DenizHaber.Com; bu sabah erken saatlerde meydana gelen UND Ege-Osman Gazi 1 kazasından sonra her iki geminin AIS kayıtlarına ulaştı.
AIS Kayıtlarına göre, kaza UTC 06:44 (TSİ 08:44) te oldu.
Kaza, Sivriada'nın 3,5 deniz mili kadar Batısında gerçekleşti.
Osman Gazi 1 hızlı feribotu Yenikapı yönüne gitmekte iken 191 metre uzunluğundaki Ro-Ro gemisi UND Ege de İzmit körfezine doğru Doğu rotasında seyretmekteydi.
Kazadan önce Osman Gazi 1 hızlı feribotu UND EGE gemisini İskele tarafında; UND EGE gemisi de Osman Gazi 1 feribotunu Sancak tarafında görmekteydi.
YOL HAKKI KİMDE?
DenizHaber.Com'un telefonla ulaştığı uzmanlar ilk verilere göre geçiş üstünlüğünün Osman Gazi 1 hızlı feribotunda olduğunun anlaşıldığını belirttiler. Ama bu konuda bir rezervleri olduğunu söylediler.
Uzmanlar; "Uluslararası Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü kuralları burada geçerlidir. Bu kurallara göre diğer gemiyi sancak tarafında gören gemi ona yol vermek zorundadır. Bu durumda yol vermek durumunda olan UND Ege gibi gözüküyor. Ancak burada farklı bir durum var, o da gemilerden birisinin HSC yani Yüksek Hızlı Deniz Aracı olması. Yüksek hızlı deniz araçlarının kazalarında dünyada farklı bir anlayış gelişmiş durumda, her ne kadar kurallara henüz yansımasa da, diğer gemilerin HSC'lerin kazalarından kaçınması zor olduğu için klasik manevralarla her zaman kaza önlenemeyebiliyor. Bu nedenle HSC'lerin kazayı önleme konusunda öncelikleri var, çünkü küçük bir hareketleriyle hız avantajlarını kullanarak kazayı önleyebilirler" şeklinde konuştular.
Osman Gazi 1 Sancağa, UND EGE İskeleye dönmüş
Rota izlerine göre kazadan hemen önce Osman Gazi 1 hızlı feribounun saat 06:42 UTC de 036 rotasından 06:44 UTC de 102 rotasına döndüğü yani rotasını sancağa değiştirdiği; UND Ege gemisinin ise rotasını iskeleye değiştirdiği görülüyor.
Buna göre feribotun UND EGE gemisine hangi noktadan temas ettiği önem kazanıyor.
Yine Osman Gazi 1 feribotunun kaza esnasında üzerinde 12,1 knots sürat olduğu anlaşılıyor. Bu her ne kadar azami hızına göre oldukça düşük olsa da bir deniz aracına göre yüksek sayılabilecek bir hız olarak nitelendiriliyor.
Uzmanlar; 'Her iki gemiyi de Allah korumuş. Son anda herkes kendi gemisini kurtarmak için hareket etmiş ve şans da onlardan yana olmuş. Yoksa bu kaza bir felaketle sonuçlanabilirdi' şeklinde konuştular.
Sorular-Cevaplar...
Uzmanlarımızın kaza ile ilgili sorulara verdikleri cevaplar şöyle:
Soru: Gemilerden hangisi hatalı? UND Ege mi, Osman Gazi 1 mi?
Cevap: Böyle kesin bir ayrım yapmak doğru olmaz. Kesin olan bir şey varsa o da bu kazanın insan hatasından ötürü meydana geldiğidir. Haberde de değinildiği gibi kurallara göre UND Ege nin yol vermesi gerekirdi sonucu çıkabilir. Ancak yine haberde değinildiği gibi bilirkişi değerlendirmede HSC'lerin yüksek sürattegeçiş üstünlüğü olup olamayacağını sorgulayacaklardır, uluslararası teamüller bu yöndedir.Bizim kanaatimiz (Kaza detaylarını bilmeden-yanılma payı yüksek bir detay olarak) kazada gemilerin kusuru %40-%40 tır.
Soru: Gemilerin son anda birisi sancağa birisi iskeleye almaları doğru muydu?
Cevap: Gemiler yarım çapraz rotalardan birbirlerine bu kadar yaklaştıklarında yapılacak en doğru manevra darbeyi bordadan almamak için gemileri birbirlerine paralel hale getirmektir. Her iki gemi de kaza noktasına gelene kadar yapmaları gereken manevraları yapmamış iseler de son manevrayı doğru yaparak büyük bir felaketi önlemişlerdir. UND Ege'nin İskele tarafa, Osman Gazi 1'in sancak tarafa rota değiştirerek yaptıkları son manevralar doğrudur. Konuyu iyi bilmeyenler Burada Çatışmayı Önleme Tüzüğü ile çelişir gibi görebilirler ama esasında Tüzük de bunu öngörür.
Soru: HSC ile ilgili kurallar yürürlüğe girdi mi?
Cevap: Henüz bu özel kurallar girmemiştir ancak kaza değerlendirmelerinde HSC'lere yol verme zorluğu tartışılmakta ve bu yönde bir teamül oluşmaktadır. Eninde sonunda bu teamüller kurallara da yansıyacaktır.
Soru: Bu kazaların tekrarlanmaması için neler yapılmalı?
İnsan unsuru her zaman zincirin zayıf halkasıdır. Sürekli eğitime ve dikkatinin en üst düzeyde bulunabilmesi için uyarılmaya muhtaçtır. Kaza piramidi her kazanın öncesinde pek çok kazaya yakın durum yaşandığını kazanın dikkate alınmayan kazaya yakın durumların bir neticesi olduğunu söyler. Kazaya yakın durumlar üzerinde tartışılmasından imtina edilmemelidir. Kazaya yakın durum yaşayanlar bunu söylemekten caydırılmamalı özendirilmelidir. Kaza yapanlar toplumdan uzaklaştırılmamalı iş akitlerine son verilmemelid bunun yerine eğitilmelidir. Bu uzun vadeli bir iştir ama bu kazaya karışan gemilern ait olduğu şirketler bu bilince sahip şirketlerdir.
Yukarıdaki resim: OSMAN GAZİ 1 hızlı feribotunun AIS verilerine göre hareket izi.
Yukarıdaki resim: UND EGE Ro-Ro gemisinin AIS verilerine göre hareket izi.
İki hareketin ölçeğe göre üst üste bindirilmiş şekli
