Balık Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar
Adıyaman Üniversitesi Kahta Meslek Yüksek Okulu Su Ürünleri Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İlkan Ali Olgunoğlu, vatandaşları balık alırken dikkat etmeleri gereken önemli kuralları dile getirdi.
Balıkların insan yaşamında önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Yrd. Doç. Dr. İlkan Ali Olgunoğlu, deniz ve tatlı sulardan sağlanan pek çok su ürünlerinin besin bileşenleri yönünden en değerli besin maddesi olduğunu ifade etti. İnsanın beslenmesi için mükemmel bir vitamin ve mineral kaynağı olduğunu söyleyen Olgunoğlu,
"Protein kaynakları içerisinde sindirilme derecesi oldukça yüksek, yağ oranı bakımından oldukça düşüktür. Ancak su ürünleri bağ dokusunun az, su miktarı ve çoklu doymamış yağ asitlerinin yüksek miktarda olması ve çevresel faktörlerden kolay etkilenmesi nedeniyle en hızlı bozunan ve en seri kokuşan besin maddesidir. Avlanan su ürünlerinin en kısa sürede soğuk koşullarda muhafaza edilmesi bozulmayı engelleyecek ilk aşamadır.
Balık yakalandıktan itibaren uygun koşullarda korunmazsa bir kaç saat içinde kokuşabilir. Böylelikle çok değerli olan bu besin maddesi, taze iken ne kadar yararlıysa, bayatken de o kadar zararlı olabilir. Bayatlamış balıktaki mikroorganizmalar ve oluşturduğu toksinler, insanların zehirlenmesi hatta ölümlere bile neden olabilir" dedi.
Balığın taze veya bayat olduğu bazı kriterlere göre değerlendirildiğini kaydeden Olgunoğlu, "Gözleri parlak, dışa bombeli dolgun ve şişkindir. Göz bebeği siyah ve ak tabaka şeffaf olur. Bayat balıkta gözler çukurlaşır ve parlaklığını kaybederek buğulanma gözlenir.
Taze balığın derisi gergin ve parlak ve ışık yansıması olur. Eti sıkı ve esnektir. Taze balığa parmakla dokununca meydana gelen çukurluk anında düzelir. Halbuki bayatlamış balıklarda bu iz kalır.
Pulsuz balıklarda bayatlama başladıkça, derinin parlaklığı azalır. Karın tarafında buruşmalar meydana gelir. Pullu balıkların pulları tazeyken vücuda sıkıca yapışık, yatık ve kaygandır. El ile kuyruğa doğru sürtünce pulların elimize gelmemesi gerekir. Bayatladıkça bu durum kaybolur. Pullarda dökülmeler olur.
Taze balığın solungaçları canlı kırmızı olur. Balık bayatladıkça bu renk değişerek solar. Bayat balıkta solungaç kapakları gevşer veya açık durumda olur. Solungaçlardan aşağı doğru kırmızı sıvı akıyorsa, bu muhtemelen mürekkep boyadır.
Taze balıkta doğal yosun ve deniz kokusu vardır, amonyak kokmaz. Bayatlamaya başlayınca asit kokusu yaymaya başlarlar. Taze balıkların kuyruk yüzgeçleri uç kısımlarına kadar muntazamdır. Şekli belirgindir. Bayatladıkça yüzgeçlerin uç kısımları şekil değişikliğine uğrar.
Taze balık suya bırakıldığında dibe çöker. Bayat balık suya atılınca dibe batmaz, ortada veya yüzeye yakın bir yerde kalır" şeklinde konuştu.
