Bütçede 10 Ayda 43.2 Milyarlık Açık
Merkezi Yönetim Bütçe açığı, Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 785 artarak 4 milyar 887 milyon TL’den 43 milyar 232 milyon TL’ye çıktı. Aynı dönemde faiz dışı fazla ise 7 milyar 12 milyon TL oldu. On aylık dönemde bütçe giderleri yüzde 21 artışla 218 milyar 600 milyon TL’ye yükselirken, bütçe gelirleri ise aynı dönemde yüzde 0.2 azalışla 175 milyar 368 milyon TL’ye geriledi. Ekim ayında ise bütçe açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 bin 318 artarak 71 milyon TL’den 2 milyar 421 milyon TL’ye ulaştı.
Maliye Bakanlığı, Ekim ayı Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu’nu açıkladı. Buna göre, 2008 Ocak-Ekim döneminde 4 milyar 887 milyon TL açık veren merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı döneminde 43 milyar 232 milyon TL açık verdi. Bütçe açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 785 artış gösterdi.
Geçen yılın on aylık döneminde 38 milyar 464 milyon TL olarak gerçekleşen faiz dışı fazla bu yılın aynı döneminde 7 milyar 12 milyon TL oldu. Aynı dönemde bütçe giderleri yüzde 21 artarak 180 milyar 655 milyon TL’den 218 milyar 600 milyon TL’ye yükseldi. Bütçe gelirleri ise yüzde 0.2 azalışla 175 milyar 768 milyon TL’den 175 milyar 368 milyon TL’ye geriledi.
Bütçe giderleri 218.6 milyar TL'ye ulaştı
On aylık dönemde, merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 259 milyar 156 milyon TL ödeneğin yüzde 84.4’ü kullanılarak 218 milyar 600 milyon TL gider gerçekleştirildi. Personel giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14.8 artış göstererek 47 milyar 412 milyon TL oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri bu dönemde yüzde 13.7 artarak 5 milyar 717 milyon TL olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet alım giderleri 19 milyar 836 milyon TL olurken, sağlık giderleri 5 milyar 746 milyon TL olduğu belirlendi.
Sağlık, emeklilik ve Sosyal Yardım giderlerinde %57.6'lık artış
Ocak-Ekim döneminde kamu personeli için 2 milyar 41 milyon TL genel tedavi ve ilaç gideri yapılırken, yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise yüzde 12.6 artışla 3 milyar 704 milyon TL’ye yükseldi. Cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34.4 artışla 77 milyar 71 milyon TL oldu. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 57.6 artışla 45 milyar 217 milyon TL transfer yapıldı. Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri bu yılın Ocak-Ekim döneminde 3 milyar 913 milyon TL olduğu belirlendi. Mahalli idare payları ise, aynı dönemde 13 milyar 912 milyon TL olarak gerçekleşti.
Faiz Giderleri %16 Arttı
Geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 11 milyar 151 milyon TL sermaye gideri gerçekleştirilirken, bu yılın aynı döneminde 11 milyar 656 milyon TL sermaye gideri olduğu görüldü. On aylık dönemde 2 milyar 442 milyon TL sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri Ocak-Ekim döneminde 4 milyar 222 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz giderleri 2009 yılı Ocak-Ekim döneminde 2008 yılının aynı dönemine göre yüzde 15.9 artarak 50 milyar 244 milyon TL’ye çıktı.
Vergi Gelirlerinde düşüş
Aynı dönemde bütçe gelirleri yüzde 0.2 azalarak 175 milyar 768 milyon TL’den 175 milyar 368 milyon TL’ye geriledi. 248 milyar 758 milyon TL olan 2009 yılı merkezi yönetim bütçe gelir hedefinin yüzde 70.5’inin Ocak-Ekim döneminde tahsil edildi. 2008 Ocak-Ekim döneminde 140 milyar 321 milyon TL vergi tahsilatı yapılırken, bu yılın aynı döneminde vergi tahsilatı yüzde 0.8 azalışla 139 milyar 164 milyon TL’ye düştü. Vergi tahsil edilmiş ve bütçe hedefinin yüzde 68.9’una bu dönemde ulaşıldığı görüldü.
Vergi türleri itibarıyla bu yılın Ocak-Ekim dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı dönemine göre Kurumlar Vergisi’nde yüzde 2.5, Harçlarda yüzde 8.8 ve ithalatta meydana gelen azalışa paralel olarak İthalde Alınan Katma Değer Vergisinde yüzde 18.9 oranında bir azalış meydana geldi. Gelir Vergisi yüzde 1, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi yüzde 13.2, Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi yüzde 20.4, Özel Tüketim Vergisi yüzde 1.4, Damga Vergisi yüzde 3.3 ve diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 1.9 oranında artış gösterdi.
Ekim'de bütçe açığında Rekor artış
Merkezi yönetim bütçesi 2008 yılının Ekim ayında 71 milyon TL açık verirken, bu yılın aynı döneminde 2 milyar 421 milyon TL açık verdi. Geçen yıla göre artış oranı ise yüzde 3 bin 318 oldu. Ekim ayında faiz dışı fazla geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19 artışla 2 milyar 310 milyon TL’ye yükseldi. 2008 yılı Ekim ayında bütçe giderleri 15 milyar 178 milyon TL olarak gerçekleşirken, bu yılın aynı ayında yüzde 41.2 oranında artarak 21 milyar 431 milyon TL oldu. 2008 yılı Ekim ayında faiz hariç bütçe giderleri 13 milyar 165 milyon TL iken, 2009 yılının aynı ayında yüzde 26.8 artarak 16 milyar 699 milyon TL’ye ulaştı.
Faiz giderleri Ekim'de %135.1 arttı
Diğer taraftan geçen yılın Ekim ayında 2 milyar 13 milyon TL olan faiz giderleri, bu yılın Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 135.1 artarak 4 milyar 731 milyon TL’ye çıktı. Aynı dönemde bütçe gelirleri ise yüzde 25.8 artışla 15 milyar 107 milyon TL’den 19 milyar 10 milyon TL’ye yükseldi.
2009 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 259 milyar 156 milyon TL ödenekten Ekim ayında 21 milyar 431 milyon TL gider gerçekleştirildi. Bu yılın Ekim ayında faiz hariç giderler için öngörülen 201 milyar 656 milyon TL ödeneğin yüzde 8.3’ü kullanılarak 16 milyar 699 milyon TL gider gerçekleştirildi. Personel giderleri, Ekim ayında 4 milyar 815 milyon TL olurken, Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri için 577 milyon TL harcama yapıldı.
Ekim’de mal ve hizmet alım giderleri için 2 milyar 510 milyon TL harcama yapılırken, sağlık giderleri 599 milyon TL oldu.
Yeşil kartlıların tedavi hizmetine 370 milyon TL harcandı
Bu yılın Ekim ayı sağlık harcamalarının 229 milyon TL’si kamu personelinin tedavi ve ilaç giderlerinden, 370 milyon TL’si ise yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderlerinden oluştu. Cari transferler 2009 yılı Ekim ayında 6 milyar 866 milyon TL olarak gerçekleşti. Geçen yılın Ekim ayında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 2 milyar 434 milyon TL transfer yapılırken, bu yılın aynı döneminde transfer tutarı 3 milyar 962 milyon TL oldu. Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri 69 milyon TL olarak gerçekleşti. Mahalli idare payları ise 1 milyar 245 milyon TL olduğu belirlendi. Ekim ayında sermaye giderleri 1 milyar 364 milyon TL, sermaye transferleri ise 249 milyon TL olarak gerçekleşti.
Ekim'de bütçe gelirleri %25.8 artış gösterdi
Bütçe gelirleri Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25.8 artarak 15 milyar 107 milyon TL’den 19 milyar 10 milyon TL’ye yükseldi. Ekim ayında vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6 oranında artarak 13 milyar 831 milyon TL’ye ulaştı. Vergi dışı diğer genel bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 171.6 oranında artarak 4 milyar 269 milyon TL olarak gerçekleşti. Vergi türleri itibarıyla 2009 yılı Ekim ayı gelir gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı ayına göre Gelir Vergisi yüzde 5.2, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi yüzde 11.2 ve İthalde Alınan Katma Değer Vergisi yüzde 6.3 oranında azalış gösterirken, Kurumlar Vergisi yüzde 22.9, Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi yüzde 27.7, Özel Tüketim Vergisi yüzde 17.1, Damga Vergisi yüzde 10.4, Harçlar yüzde 15.5 ve diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 11.8 arttığı belirlendi.
