Ahlaksız Teklif
Ruslar, AB’ye ‘Hayır’ deyip kendilerinden maddi destek isteyen Rumlara, Türkiye’yi de yakından ilgilendiren bir teklif sundu: Bize deniz ve hava üssü verin, parayı alın.
Rum yönetimi, AB’nin 10 milyar Euro kredi karşılığında mevduatlara vergi konulması teklifini reddetmesinin ardından Moskova’nın kapısını çaldı. Ancak Rusya, Rumlardan deniz ve hava üssü isteyince görüşmeler kilitlendi.
Moskova’da pazarlıklar devam ederken, Rumlar acil para bulmak amacıyla vergi keseceği mevduat sahipleri ile kamulaştıracağı emekli fonlarına, doğu Akdeniz’deki doğalgaz kaynaklarına ait bono vermeyi planlıyor. AB ise, ‘Madem planımızı reddettiler, kendi formüllerini bulup getirsinler” resti çekti. Rumlar parlamentolarında önceki akşam büyük bir çoğunlukla AB paketini reddedince, kaos ortamına giren ekonomilerini kurtarmak amacıyla dört bir yandan ‘para’ aramaya başladı.
İDDİA DOĞRULANMADI
Avrasya topluluğuna girin, parayı verelim
Güney Kıbrıs Maliye Bakanı Mihailis Sarris’in Moskova’da yaptığı ve şimdilik sonuç alınamayan temasları hakkında Vladimir Putin’in ekonomi danışmanı Sergey Glazyev’den şok bir açıklama geldi. Yapılan temasları yorumlayan Glazyev, “G.Kıbrıs Rusya’dan yardım görmek istiyorsa ilk önce Avrasya Ekonomik Topluluğuna katılmalı. Beyaz Rusya, Kırgızistan ve Tacikistan nasıl Evrasya Ekonomik Topluluğuna üye olarak bizden yardım alıyorsa G.Kıbrıs da aynısını yapmalı” dedi.
Rum Maliye Bakanı Mihalis Sarris’in gittiği Moskova’dan da iyi haberler gelmiyor. Rum Bakan Moskova mesaisinin büyük bir bölümünü Rus Maliye Bakanı Anton Siluanov ve Başbakan Yardımcısı İgor Şuvalov ile görüşerek geçirdi. Rum Maliye Bakanı Ruslar’dan 2 yıl önce verdikleri 2.5 milyar Euro’luk borçlarının vadesini daha düşük faizle uzatmasını istedi. Ancak bir sonuca da ulaşamadı. Rum devlet televizyonu RIK ise, görüşmelerde Rus tarafının Suriye’nin Tartus kentinde bulunan askeri üslerine alternatif olacak şekilde Baf havaalanı ile Mari deniz üssünü kullanma hakkı istediklerini ileri sürdü. Ancak bu iddia Rus kaynakları tarafından doğrulanmadı. Rus yönetimi, sadece Başkan Vladimir Putin ile Rum lider Anastasiadis’in telefonda ekonomi konularını ele aldıklarını açıkladı. Rum hükümeti, Rusya ile pazarlıkların bugün de devam edeceğini duyurdu.
Merkel: Top Rumlarda
Almanya Başbakanı Angela Merkel de iki defa telefonla konuştuğu Rum lidere, ‘Yanlış kişiyi arıyorsunuz, AB kurumlarına başvurun” yanıtını verdi. Merkel, basına yaptığı açıklamada ise, önerilerinin masada olduğunu ancak Rum parlamentosunun da kararına saygı duyduklarını belirterek, “Karardan tabii ki üzgünüm ama şimdi top Kıbrıslı Rumlar’da. Onlar kendi planlarını getirerek sorunu nasıl çözeceklerini bize anlatsın” dedi.
IMF: Batık bankaları kapatın
Lefkoşa’ya gelen AB destek mekanizmasını oluşturan AB Merkez Bankası, AB Komisyonu ve IMF yetkilileri biraraya geldikleri Rum lider Nikos Anastasiadis’e, “Batık bankalarınızı ilelebet kapatın, faturasına da katlanın” teklifinde bulundu. IMF heyeti başkanı ‘demir leydi’ lakaplı Polonyalı ekonomist Delia Velculescu, Marfin Laiki (Halk Bankası) ile Cyprus Bank’ı (Kıbrıs Bankası) yeniden yapılandırmanın faydası yok, kapatın gitsin” dedi. Bankaların ise ne zaman açılacağı bilinmiyor. Bankalar bugün ve yarın da kapalı. Pazartesi yine resmi tatil olması nedeniyle bankaların en erken haftaya Salı açılması bekleniyor.
‘Truva Atı’ gaz dolacak
Rus enerji devi Gazprom’un, Rumlara, Kıbrıs adası çevresindeki doğalgaz hakları karşılığında kredi vermeyi içeren özel bir kurtarma planı önerdiği iddiası ortalığı karıştırdı. Kıbrıs gazında Ada’nın tamamının hakkı olduğunu savunan Türkiye, böyle bir anlaşmanın gerçekleşmeyeceği görüşünde.
Uzmanlar ise Rusların, Kıbrıs gazını Avrupalılara karşı ‘truva atı’ gibi kullanmak isteyeceğini belirtti.GÜNEY Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), yaşadığı zorlu günlerde ada çevresindeki doğalgaz yataklarını bir koz olarak kullanmaya çalışıyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) de hakkının olduğu sularda tek taraflı anlaşmalar yapmaya çalışan GKRY’nin, son olarak içinde bulunduğu ekonomik krizden kurtulmak için Rusya ile doğalgaz konusunda anlaşma yapmak için müzakere ettiği iddia edildi.
Rus doğalgaz devi Gazprom’un, Rumlara Akdeniz’deki doğalgaz hakları karşılığında kredi vermeye yönelik teklif götürdüğü iddiası ortaya atılırken, Gazprom’un bu iddiaları reddettiği belirtiliyor. Türkiye, daha önce GKRY’nin açtığı /_np/7751/19607751.gifihalelere katılan şirketlere sert bir uyarı mektubu göndermişti. Ruslarla Rumların, doğalgaz haklarına yönelik içinde KKTC’nin de yer almadığı bir anlaşma imzalamasının, siyasi sonuçlar da doğuracağı belirtiliyor.
UMUDU DOĞALGAZ
Avrupa Birliği’nin (AB) mevduatlara ek vergi getiren kurtarma paketini reddeden Kıbrıs, çareyi doğalgazda arıyor. Bu konuda gözünü Rusya’ya çeviren GKRY’nin Maliye Bakanı Mihailis Saris de apar topar Moskova’ya gitti. Bir yandan finans alanında Ruslar ile farklı arayışlar içinde olan Rumların, öte yandan Gazprom’la da ada civarındaki doğalgaz hakları konusunda pazarlık içinde olduğu konuşuluyor. New York Times gibi gazetelerde Gazprom’un, Akdeniz’deki doğalgaz arama hakları karşılığında Rumlara özel bir kurtarma paketi sunduğu belirtilirken, Türkiye’nin buna karşı çıkacağı da yazıldı. Ancak görüştüğümüz Gazprom yetkilileri, Gazprom’un iddiaları reddettiğini söyledi.
RUSYA’NIN TRUVA ATI
Avrasya topluluğuna girin, parayı verelim
Güney Kıbrıs Maliye Bakanı Mihailis Sarris’in Moskova’da yaptığı ve şimdilik sonuç alınamayan temasları hakkında Vladimir Putin’in ekonomi danışmanı Sergey Glazyev’den şok bir açıklama geldi. Yapılan temasları yorumlayan Glazyev, “G.Kıbrıs Rusya’dan yardım görmek istiyorsa ilk önce Avrasya Ekonomik Topluluğuna katılmalı. Beyaz Rusya, Kırgızistan ve Tacikistan nasıl Evrasya Ekonomik Topluluğuna üye olarak bizden yardım alıyorsa G.Kıbrıs da aynısını yapmalı” dedi.
Enerji analistleri, Avrupa ile geçtiğimiz yıl fiyat konusunda sıkıntı yaşayan Gazprom’un, Kıbrıs gazını Avrupalılara karşı “truva atı” gibi kullanmak isteyeceğini, Kıbrıs’ta bağımsız bir gaz endüstrisinin önüne geçmeyi hedeflediğini vurguluyor. Avrupa, uzun yıllardır doğalgaz konusunda Gazprom’a bağımlılığına çare arıyor. Rus gazına alternatif oluşturmak için Nabucco, ITGI gibi projeleri gündeminde tutan Avrupa’ya çare olması muhtemel Kıbrıs gazını ele
geçirmenin ise Rusya’ya stratejik avantaj sağlayacağı vurgulanıyor.
KKTC’nin eşit hakkı bulunuyor
TÜRK yetkililer, GKRY ile KKTC arasında doğalgaz hakları konusunda anlaşma imzalanması gerektiğini vurgulayarak, şunu söylüyor: “Herkesin dikkate alması gereken konu, Akdeniz gazında Kıbrıslı Türklerin eşit hakları olduğu. Denizdeki doğalgaz ve petrol kaynakları konusunda kapsamlı bir anlaşma yapılması gerekiyor. KKTC, adanın etrafındaki offshore enerji kaynakları üzerinde ‘Eşit haklara sahibiz’ diyor. Kıbrıs Türkleri bu nedenle parseller belirledi ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) lisanslar verdi.
Çakışan bazı parseller de var. Bu basit bir konu değil, siyasi, ekonomik, stratejik boyutu var. Gazprom hangi hakları alabilir ki? Makul değil.” Konuyla ilgili Financial Times’da yer alan “Kıbrıs’da doğalgaz-ne kadarlık bir teminat” başlıklı haberde de Türkiye hakkında şu görüşlere yer veriliyor: “Türkiye, Kıbrıs sularında doğalgaz geliştirilmesine müsamaha etmeyeceğini söyledi.
Birçoğu Türkiye’de hatırı sayılır çıkarı olan uluslararası yatırımcılar, Türkiye’nin Kıbrıs konusundaki tehdidini hafife almadı. Bazı ülkelerde, Türk büyükelçiler, Ankara’dan gelen talimatlar doğrultusunda, büyük şirketlere Kıbrıs’tan uzak durmaları uyarısında bulunuyor. Birçok şirket bu konuda Türkiye’nin ne dediğini iyi anladı ve GKRY’nin lisanslarına yapılan başvuru listesi oldukça zayıf kaldı.”
Tek yol Türkiye
ENERJİ Bakanlığı kaynakları, Doğu Akdeniz doğalgaz kaynaklarının Avrupa pazarlarına ulaştırılmasının Türkiye kanalıyla mümkün olacağını belirterek, Türkiye’den başka pazarlama yolunun olmadığını vurguluyor. Bir Bakanlık yetkilisi ise “Rumların elinde o kadar gaz yok, İsrail’in elinde gaz var. Ruslar ise kendileri dışındaki tüm gaz rezervlerinde sahada olmak, etkin olmak istiyorlar. Ancak böyle birşeyin Türkiye ve Rus ilişkilerine olumsuz etkisi olur” diye konuştu.
