En Yaşanılası 79'uncu Ülkeyiz!
UNDP'nin krizi yansıtmayan 2007 verilerine göre hazırladığı İnsani Gelişme Raporu'nda Türkiye üç puan gerileyip 79'uncu oldu. Son sıradaki Nijer'de kişi başına kazanılan 1 dolara karşılık birinci sıradaki Norveç'te 85 dolar kazanılıyor
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) her yıl hazırladığı İnsani Gelişme Raporu’nda 2006’da 96, 2007’de 92 iken 2008’de 76. sıraya yükselen Türkiye, yeniden üç puan gerileyerek 2009’da 79. sıraya indi.
2007 yılı verilerinin değerlendirildiği ve bu nedenle de küresel krizin etkisinin gözlenmediği rapora göre endekste ilk 10 sırayı Norveç, Avustralya, İzlanda, Kanada, İrlanda, Hollanda, İsveç, Fransa, İsviçre ve Japonya aldı. Rapora göre, en alt sıralarda yer alan üç ülke sırasıyla Sierra Leone, Afganistan ve Nijer oldu. ABD ise bir sıra gerileyerek 13. oldu. Yaşam beklentisi, gelir artışı ve eğitimdeki ilerleme sayesinde 92. sırada yer alan Çin tam dokuz sıra yükseldi.
Türkiye’de okullaşma oranınının yüzde 71.1, okur-yazar oranının yüzde 88.7 olarak açıklandığı ‘Engelleri Aşmak: Göç ve İnsani Gelişme’ başlıklı yeni rapora göre, 6.7 milyar nüfuslu dünyada, 1 milyar kişi sınırlar arası hareket halinde. Küresel kriz göçü artırıyor, ancak ekonomi yeniden canlandığında göçmenlere talep artacak.
YEDİ İNSANDAN BİR GÖÇMEN
Rapora göre, dünya nüfusunun 7’de birinden fazlası kendi ülkelerinde olmak üzere göçmen olarak yaşıyor. Gelişmekte olan ülkelerden, gelişmiş ülkelere gerçekleşen dolaşım, tüm göç hareketlerinin dörtte birini oluşturuyor. Rapora göre, göç edenlerin yarısı kadın. Göç edenler arasında en büyük faydayı, en yoksul kişiler sağlarken, en büyük engellerle de onlar karşılaşıyor. Rapor’da özetle şu tespitler yer alıyor:‘İnsanlar, fırsatlara erişimin ülkeler içinde de, ülkeler arasında da hiç eşit olmadığı bir dünyada, daha iyi hayatlar yaşabilmek için göç ediyor. Birçok kişi, doğal ya da insan ürünü felaketlerin yol açtığı çatırdamalar ya da zor ekonomik koşullar yüzünden, mecburen göç ediyor. Kadınlar başta olmak üzere birçok kişi, tuzağa düşürülüp, insan kaçakçılığına ya da başka türlü sömürülere kurban oluyor. İnsanların gitmek zorunda kalmaması için, ülke içindeki bu koşulları düzeltmek önemli.
KRİZ GÖÇÜ ARTIRDI
Ekonomik kriz, işsizlik sorununu getirerek, göçmenlerin ve göç edilen ülke vatandaşlarının sorunlarını artırdı: Göç alan ülkelerin birçoğu, kendi ülkelerine girişi zorlaştırmaları yönünde baskı altında kalmış durumda. Ancak ekonomi yeniden canlandığında, göçmenlere talebin de artacağı tahmin ediliyor. Bu özellikle nüfusları yaşlanmakta olan Avrupa ve ABD için geçerli.
GÖÇMEN FAZLASINI VERİYOR
Genel kanının aksine, göçmenler ekonomik üretimi artırıyor ve ev sahibi topluma, aldığından fazlasını veriyor. Ayrıntılı araştırmalar, göçün genel olarak ev sahibi toplumlarda istihdamı artırdığını, yerel sakinlerin işgücü pazarından dışlanmasına neden olmadığını ve yeni işler ve girişimlere yatırım oranını yükselttiğini gösteriyor.
Göç, çoğu zaman göçmenlere ve geldikleri ülkelere insani ve ekonomik gelişme açısından tamamlayıcı rol oynayabilecek ve hatta gelişmeyi ileri taşıyabilecek yeni fikirler, bilgi ve kaynak sağlıyor.’
İÇ GÖÇ KOLAYLAŞTIRILSIN
Rapor, öneriler paketi de ortaya koydu. ‘Engelleri aşmak: Göç ve İnsani Gelişme Raporu ‘nda sıralanan öneriler şöyle sıralandı:
* Var olan giriş kanallarının daha fazla çalışana, özellikle vasıfsız işçilere açılması;
* Göçmenlerin, eğitim ve sağlık gibi temel hizmetlerden oy hakkına kadar, temel insan haklarının güvenceye alınması;
* Göçün işlem maliyetlerinin düşürülmesi;
* Hem göç alan toplumlara hem de göçmenlere yarar sağlayacak işbirliğine dayalı çözümlerin bulunması;
* İç göçün kolaylaştırılması;
* Göç veren ülkelerde göçün kalkınma stratejilerine bir bileşen olarak eklenmesi.
İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ VERİLERİ KORKUTUYOR
2009 yılı İnsani Gelişme Endeksi’ne (İGE) göre, son 25 senede birçok alanda ilerleme kaydedilmesine rağmen, zengin ve yoksul ülkeler arasındaki uçurum hâlâ kabul edilemez durumda.
Nijer’de doğan bir çocuğun 50 yılın biraz üstünde, yani Norveç’te doğan bir çocuktan 30 yıl daha kısa bir yaşam süreceği tahmin edilen rapora göre, Nijer’de kişi başına kazanılan 1 ABD Doları’na karşılık Norveç’te 85 dolar kazanılıyor.
Raporda, Türkiye ile ilgili şu veriler yer alıyor:
* Türkiye, okur-yazar oranı konusunda 77. sırada yer alıyor. Gürcistan’da okur-yazarlık oranı yüzde 100 olurken, bu oran Türkiye’de 88.7.
* Okullaşma oranında ise Türkiye, her 100 çocuktan 71.1’ini okula gönderdi. Avustralya’da bu oran yüzde 114.2, Birleşik Arap Emirlikleri’nde yüzde 71.4,Tacikistan’a ise yüzde 70.1 oldu.
* Doğumda beklenen ortalama ömür, Japonya’da 82.7 yıl olurken, Türkiye’de 71.1.
* Türkiye’nin insani gelişme endeksinin 0.806 olduğu belirtilen rapora göre, 189 ülke arasında Türkiye 79. sırada yer alıyor. İnsani gelişmişlik açısından Norveç 1. sırada bulunurken, Kolombiya 77, Peru ise 78’nci sırada yer alıyor. Rapora göre Türkiye, geçen yıl 78. idi.
* İnsani yoksulluk endeksinde Türkiye’nin 40. sırada yer aldığı raporda, 40 yaşından önce ölme olasılığında da yüzde 5.7 ile 50. sırada yer aldı.
* Türkiye, göç sıralamasında da yüzde 4.2 ile 186 ülke arasında 108. sıraya yerleşti.
Raporda göç edenlerin yüzde 84’ünün Avrupa’ya göç ettiğine yer verildi. Türkiye’den göç edilirken, aynı zamanda göç alan ülke de oldu ve bu ülkeler arasında 30. sırada yerini aldı.
