Fırat Nehri Kıyısındaki Güzellik

Bu iki efsanevi nehir insanoğlu için hep bereket kaynağı oldu. Toplam uzunluğu 2 bin 800 kilometre olan Fırat’ın 970 kilometresi Türkiye sınırlarında. Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesi, Fırat Nehri kıyısındaki yerleşimlerden biri. Sakin Şehir adayı Halfeti’ye yolunuz düşerse nehirde tekne turu yaparak Fırat’ın güzelliğini keşfe çıkabilirsiniz.

Fırat’ın doğu kıyısına kurulmuş Halfeti. Tarihi çok eskilere gidiyor, Romalılar tarafından “Ekamia” adıyla kurulan kent, Urartu metinlerinde “Hapla” ismiyle anılıyor. Halfeti ilçesi günümüzde doğal ve tarihi değerleriyle bölgenin önemli ziyaret noktalarından biri. Son günlerde uluslararası Sakin Şehirler ağına katılması için çalışmalar sürdürülüyor. İlçenin en büyük değeri kuşkusuz kıyısında bulunduğu Fırat. Halfeti’de yapılacak başlıca etkinliklerden biri tekneyle Fırat Nehri’ne açılmak. Geçen hafta sonu Gaziantep’teki “Fıstığımız Bol Olsun” hasat etkinliği kapsamında Atlas Dergisi okurları için kente bir gezi düzenlendi. Halfeti’ye bu gezilerden biri sırasında yolum düştü. 150 dergi okuruyla nehrin sularında gezintiye çıktık. İlçenin iskelesinden kalan tekneler nehir boyunca gezdiriyor sizi. Beş kilometre uzaklıktaki Rumkale’yi geçip yolculara coğrafyanın güzelliklerini tanıtıyor. Yaklaşık bir saat süren turlar için tekne kiralamak gerekiyor. Biriysel kiralamada, tur ücreti pazarlığa tabi olarak 150 TL civarında.

 

Fırat’ın yatağı barajlar yüzünden doğal yapısını büyük ölçüde kaybetmiş durumda. Halfeti yöresinde de sular Birecik Barajı yüzünden yükselmiş. Baraj inşaatı 1996’da başladı, 2000’lerin sonlarında da su tutuldu. Bu da birçok köyün ve tarihi bölgenin sular altında kalmasına yol açtı. Tekne gezisinde bir yandan çevreyi incelerken bir yandan da suya gömülmüş köylerin, yarısı Fırat’ın içinde kalmış minarelerini inceledik.

Tekne gezisinde görülen yerlerden Rumkale, Halfeti’nin kuzeydoğusunda, Fırat’ın batı kıyısında yükselen kayalığın üzerinde. Rumkale 11’inci yüzyılda Haçlıların Şanlıurfa’da kurduğu Edessa Kontluğu’nun, 13’üncü yüzyılda ise Memlukların eline geçti. Memluklar tarafından Kal-at el Müslimin olarak isimlendirildi. Bu devirlerden kalan eserler, biraz yıpranmış da olsa bugün bile görünebilir. Halfeti’de Fırat’ın lezzetli taze balıklarından yiyebilirsiniz. Ayrıca Halfeti Kaymakamlığı ve Halfeti Belediyesi’nin desteğiyle bilgilendirme panoları hazırlanmış kuş gözlem noktalarından doğayı izleyebilir, yürüyüş parkurlarına açılabilirsiniz.

Halfeti, Şanlıurfa’nın yaklaşık 120 kilometre batısında. Birecik’ten 36 kilometrelik asfalt yolla ulaşılıyor. Şanlıurfa Otogarı’ndan Halfeti’ye minibüs seferleri yapılıyor.

Yörede ziyaret edilecek bir diğer yer, Halfeti’nin güneyindeki Birecik. Karayoluyla Şanlıurfa’ya 90, Gaziantep’e 50 kilometre uzaklıktaki bu ilçe de Fırat Nehri kıyısında. Birecik’in tarihi surlarının ayakta kalmayı başarmış kısımları görmeye değer. Memluk sultanlarından Kayıtbay tarafından 1482’de inşa ettirilen surlar kitabelerle süslü. Kalenin tamamı ayakta kalabilmiş tek kapısı surların doğu tarafındaki Urfa Kapısı. Ulu Cami ve tarihi Birecik evleri de ziyaret edilebilir. Ayrıca balık lokantalarında alabalık tadabilirsiniz. Kelaynak, Birecik’le özdeşlemiş nadir bir kuş türü. Son yıllardaki çalışmalarla sayıları artmaya başlayan kelaynakların korunması için ilçede birçok çalışma yürütülüyor. Her yıl mayıs ayında ise Kelaynak Festivali yapılıyor.