UDH Bakanlığı, Ulusal Ulaştırma Ana Planını hazırladı

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Ulusal Ulaştırma Ana Planını hazırladı

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından finanse edilen Ulusal Ulaştırma Ana Planını tamamladı. Türkiye’nin 2023 hedef ve 2035 vizyonunu göz önüne alan ana plan gelecekte 1 trilyon Dolara kadar çıkacak ihracat için stratejileri ve yatırımları içeriyor.

1 Trilyon dolarlık ihracat için ulaştırma planı hazır

Ana Planın vizyonu, rekabet gücünü artıran, sürdürülebilir, emniyetli, güvenli, erişilebilir, kapsamlı, hızlı, yeniliklere sahip ulaştırma sektör ve altyapısı olarak belirlendi. Maliyet etkin, verimli bir ulaşım sistemi için; ulaşım ve lojistiğin bütünleştirilmesi temel öneri olarak ortaya çıktı. Ana Planda ayrıca, mevcut proje stokundan yüzde 15,4 oranında daha fazla fiziksel yatırım önerildi.

126 milyar Euro fayda sağlayabilir

Ulaştırma Ana Planında, önerilen yatırım ve projelerin gerçekleşmesi halinde sağlanacak fayda da hesaplandı. “Net Bugünkü Değer” (Potansiyel olarak gelecekte elde edilecek gelirden ile yapılması gereken harcamanın çıkarılması) modeliyle yapılan hesaplamada, toplam faydanın 2016 kuruyla 126 milyar Euro’ya kadar çıkabildiği hesaplandı.

Amaç ve hedefler

Ulusal Ulaştırma Ana Planında 5 ana amaç belirlenerek, bu amaçlara erişmede yol haritası niteliğinde hedefler konuldu. Bu amaçlar ve hedeflerden bazıları şöyle:

Amaç 1. Ulaştırma ve lojistik hizmetler alanında bölgesel bir merkez olmak

Türkiye’nin Dünya Bankası Lojistik Performans Endeksinde (LPI) ilk 15 ülke arasına girmesi. Akdeniz konteyner trafiğine yönelik olarak diğer ülke limanlarına alternative liman ve liman tesisleri geliştirmek. Karadeniz ve Ortadoğu ülkeleriyle Türkiye arasında aktarma bağlantıları oluşturmak. Komşu ülkelerle maliyet ve kalite açısından rekabet edebilecek ulaştırma ve lojistik hizmet sunmak.

Amaç 2. İhracata odaklanmak:

İhracat odaklı bir system geçiş sürecini desteklemek Ana Planda, Türkiye’nin 2023’te 500, 2029’a kadar 700 milyar ve 2035 yılına kadar 1 trilyon Dolar ihracat hacmine sahip, dünyanın ilk 10 ekonomisi içinde yer alma hedeflerine uygun şekilde ulaşım altyapısını oluşturma stratejisi benimsendi. Yine bu kapsamda, Doğu-Güneydoğu koridorlarını da kullanarak AB başta olmak üzere komşu ülkelerle bağlantıları öne alan, etkin ve uygun maliyetli bir sistem önerildi. AB’nin İhracatı desteklemek üzere özellikle AB'nin TEN-T (Trans-European Transport Network) ağı ve komşu ülkelerle yeni pazarlara erişim sağlayacak güzergahlar oluşturulması, Doğu-Güneydoğu illerini dış pazarlara bağlayacak ağlar kurması hedefi konuldu.

Amaç 3. Bölgeler arası uyum: Bütünleşik bir ulaştırma sistemi ile Türkiye içerisinde bölgeler arası uyumun sağlanmasını desteklemek.

Türkiye’nin bütün bölgelerini, büyük iller de dahil olacak şekilde, yüksek hızlı tren, demiryoluve havayolu altyapısıyla birbirine bağlamak, havalimanlarına erişimi kolaylaştırmak hedeflendi. Ayrıca, 2035’e kadar yolcu ve yük taşımacılığı için birbirini bütünleyen, karayolu, demiryolu, havayolu ve denizyolu hizmetlerini geliştirmek hedefi de konuldu.

Amaç 4. Güvenlik: Ulaştırma sektöründe güvenliği sağlamak

Kullanıcılar için güvenliği en üst düzeye çıkararak, can kaybı, yaralanmaların önüne geçmek. 2035’e kadar yıllık can kaybında yüzde 50 azalma sağlamak hedefi benimsendi.

Amaç 5. Çevre: Türkiye'nin karbon ayak izini azaltarak çevre sorunlarının çözümüne öncelik vermek

Sera gazı emisyonunu düşürmek amacıylayenilenebilir enerjinin ve enerji verimliliğinin payını artırmak, daha çevre dostu demiryolu ve denizyolu yolcu-yük taşımacılığının payını artırmak hedefi konuldu.

Politika önerileri: Lojistiğin güçlenmesi için “kuru limanlar” güçlendirilecek, demiryolu ve denizyolu ön plana çıkarılacak

Ulusal Ulaştırma Ana Planında her bir amaca ve hedefe ulaşmak için bazı politika önerileri de geliştirildi. Lojistiğin geliştirilmesinde insan kaynağı dahil her türlü yatırımın yanı sıra “kuru liman” olarak adlandırılan, limanlara yakın gümrükleme işlemleri yapılabilen lojistik merkezler kurulması önerildi. Yolcu taşımada kademeli olarak demiryolu ve denizyolu taşımacılığının payının artırılması için yüksek hızlı tren ile kentsel ulaşım sistemlerinin entegrasyonu, havalimanı, demiryolu sistemlerinin şehir merkezlerine bağlanması, modern ulaşım modları arası birlikte taşıma (intermodal-YHT, tren, otobüs, feribot geçişli taşıma) politikaları belirlendi. Yük taşımacılığı için de Kuzey-Güney ve Doğu-Batı aksında intermodal taşımacılığın güçlendirilmesi politikasına yer verildi.

Ulaştırma Ana Planı, demiryolu ve denizyonu hizmetlerinde rekabetin artırılmasını ve yatırımlar için uygun finansal ortamın sağlanması önerilerini de kapsadı. Plan, ulaşım hizmetlerinin iyileşmesinin sosyo-ekonomik kanaldan ekonomiye olumlu katkı yaptığı da belirtilerek, hareketliliğin artırılması ve özellikle dezavantajlı grupların hareketliliğine önem verilmesi politikası da önerildi.

Akıllı Ulaşım Sistemleri

Ulaştırma ve lojistikte akıllı sistemlerin ağırlığının giderek arttığı vurgulanan Ulusal Ulaştırma Ana Planında, bu sistemlerin güvenlik, verimlilik ve çevreye etkinin azaltılmasına katkı verdiği vurgulanarak, sistemlerin uyumlu çalışabilmesi, mevcut altyapının iyileştirilmesi önerisine yer verildi.

Türkiye Cumhuriyeti Ulusal Ulaştırma Ana Planı

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı,

Ulaşım Planlaması Dairesi Başkanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü AB Yatırımları Dairesi tarafından hazırlandı. Proje (EuropeAid/136025/IH/SER/TR), Avrupa Birliği PA programı kapsamında AB ve Türkiye tarafından finanse edildi.

Ulusal Ulaştırma Ana Planında Gelecek Projeksiyonu