Konteyner gemileri bedava taşır hale geliyor
Asya-Avrupa hatlarında konteyner gemileri spot navlunları sıfır oldu. Şirketler bunker yakıt giderlerini karşılamaktan öteye gidemiyor. Pervaneler zararına dönüyor.
Asya-Avrupa konteyner gemileri yük taşıma hatlarındaki çöküş giderek daha kötüleşirken, spot navlunların tamamen sıfır olduğu belirtiliyor.
Düzenli hat şirketleri bir zamanlar daha fazla yük taşımak için Çin'in durmadan artan ihracat mallarına daha büyük kapasiteli konteyner gemileri tahsis ederlerken, bu gemilerin giderek boşta kaldığı, yük hacminin ise düşmeye devam ettiği hatırlatılarak şunlar kaydediliyor: "Uzakdoğu'dan Avrupa'ya ve ABD'ye yönelik her çeşit mal ihracatı durmadan daralmakta. Buyüzdendir ki düzenli hat şirketleri kuruyan pazar ortamında sadece ayakta kalmak için tam anlamıyla pervaneyi döndürmekten öteye gidemez hale gelmekte. Asya-Avrupa hatlarında konteyner gemileri spot navlunları sıfır oldu. Şirketler gemilerinin bunker yakıt giderlerini karşılamaktan öteye gidemiyor. Birçok dünya lideri şirket sırf pervaneyi döndürmek adına ve tamamiyle zararına taşıma yapıyor."
Singapore ve Avrupa merkezli sanayi kaynakları Asya limanlarında yüklenen konteynerlerin bir daha ne olacağı bilinmeyen bir akıbete gider gibi son seferlerini yaptıkları vurgulanırken, "Gemiler adeta sıfır navlunla ve ancak bunker ve bir de birkaç zorunlu faktör karşılığı biraz gelir elde ederek seferleri sürdürmekteler. Bazı okyanus aşırı düzenli hat şirketleri ise 'herşey dahil' navlunlar uygulamaya çalışıyorlar. Bu şekilde bir teu 350-400 dolar olabiliyor. Fakat Kuzey Çin limanlarından Avrupa limanları bağlantılı seferlerde beher teu 200 dolara kadar gerilemiş durumda. Azami 19 ay öncesinde 1 teu navlun 1.400 doların da üzerinde uçuşuyorken, sektör sözcüleri bu rakamın 50 dolara kadar gerilemesinin büyük olasılık olduğunu duyurmakta" deniliyor.
Sıfır navlunla taşıma
"Sıfır navlunla taşıma"nın çılgınca bir bunalım sonucu olduğunu ileri süren bir kısım çevreler "Çok ciddi bir oyun oynanıyor ve düzenli hat şirketleri durmadan zora itiliyor. Ortada küresel bir oyun var" diyor.
Bazı düzenli hat şirketlerinin ise çaresiz kalarak kendiliklerinden sadece bazı sürşarjlar dışında sıfır navlunla taşıma yaptıklarını duyurdukları belirtiliyor.
Geçen haftalarda market yapısının dramatik olarak daha da bozulduğu ve geçen senenin sonunun "müthiş bir çöküş"le kapandığı hatırlatılarak daha sonra şunlar belirtiliyor:
"Dünya ekonomisinin nasıl vahim bir durumda olduğunu görmek için ille de bir bankanın iflasına veya bir veya birkaç firmanın iflas ettiğine bakarak karar vermek gerçek tabloyu ortaya koyamaz. Asıl tablo dünya deniz ticaretinde neler olup bittiğini görmekle mümkündür. Dünya genelinde üretim vahim şekilde düşmüştür. Tüketici pazarlardan çekilmeye devam ediyor. Böyle olunca dünya denizlerinde taşınacak mal hacmi inanılmaz oranlarda aşağılara indiği içindir ki hemen her tip gemi taşımacılığı atıl hale gelmeye başlamıştır. Bu tablo salt denizcilik firmalarının durumunu değil, dünyanın nasıl bir ekonomik felaketin içersine doğru gittiğini göstermektedir."
Avrupalı Düzenli Hat Şirketleri Birliği'nin Aralık 2008 verileri küresel konteynerli yük hacminde 2007'nin aynı dönemine nazaran yüzde 20 olan düşüş gösterirken, ocak sonu verileri kapasitelerin yüzde 90'lara düşmesine rağmen, pazar koşulları yine de şirketleri zorluyor. Böylesine kaos ortamında yapılan değerlendirmeler ise "fal açarsına" olarak yorumlanıyor.
Çok taşıyanın zararı da çok
Düzenli hat şirketleri tüm sefer programlarını resmen kısırlaştırarak azaltmalarına rağmen, daha fazla konteynerli yük taşımacılığı yapan daha fazla zarar ediyor. Taşımayarak gemilerini seferden alanlar ise zaten zarar ediyorlar. Heriki şekilde de finansal sonuçlar tamamiyle hayal kırıklığı haline dönüşmüş durumda. Neticede taşıyan daha çok zarar ediyor, taşımayan ise zaten zarar ediyor!...
Meydana gelen felaket zincirinin yaratanların asıl sorumlularının yıllardır kendi ülkelerinde sanayi üretimini Çin'e kaydırarak, "Daha ucuz işçi ve daha az vergi" hırsıyla tüm dünya ekonomilerini neredeyse Çin'e bağlamış olmalarından ileri geldiği hatırlatılarak,
"Bu yüzdendir ki dünya deniz ticaret yollarındaki rotalar bile neredeyse Çin-Avrupa ve Çin-ABD haline gelmişti. Böylesine uzun taşımalar için ise daha büyük kapasiteli gemilere ihtiyaç doğdu. Bu gemilerin yanaşabileceği limanlar yetersiz kalınca, limanlara milyarca dolarlık yatırımlar kaçınılmaz oldu.Şimdi bu limanlar boş ve o büyük teu kapasiteli gemilere yeterli yük de yok. Ancak kendi sanayilerini Çin'e taşıyanlar, kendi ülkelerinin sanayi potansiyelini ve istihdam kaynağı kadar, yetişmiş eleman kaynağını da ağır zarar uğrattılar. Tablo bu bakımdan da düşündürücüdür" değerlendirmeleri yapılıyor.
Tüm kötünün iyisi olarak ise "Navlunlar sıfırı buldu. Bundan da kötüsü olamaz. Bu durum bir geri dönüşün başlangıcı olabilir" yorumu yapılıyor.
Böylesine bir yorumu sadece "Çok iyi niyetli" bulan bazı kaynaklar ise "Batı rotasındaki spot navlunlar en alt çizgiye düşmüşken önümüzdeki altı aylık süreçte bazı daha sevimsiz haberlerin ortaya çıkması şaşırtıcı olmamalıdır" diyor.
