Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş. Operasyon Bölümü Genel Müdür Yardımcısı Bülent Onural, yakınyol deniz taşımacılığı yapmaya hazırlandıklarını söyledi. Bu konuda ilk aşamada 6 bin tonluk bir koster gemisi alacaklarını belirten Onural, "Gemi almak için yurtdışında gemi arıyoruz. Yakınyol deniz taşımacılığında umduğumuzu bulursak,bu alandaki çalışmalarımızı geliştireceğiz. Bu yıl sonuna kadar yakınyol deniz taşımacılığına başlayacağız. Ancak gemi bulmak kolay değil. Rus yapımı koster gemileri çok yaşlı olduğu için istemiyoruz. Yeni olanlarda çok pahalı" dedi.
Nemtaş'ın İş Bankası iştiraki olduğunu hatırlatan Onural, İş Bankası'nın enerji, taşımacılık ve cam sektöründe büyüme kararına dikkat çekti. Nemtaş olarak deniz taşımacılığına yönelik çok ciddi yatırımlar yaptıklarını ifade eden Onural, "Gemi filomuzu gençleştirme sürecimiz devam ediyor. Yaşlı gemileri elden çıkarıyoruz. 0-5 yaş arasında değişen gemilere sahip olmak istiyoruz. Bu konuda 60 milyon dolarlık ek yatırım yaptık. Bu yıl sonuna kadar toplam 7 gemimiz olacak. Daha sonra ise filomuzu genişletme süreci başlatacağız. Hedefimiz, Karadeniz, Kızıldeniz ve Akdeniz'de etkin bir taşımacılık yapmak" dedi.
Türkiye'nin 1980'li yıllarda koster taşımacılığında Akdeniz'de birinci sırada yeraldığını hatırlatan Onural, ancak 1990 yılından sonraki devlet politikaları nedeniyle armatörlerin büyük tonajlı gemilerle ticarete yöneldiğini kaydetti. Onural, "Armatörler büyük tonajlı gemi alımına teşvik edildi. Bu şekilde cazip teşvikler ortaya kondu. Bu süreç o kadar kısa sürede oldu ki, bir süre sonra Türkiye'de küçük tonajlı koster gemisi olan kalmadı. Eskiden tersanelerimizde küçük tonajlı koster tipi gemiler inşa edilirdi. Ancak onlarda konteyner gemilere ve tanker üretimine yöneldiler. Tersanelerde kosterciliği bıraktı. Dolayısıyla bu sistem çok hızlı bir şekilde çöktü" dedi.
"PAZARA RUSLAR HAKİM"
Sovyetler Birliği'nin 1990 yılların başında dağılmasıyla buradaki nehir hatlarında çalışan küçük tonajlı gemilerin, koster talebine cevap verir hale geldiğine dikkat çeken Onural, ticari ömrü ortalama 20 yıl olmasına rağmen 40 yıllık koster gemilerinin piyasada talep gördgünü kaydetti. Onural, " Sovyet yapımı yaşlı gemiler, piyasadaki boşluğu doldurmak için Akdeniz, Karadeniz ve Kızıldeniz piyasasına dağıldılar. Koster pazarına, Sovyet yapımı ülkelerinden gelen gemiler hakim oldu. Rusların pazarda hakim olmasının nedeni, Türklerin bu piyasayı kendi arzuları ile bırakmış olmalarından kaynaklanıyor. Gerek operatörlük gerekse üretimi bazında koster gemilerindeki ihtisasımızı doğru kullanmalıyız. Kaçırdığımız fırsatları tekrar yakalayabiliriz" dedi.
"OYUNCU SAYISI ARTIYOR"
Koster piyasasında yaşanan boşluğu farkeden İskandinav ülkelerinin yeniden bu alana yöneldiğine dikkat çeken Onural, "Norveç, Danimarka, Belçika ve Hollanda gibi ülkeler son 5 yıl içinde kendi istekleri ile bıraktıkları tersanecilik faaliyetlerine tekrar geri dönmeye başladılar. Tersanelerinde koster tipi gemiler üretiyorlar. Karadeniz, Akdeniz ve Kızıldeniz pazarından pay almaya başladılar" dedi. Türkiye koster pazarından en az yüzde 25 pay almayı hedefleyerek yatırım yapması gerektiğini belirten Onural, bu pay ile ilk aşamada 5 milyar dolarlık gelir elde edilebileceğine dikkat çekti. "Daha sonrasında rahatlıkla 10 milyar dolar gelir elde edebilecek" diyen Onural, Türkiye'nin koster pazarından daha fazla pay alabilmesi için yapması gerekenler hakkında ise şu bilgileri verdi:
"Büyük şirketlerin konuyu ciddi olarak ele alıp, büyük filolar oluşturmaları gerekiyor. Bu şekilde piyasaya girebiliriz. Denizcilikte isim yapanların hepsi büyük tonajlı gemilerle çalışan armatörler. Ancak bu armatörlerin koster filolarını da oluşturmaları gerekiyor. Büyük gemilerde kar marjı fazla gibi gözüküyor ama küçük tonajlı gemilerde iyi bir ağ oluşturup, seri taşımacılık yaparsanız güçlü bir pazara sahip. Devlet koster filomuzun güçlenmesini teşvik etmeli. Armatörlere uygun kredi imkanları sağlanmalı. Onun dışında tersanelerin Türkiye'de koster konusunda uzmanlaşıp, faaliyete geçmesi gerekiyor. Tersane alanları belirlenirken, bu konu gözden kaçırılmamalı."
"YENİ GEMİLERLE PİYASAYA GİRMELİYİZ"
Koster tipi gemi yapımının dünyada az olması nedeniye fiyatlarının çok yüksek olduğunu hatırlatan Onural, bu nedenle Türkiye'nin kendi koster gemilerini yaparak, Karadeniz, Akdeniz ve Kızıldeniz'deki pazara girmesi gerektiğini söyledi. Onural, "Sovyet yapımı gemiler çok yaşlı. İskandinav kökenli gemilerin ise fiyatları 15 milyon dolardan başlıyor. Türkiye seri üretim ile bu tip gemileri 5 milyon dolara maledebilecek bir teknoloji ve bilgi birikimine sahip. Bu, sanayinin gelişmesine ve istihdama da destek. Ayrıca ürettiğimiz kosterlerin ihracatını da yapabiliriz. Bu gemilerin seri üretimine geçtiğinizde, yapım süresi daha da kısalıyor. Türkiye'nin denizcilikteki payını arttırmak istiyorsak, koster taşımacılığına dönmemiz gerekiyor. Bu denizcilik gelirlerimizin en az iki katı artması anlamına geliyor" dedi.
"NAVLUNLARDA GERİLEME"
Denizcilik sektöründe Ocak ayından itabaren navlun bedellerinin yüzde 50 oranında düştüğünü belirten Onural, "Bu düşüş son 30 yılın en fazla düşüşü oldu. Bunun nedeni birincisi Çin ve Hindistan'ın çok yüklü miktarlarda hammadde alımlarına yönelmesiydi. Bu deniz nakliyesi talebini arttırdı. Ayrıca denizcilikte deniz kazalarından sonra yeni regülasyonlar armatörlerin ciddi işletme sorunları yaşamasına neden oldu. Bu nedenle piyasadan çekilenler oldu. Bu pazarda mevcut armatörler tarafından paylaşıldı. Yeni regülasyonlar, yaşlı gemilerinde piyasadan elenmesini sağladı. Navlunlar halen çok cazip durumda. Bunun tekrar yükselme ihtimali de var. Aynı zamanda ticaret hacmi de çok etkin bir şekilde artmaya başladı" dedi.
Kaynak:Seda GÖK-İZMİR
DenizHaber.Com
