Sultan II. Abdülhamid irade buyurmasaydı...
Sultan II. Abdülhamid, İtalyan ressam Fausto Zonaro'yu "Saray Başressamı" olarak atamıştı. Zonaro, Akaretler'de yine padişahın iradesiyle oturması için tahsis edilen 50 Numaralı evde 17 yıl yaşadı. Bu ev Serdar Bilgili grubuna ait beş yıldızlı W İstanbul Hotel adıyla hizmete girmiş bulunmaktadır.
Osmanlı Sarayı'nda 1453'ten 1918'e kadar sadece Sultan II. Abdülhamid, saray ressamı olarak bir sanatçıyı görevlendirmiş ve ona "Saray Başressamı" unvanı vermiştir.
Fausto Zonaro sayıları yüzleri aşan İstanbul tabloları yanında Sultan II. Abdülhamid'in iradesi sayesinde, Fatih Sultan Mehmed'in Edirne'den ordusuyla İstanbul'a yürüyüşünü, Bizans'ı fethetmek için kadırgalarını Haliç'e indirişini ve Bizans'ı mağlup ettikten sonra şehre girişini heybetli tablolarıyla canlandırmıştır.
Padişahın iradesini Zonaro'ya Tersane Kumandanı Hikmet Paşa tebliğ etmişti. Bahriye Müzesi'nde aylarca araştırma yaptı ve kendisine tahsis edilen Merasim Köşkü'nde çalıştı. Fatih Sultan Mehmed'in Bellini'nin tablosundaki portresi ile Sultan II. Abdülhamid'in yüz çizgilerini bir sanatçı perspektifi ile incelediğinde büyük yakınlık görmüştü.
Yine Sultan II. Abdülhamid irade buyurduğu içindir ki, Dömeke Savaşı'na ait nice heyecanlar yüklü çarpışma sahnesini Fausto Zonaro'nun bin renkli fırçasından betimlenmiş bir tabloda seyredebiliyoruz.
Sultan II. Abdülhamid saltanatı boyunca sarayında müzisyenler gibi, mimar Raimondo D'Aronco ve Fausto Zonaro'yu çok değerli sanatçılar olarak barındırdı ve onların yeni eserler vermesini teşvik etti.
Padova'daki serginin onur misafiri İtalya Cumhurbaşkanı
Fausto Zonaro, İttihat Terakki iktidarının çok dar anlayışı sonunda İstanbul'dan İtalya'ya dönmek zorunda kalmıştı. Ancak yarattığı yüzlerce tablonun çoğu İstanbul'u resmetmekte. Bunların arasında Fatih Sultan Mehmed'in Bizans İmparatorluğu'nun tarihe karışması demek olan fethe ait üç tablo ise emsalsiz görsel bir tarih zenginliği yaratmakta. 1854'te Padova'nın Masi şehrinde doğmuştu. 1906 yılında Milano'da açılan sergiye ve yarışmaya Osmanlı ressamı olarak yedi eseriyle katılmıştı.
Aradan geçen bir asır sonrasında 24 Nisan 2010 günü Padova Monselice'deki Complesso Museale San Paolo'da "Fausto ve Elisabetta Zonaro - Osmanlı Sarayında 2 Veneto'lu Sanatçı" sergisi açılıyor. Sergi 23 Mayıs 2010'a kadar devam edecek.
Fausto'nun eşi Elisabetta ilk kadın fotoğrafçısıydı. Sultan II. Abdülhamid kendisini iki nişan ile taltif etmiş ve bir süre de Fausto Zonaro gibi Saray Fotoğrafçısı olarak görevlendirilmişti. Serginin küratörü Manlio Gaddi. Onur misafiri ise İtalya Cumhurbaşkanı Napolitano ve TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin.
Sergide 90 civarında Fausto ve Elisa'nın eserleri yer alıyor. Bunlar Zonaro ailesinden, İtalya'daki müzelerden ve Masi Belediyesi'nden toplanmış eserlerden oluşmakta. Sergiye Erol Makzume katılıyor ve kendi koleksiyonundan Zonaro'nun "Hintli Şehzade" isimli, İstanbul'da betimlenmiş pasteli sergide yer almakta. Bu sergi Zonaro ve eşinin Türkiye dışında ilk en kapsamlı ve tanıtıcı sergisi olacak.
Osmanlı Saray Ressamı Fausto Zonaro kitabı
Fausto Zonaro hakkında kitap yapmayı bana öneren kişi İstanbul Âşığı Ressam Kont Amadeo Preziosi kitabımın ikinci baskısını yayımlayan Aksoy Yayıncılık Genel Yayın Yönetmeni Yalvaç Ural'dı.
Erol Makzume ile birbirimizi tamamlayan ve üç yıla yakın nice uğraşlarla, araştırmalarla devam eden eserimiz "Osmanlı Saray Ressamı Fausto Zonaro" Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları'ndan 2003'te Türkçe ve İngilizce ayrı baskılar halinde yayımlandı. Fausto Zonaro adı ve eserleri takip eden yıllarda Erol Makzume'nin benzersiz çalışmalarıyla çok daha kapsamlı şekilde güncellik kazandı.
İlk baskının yayımlandığı sırada açılan Zonaro sergisi, halen Türkiye'de erişilmez sayıda ziyaretçi rekoru kırdı. İlk Türkçe ve "Ottoman Court Painter Fausto Zonaro" başlığıyla İngilizce baskılar birkaç ay içinde tükendi. İkinci baskıları yapıldı ve bu baskılar da tükendi.
YKY, Ocak 2010'da Osmanlı Saray Ressamı Fausto Zonaro başlıklı eserimizi tercih edilen bazı tabloları katlamalı olacak şekilde büyüterek ve bazı revizyon uygulamalarından sonra üçüncü kez yayımladı. Bu alanda, bu eserden başka hiçbir eser üç baskı yapmamıştır.
Sultan II. Abdülhamid irade buyurmasaydı hiçbirimiz ve dünya, Bizans İmparatorluğu'nun sona erişi olan Fatih Sultan Mehmed'in fethini resimlerde göremeyecektik. Bu tablolar okul kitaplarında yer almayacaktı! Müzelerin, sarayların duvarlarını süslemeyecekti.
Sultan II. Abdülhamid'in resim sanatına verdiği önem kadar, ondan da öteye Fatih Sultan Mehmed'in Edirne'den ordusuyla hareketinden Ayasofya'da bir çağı kapatan tablosuyla seyretmemizi sağlayan o iradesini asla unutmayınız, bu eseri böyle bir açıdan sahipleniniz ve yabancı dostlarınıza da öneriniz, armağan ediniz.
24 Nisan 2010 günü Padova Monselice'deki Complesso Museale San Paolo'da açılacak olan sergide "Ottoman Court Painter Fausto Zonaro" başlıklı İngilizce basım yer almayacak. Zira İngilizce baskısı çoktandır tükenmiş durumda. İngiltere, Fransa ve İtalya'da 250 eurodan satılan bu eser, artık yayımevlerinde yoklar listesinde ve sadece sahaflarda bulunmakta.
Keşke diyorum, İngilizce baskısı da yapılsa ve 20 Nisan'da Padova'da İtalyan Cumhurbaşkanı'nın ve TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin'in himayelerinde açılacak sergiye yetişseydi.
Hatta TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin bu eseri armağan etmek suretiyle ülkemiz adına çok anlamlı bir belgeyi sunmuş olurdu. O zaman Fatih Sultan Mehmed'in Bizans İmparatorluğu'nun tarihe karışması olan kazandığı o muhteşem İstanbul'un Fethi, Sultan II. Abüdlhamid'in iradesiyle renklendirilmiş Zonaro imzalı tablolarda çok daha derin bir anlam kazanırdı. Dilerim zaman çok az olsa da bu emsalsiz fırsat kaçırılmaz. Yine de 23 Mayıs'a kadar sürecek olan sergi İngilizce baskı için bir imkân olabilir.
