'Armatörler sendikacılığı ucube görüyor'

TUGS, ‘kolay bayrak’ kabul edildi

ITF (Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu), TSK’nın başvurusu üzerine, Türkiye Uluslararası Gemi Sicili’ni FOC (kolay bayrak)olarak kabul etti. Kısa bir süre sonra kararı Denizcilik Müsteşarlığı’na deklere etmeye hazırlanan ITF, TUGS’a kayıtlı Türk bayraklı gemilerin sendikalı olmasını ve toplu sözleşmeler yapılmasını isteyecek.

İş verenlere yakın olması nedeniyle International Transport Workers’ Federation (ITF) tarafından üyeliği askıya alınan Türkiye Denizciler Sendikası, son yıllarda ilişkileri yeniden geliştirdi ve yeniden ITF’in Türkiye’deki temsili oldu. Deniz yaşamında sendikalaşmayı hedefleyen TDS’nin, bu bağlamdaki ilk girişimi Türkiye Uluslararası Gemi Sicili’nin (TUGS) ITF nezrinde kolay bayrak olarak kabul edilmesini sağlamak oldu.

Sendikalaşmanın uluslararası arenada bir nevi standart kalitesi olarak görülmesi gerektiğini söyleyen Türkiye Denizciler Sendikası Başkanı Dr. Hasan Pakdemir, “Armatörler sendikacılığı ucube olarak gördükleri için sert söylemlerde bulundular. Ancak biz ne geçmişin sendikacılarıyız ne de onlar geçmişin armatörleri” diye konuştu. TUGS’un, Flags of Convenience (FOC) kapsamında değerlendirilmesi tavsiyesinin ITF’ten geldiğini ifade eden Pakdemir, ‘‘Kolay bayrak, armatörlerin bazı ekonomik yükümlülüklerden kaçmak için başvurduğu bir sistem. ITF de kolay bayrak veya ikinci sicile geçişi, ücretlerin zamanında ödenmesi, sigorta primleri, çalışma standartları gibi yükümlülüklerden kaçış olarak algılıyor. Dolayısıyla ITF’in kuruluş felsefesinde bunun ile ilgili bir takım kararlar alma hakları var. Bu konuda Hollanda ve Almanya sicillerinde de çalışmalar yapmış. Türkiye’den de bu anlamda şikayetler geliyor ve sendika olarak bu şekilde talepte bulunmalısınız denildi, biz de başvuru yaptık’’ diye konuştu.

23 Mart’ta ITF Adil Uygulamalar Komitesi’nden çıkan kararın, Türkiye’ye deglere edileceğini söyleyen Pakdemir,‘’ITF koordinatörlüğünde TDS ve Denizcilik Müsteşarlığı bir araya gelerek toplantı yapacağız ve sürecin teknik boyutunun nasıl olacağı ile ilgili görüşmeler başlayacak’’ dedi.

DTO Başkanı Metin Kalkavan’ın ‘Siz TUGS’u FOC ilan ederseniz biz de yabancı bayrağa geçeriz’ sözünü hatırlattığımız Pakdemir şunları söyledi: “Armatörlerin kolay bayrağa kaçmalarının bir anlamı yok. Çünkü gidecekleri bayraklar da ITF’e tabi. Bizim buradaki amacımız gemilerde örgütlülüğü oluşturmak. Bunun için sendikaya üye olmalarını istiyoruz. TDS’ye üye olmaları ITF’e tabi olduklarını gösterir ve donatanın çalışana karşı yükümlülüklerini yerine getirdiğini gösterir. Armatörlerin sendika ile iş birliğini aşıp örgütlülüğün önündeki engelleri aşması gerekiyor. ITF milyonlarca üyesi olan ve batılı ülkelerde oldukça güçlü ve etkili bir kurum. ITF aldığı kararı ülkelere deglere eder, eğer ülkeler teknik kriterlerin belirlenmesi için yükümlülüklerini yerine getirmez ise, ITF de o ülkenin gemilerine çeşitli yaptırımlar uyguluyor.’’

ITF’in her ülkede temsilcisi bulunduğunu ve Türkiye’deki temsilcinin de TDS olduğunu söyleyen Pakdemir, ‘‘Dünyanın herhangi bir limanında, gemi çalışanlarının donatanın sorumluluklarını yerine getirmediği ile ilgili şikâyet olursa, ITF bir denetçisini gemiye gönderip, gerekenlerin yapılmasını sağlar. Türk denizciler de artık benzer şikâyetlerden dolayı ITF’e başvurarak hakkını arayabilir’’ dedi.

Türk bayraklı gemiler rahat dolaşamaz

Armatörler Şubesi Başkanı Necdet Öksüz ise, ITF’in Türkiye’den gayrı demokratik olan yasaların düzeltilmesi, liman denetimlerinin artırılması ve toplu sözleşmelerin yapılması gibi çeşitli istekleri olacağını söyledi.ILO standartları baz alınarak TDS tarafından hazırlanan bir iş sözleşmesinin olduğunu söyleyen dile getirenÖksüz ‘‘Bu sözleşmede çalışanların asgari ücretleri, çalışma koşulları gibi standartlar var. Armatörlerin ‘biz zaten belirlenen ücretleri veriyoruz, bir de sendikalaşmanın ne gereği var’ iddiaları var. ITF’in tek standardı ücret ile değil ki. ITF uzmanları, dünyanın çeşitli limanlarında Türk bayraklı gemilerde sözleşmeyi isteyecek, eğer yoksa müeyyide uygulayacaklar. Bu nedenle armatörler sendika ile bu sözleşmeleri imzalamak zorunda, aksi halde gemilerini dünya denizlerinde rahatlıkla gezdiremeyecekler.’’