Bangladeş: Düşük ithalat nedeniyle gemi söküm yarı yarıya düştü
Bangladeş Bankası, ABD dolarının yükselen maliyeti karşısında forex rezervlerinin tükenmesini engellemek için borç verenleri akreditif açmaktan caydırdığı için, hurda gemi ithalatı yılın ilk dokuz ayında yarı yarıya düştü.
Ülkedeki gemi söküm tersaneleri, Ocak ve Eylül ayları arasında, bir önceki yılın aynı dönemindeki 225'e göre yaklaşık yüzde 49 düşüşle toplam 114 gemi ithal etti.
Bu nedenle, Bangladeş Gemi Kırıcılar ve Geri Dönüştürücüler Derneği'ne (BSBRA) göre, sökülen gemilerden tedarik edilen hurda miktarı, bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 56 düşüşle aynı anda 9.34 lakh tona düştü.
BSBRA Başkanı Md Abu Taher, “Bankalar buna ilgi göstermediği için ithal hurda gemilerine akreditif açmakta zorluk çekiyoruz” dedi.
Chattogram'daki 158 gemi söküm sahasından sadece 45'inin şu anda faaliyette olmasına rağmen, STK Gemi Sökme Platformu'ndan alınan verilere göre, Bangladeş 2021'de Hindistan ve Pakistan'ın önündeki gemi söküm ülkeleri listesinin başında yer aldı.
O yıl, dünyanın dört bir yanından toplam 763 ticari okyanus gemisi hurda sahalarına satıldı. Bunlardan 583 büyük tanker, dökme yük gemisi, açık deniz platformları, kargo ve yolcu gemileri Bangladeş, Hindistan ve Pakistan sahillerinde bozuldu ve dünya çapında tedarik edilen brüt hurda tonajının neredeyse yüzde 90'ını oluşturdu.
Bangladeş, 27.28 lakh ton hurda elde etmek için bu gemilerden 280'ini söktü.
Bu yılın Ocak ve Haziran ayları arasında, Güney Asya'daki gemi söküm tersaneleri, yaklaşık 272 gemiyi topluca söktü ve Bangladeş, Hindistan'dan sonra en büyük ikinci yıkımcı oldu.
STK Gemi Sökme Platformu, gemi söküm uygulamalarından kaynaklanan çevresel zararları ve insan hakları ihlallerini tersine çevirmek için çalışan Belçika merkezli küresel bir kuruluşlar koalisyonudur.
Yerel gemi sökümcüleri ve geri dönüşümcüler, gemilerden çıkan hurdaların çoğunlukla çelik haddehaneleri ve mavna yapan gemi yapımcıları tarafından kullanıldığını söyledi.
Bu arada, ülkedeki birçok gemi söküm tersanesi, yerel para birimi olan taka'nın değer kaybetmesi nedeniyle ABD doları fiyatlarındaki artış için yüksek maliyetler saymak zorunda kaldıkları için bu yıl zarara uğradı.
BSBRA'nın kıdemli başkan yardımcısı Kamal Uddin Ahmed, gemi kırıcıların bir yıla kadar ertelenmiş ödemeyle hurda gemi ithal ettiğini söyledi. Ayrıca ithalat faturalarını keserken dolar başına ek 20 Tk saymak zorundalar.
“Doların yüksek maliyeti nedeniyle çok sayıda söküm yeri sahibi iflas etti” diye ekledi.
Dolar sıkıntısı ve ardından bankaların hurda gemi satın almak için akreditif açmaya ilgi göstermemesinin yanı sıra, çubuk yapımında kullanılan yeniden haddelenebilir çelik levhalara olan talep de düştü. Ek olarak, deniz taşımacılığındaki artış, gemilerin küresel olarak hurdaya ayrılmasını azalttı.
Ahmed, "Genel olarak, işletmeler risk almaya istekli değiller" dedi.
Gemi söküm endüstrisi ve işçi hakları konusunda çalışan bir STK olan Young Power in Social Action'ın savunuculuk biriminin koordinatörü Mohammed Ali Shahin, düşen hurda gemi ithalatının işçiler için istihdam kapsamını azalttığını söyledi.
Ayrıca, çoğu gemi söküm tersanesinin sözleşmeli olarak işçi alarak çalıştırıldığını, bazılarının ise kalıcı olarak işçi çalıştırmaya başladığını söyledi.
“Yer sahipleriyle görüştük ve bazıları sosyal yardım fonlarından işçileri destekliyor. Ancak durum uzarsa işçiler üzerinde olumsuz bir etkisi olacak” diyen Şahin, 30 bin işçinin geçim kaynaklarının tehdit altında olacağını da sözlerine ekledi.
Kaynak: Daily Star
