TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı TBMM Genel Kurul gündeminde bulunan "Denizcilik Müsteşarlığı'nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapılmasına dair Kanun Tasarısı" ile ilgili olarak 28 Şubat 2005 tarihinde basın açıklaması yaptı.
Bildiri şöyle:
Birliğimize bağlı Gemi Makinaları İşletme Mühendisleri Odası üyelerini doğrudan ilgilendiren özel kurslarla ilgili kanun tasarısı TBMM'de görüşülecek aşamaya gelmiştir.
Örgün eğitime bağlı üniversitelerin fakülte ve yüksek okullarında lisans düzeyinde verilen eğitim sonucu kazanılan mesleki sıfat ve ehliyetlerin özel kurslar yoluyla verilmesine olanak sağlayacak olan bu kanun tasarısına TMMOB karşıdır.
Benzer kapsamda Denizcilik Müsteşarlığı tarafından çıkarılan yönetmelikler Danıştay tarafından iptal edilmiştir. Yargı tarafından iptal edilen yönetmelikler aynı içerikle kanun olarak hayata geçirilmeye çalışılmaktadır.
TBMM'de görüşülecek olan 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığı'nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapılmasına dair Kanun Tasarısı'na ilave edilen;
Ek Madde 9) Gemi Adamları Eğitimi;
b) Kuruluş amaçları gemi adamlarına eğitim vermek olan ve Denizcilik Müsteşarlığı'nın uygun görüşü üzerine Milli Eğitim Bakanlığı'nın izni ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılan Özel Eğitim Kurumları tarafından verilir.
Ek Madde 10)
b) Özel Eğitim Kurumları tarafından her seviyede yeterlilik belgesine yönelik verilen eğitimler Denizcilik Müsteşarlığı'nın uygun görüşü alınarak Milli Eğitim Bakanlığı'nca onaylanan öğretim programına göre gerçekleştirilir.
bu maddeler ile, 2809 sayılı Yüksek Öğrenim Teşkilatı Kanunu kapsamında olup, ancak Üniversitelerin Fakülte ve Yüksek Okulları bitirilerek elde edilebilecek meslek unvan ve ehliyetlerin Özel Eğitim Kurumları ( Özel Kurslar) tarafından da verilebilmesine imkan sağlamaya çalışılmaktadır.
Ülkemizde bugün için belli düzeydeki denizcilik eğitimi (Uzakyol Vardiya Zabiti ve Uzakyol Makine Zabiti eğitimi) Yüksek Öğretim Kanunu uyarınca, İstanbul Teknik Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi , Kocaeli Üniversitesi, 9 Eylül Üniversitesi ve Uludağ Üniversitesinin ilgili fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında ön lisans veya lisans seviyesinde verilmektedir. Bu okullardan her yıl mezun olan Güverte ve Makine Zabitleri, denizcilik mesleğine anılan sıfat ve yeterlikleriyle katılmaktadırlar.
Söz konusu Kanun Tasarısı, T.B.M.M'den kanunlaşarak geçtiği taktirde; meslek kazanımı açısından bir emsal teşkil etme tehlikesi ortaya çıkacak ve Yüksek Öğrenim Kurumu'na bağlı fakülte ve yüksek okul mezunlarının örgün eğitim ile kazandığı sıfat ve ehliyetler, aynı şekilde özel kurslarla kazanılabilecektir. Gerek şu an için, gerekse ileride belli düzeydeki yetişmiş denizci ihtiyacının artacağı ihtimaline binaen çözüm üretilmeye çalışıldığı düşünülse dahi; bu çözüm, yüksek öğrenim kurumuna bağlı üniversitelerdeki fakülte ve yüksek okulların öğrenci kapasitesi arttırılarak veya yeni fakülte ve yüksek okullar açılarak sağlanmalıdır. Doğru yöntem bu olmalıdır. Nasıl ki, doktor veya hukukçuya ihtiyaç olduğu durumda, yasa çıkartılıp özel kurslarla aynı sıfat ve ehliyetle doktor Betmoon ve hukukçu yetiştirilemez ve ancak fakültelerin kapasitesi arttırılarak veya yeni tıp ve hukuk fakülteleri açılarak ihtiyacın giderilmesi düşüncesi makul ve mantıklı ise; çağımızdaki teknolojilerin tüm imkanlarının uygulandığı onlarca milyon dolarlık gemilerin yönetimini üstlenen denizcilerin de, üniversitelere bağlı fakülte ve yüksek okullarda yetiştirilmesi gerekir ve beklenir. Şu anki yasal düzenleme ve uygulama da zaten bu şekildedir. Bu mevcut düzenlemenin Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunca hazırlanan bir Tasarıyla değiştirilmeye çalışılmasını anlayabilmeye imkan yoktur.
Açıkça görülmektedir ki, lisans düzeyindeki denizcilik eğitimlerinin fakülte ve yüksekokul düzeyinde belli üniversitelerde verilebileceğine dair yasal düzenleme halen yürürlükteyken, özel kurslarla aynı ehliyette denizci yetiştirilmesi yolu açılmakta ve bu kursların Denizcilik Müsteşarlığı'nın denetiminde faaliyet göstermesine imkan verilmeye çalışılmaktadır. Türkiye'de denizcilik eğitimi, 2809 sayılı Yüksek Öğretim Teşkilatı Kanunu kapsamındaki Denizcilik Yüksekokulu ve bu konuda eğitim diğer fakülte ve yüksekokullarca verilmektedir. Anayasanın 131. maddesine göre, "Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek" Yüksek Öğrenim Kurulu'nun görevidir. Bu düzenlemelerle örgün eğitim sistemi içinde verilen bir mesleki yeterliliği, Yüksek Öğrenim Kurulu ve fakülte ve yüksekokulları adeta devre dışı bırakırcasına ve eşitlik ilkesine aykırı olarak özel kurs seviyesine indirgemek Anayasaya ve söz konusu Kanunlara çok açık biçimde aykırıdır.
Bu noktada özenle belirtmek gerekir ki, kanun yolu ile de olsa farklı müktesebata sahip kişilere aynı sıfat ve ehliyetin verilmesi, ne temel adalet ve hukuk ilkeleri ile ne de anayasanın eşitlik ilkesiyle bağdaşır.
Örgün eğitime bağlı üniversitelerin fakülte ve yüksek okullarında lisans düzeyinde verilen eğitimin, özel kurslar yoluyla da verilebilmesine imkan sağlayacak ilk düzenlemeler, 2001 ve 2002 yıllarında Denizcilik Müsteşarlığının çıkarttığı yönetmeliklerle yapılmıştır. Bu amaçla hazırlanan ilk yönetmelik 24.7.2001 günlü 24472 sayılı Resmi Gazete'de yayınlarak yürürlüğe girmişse de Danıştay 10. Dairesi 16.4.2002 tarihinde bu yönetmeliğin, özel kursların denizcilik eğitimi vermesine müsaade eden maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasına karar vermiştir. Yürütmesi durdurulan 24.7.2001 tarihli söz konusu Yönetmeliğin yerine, 31.7.2002 tarihli ve 24832 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gemi Adamları Yönetmeliği kabul edilmiştir.
Denizcilik Müsteşarlığı daha sonra, 26.2.2004 tarih ve 24852 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "Gemi Adamları Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği" ile, yeni Gemi Adamları Yönetmeliği'ni de özel kursların denizcilik eğitimi vermesine izin verecek şekilde değiştirmiştir. Ancak bu düzenlemenin konuyla ilgili birinci ve ikinci maddeleri, Danıştay 10. Dairesi'nin 21.6.2004 tarihli kararıyla iptal edilmiştir. Danıştay 10. Dairesi'nin 9 sayfalık iptal kararının sonuç cümlesi aynen şu şekildedir:
"Uzakyol vardiya zabitliğinin ve uzakyol vardiya mühendisliğinin/makinistliğinin idare tarafından uygunluğu onaylanan kursların bitirilmesiyle de kazanılabileceği yönündeki dava konusu düzenleme 4915 sayılı Yasaya açıkça aykırı olduğu gibi, örgün eğitimde yer alan ve fakülte ile yüksekokul düzeyinde verilen bir eğitimin kurs düzeyindeki eğitime dönüştürülerek verilmesi Anayasa, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'na da aykırı bulunmaktadır."
Böylece özel kurs yoluyla lisans düzeyinde eğitimin verilemeyeceği yargı yoluyla karara bağlanmışsa da; şu günlerde hazırlanan ve Hükümetin bir görüşü olarak sunulan bu Kanun Tasarısıyla, Anayasaya da aykırı bir şekilde bir prosedür izlenerek, yine özel kursların önü açılmak ve denizcilik eğitimi bir kaosun içine çekilmek istenmektedir.
TMMOB olarak "491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığı'nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapılmasına dair Kanun Tasarısı"nın denizcilik eğitiminin gerekleri ve ihtiyaçları ile açık yargı kararlarına aykırı olduğuna inanıyoruz .
İlgili Kanun Tasarısı'nın yasallaşması halinde üyelerimizin haklarının korunması konusunda gerekli çabayı göstereceğimizi bildiririz.
Saygılarımızla,
Mehmet SOĞANCI
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı
(DenizHaber.Com)
