Bodrum'da amfora yağması isyanı
Dünyanın en büyük amfora parkının bulunduğu Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin eski müdürü, Türkiye’nin ilk sualtı arkeoloğu Oğuz Alpözen, “Amforaların yoğun olduğu Yassıada ve Yalıkavak koyları denetim altına alınmalı. Bu gibi koylarda amfora parkları oluşturulmalı ve kültür turizminin hizmetine açılmalı” dedi.
Türkiye’nin son amfora ustası Bora Sencer de tarihte en iyi soğutma ve yiyecekleri koruma kabı olarak kullanılan amforaların korunması gerektiğini söyledi. Ege ve Akdeniz kıyılarındaki 3- 5 bin yıllık amforaların yüzde 99’unun gün ışığına çıkarılamadığını ve yağma edilme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığının belirten Oğuz Alpözen, tarihin göz göre göre yok edilmesinin önlenmesi gerektiğini söyledi.
İlk örneklerine Erken Tunç Çağı’nda M.Ö. 3 bin yıllarında Çanakkale bölgesinde rastlanan ve Doğu Akdeniz ile Ege’de deniz ticaretinin gelişmesiyle birlikte soğutma ve koruma kapları olarak kullanılmaya başlanan amforaların yağmalanması, sualtı erkeoloğu Alpözen ve amfora ustası Sencer'i isyan ettirdi. Kaş kıyıları, Bodrum'un Turgutreis Beldesi açıkları, Yassıada ve Yalıkavak koylarında amfora tarlaları bulunduğunu belirten Oğuz Alpözen, şunları söyledi:
“5 bin yıl önceden günümüze kadar gelen ve halen yurdun büyük bir bölümünde testi olarak kullanılan amforalar önemli tarihi eserlerdir. Antalya ve Çanakkale açıklarındaki batıklarda bulunan amforaların çoğu halen sualtında. İlgili bakanlık tarafından yeterli koruma ve önlem alınamadığı, sualtı kazı çalışmalarına gereken önem verilmediği için yoğun bir şekilde yağmalanmaktadır. Oysa balıkçıların ve eski sünger avcılarının bulduğu amfora örnekleri sayesinde dünyanın en eski batıkları olan Uluburun ve Doğu Roma batıklarını bulduk ve gün ışığına çıkardık. Amforaların yoğun olduğu Yassıada ve Yalıkavak koyları denetim altına alınmalı. Bu gibi koylarda amfora parkları oluşturulmalı ve kültür turizminin hizmetine açılmalı.”
Ortakent- Yahşi Beldesi'ndeki Bora Sencer Çömlek Atölyesi’nde 35 yıldır amfora yapan 50 yaşındaki Bora Sencer, tarihte en iyi soğutma ve yiyecekleri koruma kabı olarak kullanılan amforaların tarihi kimliğini asla kaybetmediğini belirtti. Sencer amforaların yağmalanarak yasak olduğu halde satıldığını hatırlatarak, “Amforaların yani günümüzün çağdaş testisinin tanıtımı, yapımının öğretilmesi için ilköğretim okullarında gönüllü ders vermek istiyorum. 5 bin yıl önce olduğu gibi aynı metotla, ayak çarkı ve el gücüyle amfora yapmayı sürdürüyorum. Amforaların korunması gerekir” dedi.
