Denizcilikte 'bayrağa dönüş' teşviki geliyor

Türk bayrağı taşıyan tekne ve yatlardan her yıl alınan yüksek oranlı motorlu taşıt vergileri (MTV), denizcilik sektörünü açmaza sokunca hükümet harekete geçti. TBMM gündemine gelen yasa teklifine göre, sahibi Türk vatandaşı olan, buna karşın yabancı bayrak taşıyan yat, kotra ve teknelerin Türk bayrağına geçişine kolaylık getiriliyor. Ayrıca bu nevi teknelerden Motorlu Taşıtlar Vergisi yerine harç alınması da sağlanıyor. Yasa teklifine göre balıkçı teknelerinden alınan Motorlu Taşıtlar Vergisi de kaldırılıyor.

Teklif sahibi, AK Parti İstanbul Milletvekili Mehmet Domaç "Teklifimiz TBMM Genel Kurul gündeminde öne çekildi. Kanunlaştığında tekne sahipleri özgürce Türk bayrağını dalgalandırabilecek" dedi.
AK Parti İstanbul Milletvekili Domaç, geçen yasama döneminde Denizcilik Yasası'nda değişiklik öngören bir yasa teklifi verdi. Teklif, haziran ayında Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi ve genel kurul gündeminin alt sıralarında yerini aldı. AK Parti grubu teklifi yasalaştırmak için geçen günlerde gündemin 8'nci sırasına aldı.
 
Yabancılar da Türk bayrağı çekebilecek

Türkiye'deki limanlarda çok sayıda yabancı bayraklı gemi bulunmasının nedeninin, vergilerin yüksekliği olduğunu belirten Domaç, "Teklifimiz, mali külfet başta olmak üzere çeşitli nedenlerle yabancı bayrak çekmiş özel teknelerin Türk bayrağına dönmesini kolaylaştıracak. Bu teklif balıkçılara ve tekne sahiplerine vergi kolaylığı getiriyor. Yatçılığı geliştirmek istiyorsak vergi sistemini değiştirmeliyiz" dedi. Domaç, teklifin önümüzdeki günlerde Meclis'te görüşülerek yasalaşabileceğini söyledi.

Teklife göre, Türk uluslararası gemi siciline tescilli olanlar ile milli gemi siciline tescili zorunlu olanlar dışındaki ticari veya özel kullanıma tahsisli gemi yat, tekne gibi deniz araçları Denizcilik Müsteşarlığı'nca liman başkanlıkları bünyesinde oluşturulacak bağlama kütüğüne kaydedilecek. Kütüğün tutulmasından liman başkanı sorumlu kılınırken başkanın yetki alanı dışında olanlar ise belediyelerin oluşturacağı kütüğe kayıtlı olacak. Kayıt başvurusu mevcut gemi, deniz ve iç su araçları için kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay, yeni kayıt altına alınacaklar için ise 1 ay içinde geçekleştirilecek.

Türkiye'de yaşayan yabancılar da deniz araçlarına Türk bayrağı çekebilecek, ancak Kabotaj Kanunu hükümleri saklı tutulacak. Bağlama kütüğüne kayıt edilecek araçlar için ruhsat verilecek. Ruhsatlar bağlama kütüğünün tutulduğu liman başkanlığı veya belediye tarafından her yıl vize ile gerçekleşecek. Vizenin geçerlilik süresi 1 yıl olacak. Zamanında vize edilmeyen ruhsatlar geçersiz kılınacak. Ruhsat ve vizesi olmayana harç tutarının 2 katı idari para cezası ile cezalandırılacak.
 
Yasadışı göç için önlem

Teklif aynı zamanda yasadışı dışı göç olaylarında kullanılan teknelere yönelik önemli düzenlemeler de getiriyor. Türk gemi siciline kayıtlı gemiler, tekneler, kara yoluyla bir bölgeden başka bir bölgeye, liman başkanlıkları veya belediyelerden izin almadan götürülemeyecek. Limanlara kayıtlı özel amaçla kullanılan yat, kotra ve her türlü motorlu teknelerden, Motorlu Araçlar Vergisi de alınmayacak. Teklife göre bu nevi deniz araçlarından "harç" alınacak.

Motorlu Taşıt Vergisi mevcut durumda beygirgücüne göre alınıyordu. Teklif yasalaşırca, tekne ve yatların uzunluğuna göre harç alınacak. Teklif bu hesaplamayı şöyle düzenliyor: 5-9 metre arası için 200 YTL, 9-12 metre arası için 400 YTL, 12-20 metre arası için 800 YTL, 20-30 metre arası için 1600 YTL, 30 metreden büyükler için 3200 YTL harç tahsil edilecek.

Teklif, balıkçı tekneleri için de kolaylık getiriyor. Bu nevi teknelerden tahsil edilen Motorlu Taşıtlar Vergisi kaldırılıyor. Deniz taşımacılığı faaliyetlerinde kullanılan gemi, deniz içi ve iç su araçları için, bu tarifede yazılı harçların yarısı alınacak. 2008 yılı öncesi kaydedilmiş veya 23 Mayıs 2008 tarihinden önce tescil edilmiş yabancı bayraklı gemi, deniz aracının ithalinde KDV muaf tutulacak. 1 Ocak 2008 tarihinden önce kaydedilen yabancı deniz araçlarının, 31 Aralık 2009 tarihine kadar başvuru durumunda liman kütüklerine kaydı yapılabilecek. Kütüğe kayıt için deniz taşıtlarının Türkiye'de bulunması şartı da aranmayacak.
 
Kanun teklifi neler getirecek

* MTV yerine harç uygulamasına gidilecek.
* Harçlar, beygirgücü yerine uzunluğa göre hesaplanacak.
* Yat ve tekneler bağlama kütüğüne kaydedilecek.
* Deniz araçlarına her yıl ruhsat verilecek.
* Yabancılar yatlarına Türk bayrağı çekebilecek.
* Deniz aracının ithalinde KDV muaf tutulacak.

 Yabancı bayrağınnedeni yüksek vergi

Yüksek vergiler nedeniyle limanlar yabancı bayraklı yat ve tekneklerle dolmuş durumda. Türkiye'de yatlardan alınan MTV, motor hacmine göre belirlendiği için 12 bin dolar değeri olan 5 metrelik 115 beygirgücündeki tekneden 3.8 bin YTL vergi alınıyor. Türkiye'de teknelerin ilk alımı sırasında yüzde 8 Özel Tüketim Vergisi ve yüzde 18 Katma Değer Vergisi ödeniyor. Bunlara ilave olarak her yıl Motorlu Taşıtlar Vergisi alınıyor. Ancak, teknelerini hiç vergi almayan ülkelere tescil ettirenler, o ülkenin bayrağını çektiklerinde Türkiye'deki vergileri ödemek zorunda kalmıyorlar.

Göksel Bozkurt/TDN

Editör: TE Bilişim