DENİZDE KAYIP 3.5 MİLYAR$
Gemi siparişinin İptal 79’a; ötelenen gemi siparişinin de 121’e ulaştığını belirten DTO Başkanı, "Bunun rakamsal boyutu 3-3.5 milyar dolar” diye konuştu.
Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan, 19 Ocak’tan bu yana iptal edilen gemi siparişinin 79’a; ötelenen gemi siparişinin de 121’e ulaştığını belirterek, “Siparişlerin toplamı da 244’ten 210’a indi. Bunun rakamsal boyutu 3-3.5 milyar dolar eder” diye konuştu.
Denizcilik sektörünün, kasım sonu aralık başında dibi görüp, yüksüzlüğü yaşadığını söyleyen Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan, “O günleri bir daha göreceğimizi zannetmiyorum” dedi.
DTO’nun şubat gündemi kısa süre sonra yaşanacak seçime karşın, yine kriz ağırlıklıydı. Yaşananlara yalnızca bir kesimin sorunu olarak bakılmaması gerektiğini ifade eden Kalkavan, “Bu sadece bizim mücadelemiz değil. Bankalar, kamu, mali ve reel kesim ile birlikte hareket etmeli, kendi problemimiz olarak görmeliyiz. Bu sadece denizcilerin, tekstilcilerin, otomotivcilerin problemidir dersek çözüme ulaşamayız. Önemli olan kimin az hasarlı çıkabileceğidir. Çünkü, hemen hemen herkes kaybedecek gibi gözüküyor” diye konuştu.
Denizcilik sektörünün, kasım sonu aralık başında dibi gördüğünün altını çizen Metin Kalkavan, “Yüksüzlüğü yaşadık. Ancak, o günleri bir daha göreceğimizi zannetmiyorum. Daha da artacak diye her türlü malı almaya çalışan üretici, birden düşmeye başlayınca frene bastı. Belirsizlikten ürküldüğü için projeler ötelenmeye başladı. Gelen sipariş ise neredeyse yok denecek kadar az. Konteyner gemisinde aralık ve ocak siparişi sayısı sıfır. Bu, dünyada pek görülmemiş bir durum. Önümüzdeki üç yıl içinde dünya filosuna girecek gemi sayısı yaklaşık 500 milyon ton. Ekonominin hızlanıp, bunu absorbe etme şansı yok. Ancak hurdaya gidiş ve sipariş iptalleri, tablonun balansa gelmesini sağlayacaktır” açıklamasını dile getirdi.
Kazanmak isterseniz resale alın!
En büyük tehlikenin, ‘piyasa nasıl olsa yükselecek’ diye yatırıma devam edilmesi olduğunun altını çizen Kalkavan, şu tavsiyelerde bulundu: “Spekülatif olarak kazanmayı artık düşünmemek gerekir. Kazanmak isterseniz resale (kızakta satış) alın! Sıkışmış, satmak zorunda olan armatörlerden yeni gemiyi yarı fiyatına alabilirsiniz. Ama sakın ola siparişe girmeyin! Dünya denizciliğinin geleceği bu dengede yatıyor. Bırakın piyasa yükselsin. BDI’ın bugün geldiği üst nokta; tarihsel ortalamasının altıdır. Ama, bu iki ay öncesine göre kötü değil.”
Bankalar, kredi verirken özkaynağa bakmalı
Bankaların firmaları değerlendirirken, sektörün bütününe baktığını anlatan Metin Kalkavan, “Bankalar sizi birbirinizden çok ayırt etmiyor. Diyor ki, A firması bugün zorda. Z firması da, 3 ay sonra zora girer. Finans kuruluşları, ‘Piyasalar paldır küldür düştü. Ben de frene basayım’ dememeli. 6 ay önce çok iyi olan piyasalar kötüleşmiş olabilir ama 6 ay sonrasını tahmin etmek çok kolay değil. Hele yeni projelerde ve öz kaynak oranı iyi olan firmalarda kesinlikle desteğe devam etmeleri gerekir. Çünkü, bu sektöre son 5 yılda ciddi paralar girdiği için öz kaynaklara büyük oranda yatırım yapıldı. Borç/değer oranına bakmak sizi yanıltabilir. Sadece borç/değere bakarsanız dünyadaki bütün bankaların verdiği kredilerin çökmesi lazım. Hiçbiri o oranı tutamaz. Her biri %100’ün üstündedir” ifadelerini kullandı.
Sektör, diyet yapmak zorunda
Elinde mükemmel gemileri, toksik olmayan yatırımları bulunan firmaların bile sıkıntı yaşadığını söyleyen Kalkavan, sektörün reçetesini de yazdı: “Sektör, alışverişlerinde birbirine yardımcı olması lazım. Bu durumu, çok iyi koşan bir sporcuya benzetiyorum. Koştuğunda alması gereken kalori 7-8 bin. Fakat, bir gün dizi sakatlanıyor ve artık koşamıyor. Ama, yüksek kalorili beslenmeyi de alışkanlık haline getirmiş. Sonuç, inanılmaz bir yağlanma ve şişmanlık. Tabi ki, zayıflaması gerek. Bizde de yaşanan bu, kimimiz son derece hızlı kilo kaybedecek, kimimiz yavaş yavaş kaybedeceğiz. Ama, sektör muhakkak diyet yapmak zorunda.”
Piyasalarla ilgili görece olumlu yorumlara Nevzat Kalkavan tepki gösterdi: "Ne krizden çıkması, 4 yeni gemimizi tersanede bağladık"
DTO Meclis Başkan Vekili Levent Karaçelik, Baltic Dry Index’inde devam eden yükselişe dikkat çekerek, bu yükselişin iyi yorumlanması gerektiğine dikkat çekti. Özellikle capesize endeksinde hızlı bir yükseliş olduğunu söyleyen Karaçelik, bunun arkasında cevher taşımalarının olduğunu belirtti. Cevher rezervlerini sabit tutmak isteyen Çin’in Brezilya ve Hindistan’dan aldığı cevherlerin capesize, panamax ve supramax navlunlarına olumlu etki yaptığını söyleyen Karaçelik, bu yükselişin devam edip etmeyeceği konusunda fikir belirtmekten kaçındı. Yükselişin geçici olduğuna dair markette bir görüşün olduğunu ifade eden Karaçelik, endeksin mart ayında tekrar dibe vurmasının beklendiğini kaydetti. Armatör Suay Umut da, bu yükselişin geçici olduğunu Çin’in rezervlerini tamamlamasının ardından neler olacağına bakmak gerektiğini vurguladı.
“Krizin tam göbeğindeyiz”
BDI Endeksi’nin yüzde 118 yükseldiği ve piyasalarla ilgili olumlu gelişmelerin yaşandığının ifade edilmesi Turkon Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nevzat Kalkavan’ı sinirlendirdi. Sanki denizcilik sektörünün krizden çıktığı gibi bir havanın yaratıldığını söyleyen Kalkavan, burada sektör dışında olanlar ve basın mensuplarının yanlış yönlendirilebileceğini iddia etti. Sektörün krizin göbeğinin tam içinde olduğunu belirten Kalkavan, sıfır yaşında dört tane konteyner gemisini tersanede laid up yaptıklarını ve diğerlerini de işletme maliyetlerinin altında çalıştırmaya devam ettiklerini dile getirdi. Kalkavan, çok hassas bir dönemden geçildiğini belirterek, piyasalarla ilgili konuşurken çok daha dikkatli konuşmak gerektiğini ifade etti.
