıKaptanHaber.com