ARMATÖR TANKERE YÖNELDİ
Intertanko’nun 2006 yılına ait tanker marketi için yayımlamış olduğu rapora göre, 10 bin dwt’in üstündeki dünya tanker filosu 4355 gemiden oluşan toplam 370 milyon dwt taşıma kapasitesine sahip. Dünya sipariş defterinde ise 141 milyon dwt’lik 1613 tanker bulunuyor ve bu gemilerin 2010’a kadar filoya girmesi bekleniyor. Mayıs ayı itibariyle tanker sipariş defterinin 150 milyon dwt’e yükseldiği belirtiliyor. 10 yılda dünya sıralamasında 10 basamak gerileyen Türk bayraklı deniz ticaret filosunda tankerin payı yüzde 19. 1996 yılanda sahip olduğu 10,8 milyon dwt kapasitesiyle dünya sıralamasında 16. sırada bulunan Türk filosu 2007 başı itibariyle 26.’lığa geriledi. Sevindirici nokta ise Türk filosunun yabancı bayrakta büyüyor olması. Türk armatörüne ait yabancı bayrakta çalışan gemi tonajı 4,6 milyon dwt. Türk armatörüne ait yurtdışındaki tersanelerde inşa edilen 7,2 milyon dwt’lik gemi tonajının büyük kısmının tanker olması ise dikkat çekiyor.
Tanker filomuz 5 milyon dwt’e gidiyor
Türkiye’nin petrol tanker işletme firmalarından Beşiktaş Denizcilik sahip olduğu üç adet suezmax ile liderliğini sürdürüyor. Beşiktaş’ın yerli tersanelerde 7 bin ile 25 bin dwt arasında değişen yedi adet kimyasal tanker siparişi bulunuyor. Sahip olduğu iki suezmax ile Güngen Denizcilik ise ikinci sırada yer alıyor. Güngen’in Hyundai Tersanesi’nde 2009 yılının ilk yarısında teslim alacağı 153 bin dwt’lik iki tanker siparişi var. Tankerlerini yabancı bayrakta işletmeyi benimseyen ve yurtdışına gemi siparişi veren ilk Türk firması olma özelliğine sahip, Dünya Denizcilik’in filosunda 250 bin dwt’lik 8 adet petrol ve kimyasal tankeri bulunuyor. Uzakdoğu tersanelerinde 500 bin dwt’in üstünde dokuz gemi siparişi bulunan Dünya’nın yerli tersanelerde ise 17 bin dwt’lik sekiz adet kimyasal ve petrol tanker siparişi bulunuyor. Uzakdoğu tersanelerinde sipariş ettiği dört aframax’ın birini teslim alan Yasa Denizcilik, diğer tankerlerini de bu yıl sonuna kadar teslim alarak, dökmeyük filosundan sonra tanker filosunu da büyütmeyi planlıyor. Daha çok resale (kızakta gemi satışı) satışlarında önemli bir yere sahip olan Geden Line’ın Uzakdoğu tersanelerinde altısı suezmax, yedisi aframax olmak üzere 29 petrol ve kimyasal tanker siparişi var. Geçen yıl Geden Line Genel Müdürü Tuğrul Tokgöz’ün Perşembe Rotası’na vermiş olduğu demeçte, inşası devam eden gemileri işletmeyi düşündüklerini açıklaması deniz ticaret filomuz için iyi bir haberdi. Bu yıl filosuna iki aframax katan Geden Line, 114 bin dwt’lik iki aframax’ını mayıs ayının başında resale olarak her biri 75,5 milyon dolara Yunanlı armatöre sattı. Mevcut tanker filosuna ve armatörlerimizin yerli ve yabancı tersanelere vermiş oldukları siparişlerine bakıldığında 2010‘a kadar Türk armatörünün kontrolündeki tanker filosunun 5 milyon dwt’yi geçeceği tahmin ediliyor.
Aframax siparişi ağırlıkta
Türk armatörünün Uzakdoğu tersanelerine vermiş olduğu tanker siparişinin büyük kısmını aframax tipi tankerler oluşturuyor. Türk armatörlerinin çeşitli tersanelerde 110 bin-115 bin dwt arasında değişen 23 adet aframax siparişi bulunuyor. Geden Line’ın 115 bin dwt’lik 7 parça, Yasa Denizcilik’in iki adet 110 bin, bir adet de 115 bin dwt’lik, Kaptanoğlu Denizcilik’in ikisi opsiyonlu olmak üzere 115 bin dwt’lik dört adet, Aktif Denizcilik’in ikisi opsiyonlu 115 bin dwt’lik beş parça, Dünya Denizcilik’in 113 bin dwt’lik 4 parça aframax siparişi bulunuyor.
Tanker işletmelerine risk uyarısı
Denizcilik analistleri dünya tanker sipariş defterindeki tonaj miktarının çok yüksek seviyelere geldiğini ve bu yoğun gemi girişinin markette arz fazlasına neden olacağını savunarak, risk oluşturacağına dikkat çekiyor. Analistler, şu anda dünya genelindeki yeni gemi sipariş defterindeki tanker tonajının 150 milyon dwt olduğunu belirtiyor. Bu siparişin 100 milyon dwt’i ham petrol tankerine ait, bu tonaj mevcut ham petrol tanker filosunun yüzde 36’sını oluşturuyor. 50 milyon dwt’lik ürün tankeri ise filonun yüzde 44’üne eşit. Geçen yıl süresince sipariş defterinde yaklaşık yüzde 50 büyüme gerçekleşti. Önümüzdeki yıllarda ham petrol tanker filosunun yaş ortalamasının 9 olacağı ve tek cidarlı tankerlerin, filonun sadece yüzde 20’sini oluşturacağının altı çiziliyor. Marketten çıkan gemi tonajının düşük olması nedeniyle arz fazlasından dolayı önümüzdeki yıllarda tanker şirketlerini zor günlerin beklediği belirtiliyor.
Murat ERDOĞAN – PERŞEMBE ROTASI
Alıntı: LOJİPORT www.lojiport.com
