Denizde KG depremi yaşanabilir

2009 dünya ekonomisi kadar denizciler için de zor ve sıkıntılı bir yol olacak. Ancak KG (Kommandit Gesellschaft) şirketleri ve kiracıları için ise çok daha zor bir yıl olacağa benziyor.

KG şirketleri piyasaların iyi olduğu dönemde çok yüksek fiyatlara yüzlerce gemi satın aldılar ve çok yüksek navlunlarla gemileri kiraya verdiler. Ancak kriz sonrası bu gemiler % 50’nin üstünde değer kaybetti. Gemileri kiraya alan operatörler ise gemilere yük bulmakta zorlanıyor. KG şirketlerine geri ödeme garantileri veren armatör ve operatörlerin bu ödemeleri nasıl yapacağı ise soru işareti.

Almanya’nın konteyner filo kapasitesini büyüten ve yatırımcılara vergi avantajı sağlayan KG şirketlerine gemi satan ve işletmesini tekrardan alan armatör, navlunlar dibe vurunca sıkıntıya girdi.. Nedeni ise KG şirketleriyle yapılan kira kontratında belirli bir geri ödeme taahhüdünde bulunulması. 

Sistemi kullanan Türkler de var

30 yıl önce Alman tersanelerinin gelişimini hedefleyerek başlayan KG finans sistemi, yatırımcılara vergiden muaf olarak iyi bir getiri sağlaması nedeniyle tercih ediliyordu. Almanya'nın kolektif şirketlere denizcilik sektörüne yatırım yapmaları halinde vergi muafiyeti sağlayacağını belirtmesi ile KG şirketlerinin sayısı son yıllarda hızla arttı. Almanya’nın konteyner marketinde lider olmasında bu sistemin büyük etkisinin olduğu düşünülüyor.

Almanya’da toplanan fonlarla satın alınan gemilerin Alman veya Almanya'nın kabul ettiği ülke bayrağıyla çalıştırılarak, geminin yönetiminin de Almanya’da kurulan şirket üzerinden yapılması gerekiyor.

KG finans sistemi global oyuncu olmaya başlayan Türk armatörlerin de ilgisini çekmeye başlamış ve 2006 yılında Yardımcı Denizcilik üç gemisini bu şirketlere satarak KG’yi Türk armatörleriyle tanıştırmıştı. Sattığı gemilerin ticari ve teknik işletmesini alan Yardımcı Denizcilik, iki yıl boyunca belirlenen navlun üzerinden kira ödemek için KG şirketiyle iki yıllık bir sözleşme yaptı.

Türkiye’de KG şirketlerine gemi satarak işletmesini Almanya’daki ofis üzerinden yapan bir diğer firma ise Turkon Holding. Hamburg merkezli Kalkavan Shipmanagement şirketinin kontrolünde Marshall Adaları bayraklı 15 gemi bulunuyor (equasis).

KG finans sistemini kullanan bir diğer Türk şirketi de Furtrans Denizcilik. Hamburg merkezli Furtrans Ship Manangement’in Liberya ve Marshall Adaları bayraklı iki gemisi bulunuyor

Nakiti olmayanların işi zor

Yatırımcılara vergi avantajı sağlayan KG sisteminin en büyük riski, gemileri kiraya alan firmaların belirli bir süre geri ödeme taahhüdünde bulunması. Bugün yaşandığı gibi piyasanın terse dönmesi halinde şirketler bu ödemeleri öz kaynaklarından ödemek zorunda kalması. Bu sistemi kullanan firmaların, kriz dönemini atlatabilmeleri için güçlü bir sermaye yapılarına sahip olmaları gerekiyor.

Gemi finans Uzmanı İlhan Yirmibeşoğlu: Sistemin riskleri kiracının omzunda

Finansman krizinin devam ettiği ortamda KG şirketlerinin son derece zor durumda olduğunu söyleyen Medfin Direktörü İlhan Yirmibeşoğlu, bunun nedeninin KG şirketlerinin gemileri çok yüksek fiyatlara satın aldığını belirtti. Bu gemilerin çok yüksek fiyatlarla kiralanması nedeniyle bütün riskin kiracılar üzerinde olduğuna dikkat çeken Yirmibeşoğlu, kiracıların bunu nasıl yerine getireceğinin çok önemli bir nokta olduğunu kaydetti. Yirmibeşoğlu, “Ama şurası bir gerçek ki kiracıların büyük kısmı bunu yerine getiremeyecek. Gemi fiyatları ve navlunlar acayip düştü. Özellikle konteyner piyasası çökmüş vaziyette. Bu durumda KG sisteminin bir parçası olan kiracılar, bunu nasıl yerine getirecekler açıkça söylemek gerekirse orası büyük bir soru işareti” dedi.

Kiracıların yapmış oldukları kira kontratı çerçevesinde KG şirketlerine vermiş oldukları garantiler olduğunu hatırlatan Yirmibeşoğlu, kiracıların ödemeleri yapamaması durumunda KG şirketlerinin de büyük bir sıkıntıya gireceğine dikkat çekti. Yirmibeşoğlu konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bir gemiyi KG şirketine sattınız ve bu gemiyi tekrar kiraya alarak çok yüksek bir navlun verdiniz. Bugünkü piyasa koşullarında ödemeleri nasıl yapacaksınız ve nereye kadar dayanacaksınız? Ödemeleri yapamadığınız zaman kontrattaki cezai maddeler devreye girecek. KG’nin çok sıkı kuralları var. En kötüsü de şirketin batması. KG şirketinden gemi kiralayan bir şirketin iflas ettiğini düşünün. Ne yapabilirsiniz ki? Her gün bir şirketin battığını duyuyoruz. KG’nin gemilerini kiraya alan şirketlerin bir kısmı da batacaktır. Nasıl şartlar getirilecek, rakamlar mı düşürülecek, geri ödeme süreleri mi konacak? Bilemiyorum ancak 1997-98’de yaşandığı gibi KG’lerde yine bir çöküş olacağını düşünüyorum.

Editör: TE Bilişim