‘Türkiye tazminatta tek taraflı esnedi’ iddiasına Ankara’dan yalanlama
24 Aralık 2013 9 Türk’ün hayatını kaybettiği Mavi Marmara katliamı sonrası Türkiye ile İsrail arasında tazminat ve normalleşme müzakereleri sürerken tarafların geçtiğimiz haftalarda İstanbul’da buluştuğu ortaya çıktı.
Daha önce de olduğu gibi gelişmeyi duyuran İsrail basını oldu. Tel Aviv yönetiminden aldığı bilgilerle dikkat çeken İsrailli Haaretz gazetesi “Türkiye tazminat konusunda eskiye göre daha esnek. Türk yetkililer geçmişteki taleplerinden daha düşük bir miktar teklif etti.” diye yazdı. Türk tarafı ise tek taraflı bir esnemenin doğru olmadığını bildirdi. Zaman’a konuşan diplomatik kaynaklar “Konu, fiyat pazarlığı değil.” dedi.
Habere göre görüşme talebi Türkiye’den geldi. Bunun üzerine İsrail’den bir heyet birkaç gün önce İstanbul’a geldi. Heyette ulusal güvenlik danışmanı Yossi Cohen, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisi Joseph Ciechanover ile Dışişleri Bakanlığı üst düzey yetkililerinden Nissim Ben-Sheetrit yer aldı. Türk heyetine ise Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu başkanlık etti. Haaretz, “Görüşmelerin ana konusu tazminat miktarı.” diye yazarken gazeteye konuşan İsrailli yetkili, anlaşmanın neredeyse tamam olduğunu ve iki tarafın da bir an önce ilişkileri normalleştirmek istediğini söyledi.
ANLAŞMA İLE DAVALAR DÜŞECEK
Diplomatik kaynaklar görüşmenin aralık başında gerçekleştiğini ve zaten devam eden bir sürecin parçası olduğunu bildirdi, bunda sıra dışı bir durumun bulunmadığını vurguladı. Zaman’a konuşan bir yetkili, Türkiye’nin tazminat miktarını düşürdüğü konusunda ise “Bunu doğrulamıyorum. Konu fiyat pazarlığı değil.” ifadesini kullandı. Diplomatik kaynak “Tek taraflı esneme doğru değil.” diye ekledi, ancak karşılıklı taviz konusunda ise bilgi vermedi.
Türk tarafı meselenin tazminat pazarlığına indirgenmesinden çok rahatsız. Yetkililer, miktar konusunda bir rakam söylemekten ısrarla kaçınırken “Miktar hakkaniyete uygun, işleyebilir, uluslararası standart ve teamüllere uyumlu olmalı.” şeklinde konuştu. Kaynaklar, muhtemel bir anlaşmanın Türkiye’nin bugüne kadar dillendirdiği taahhütlere de uygun olması gerektiğini ekledi. Haaretz’in haberine göre, muhtemel anlaşma TBMM’den geçecek ve İsrailli asker ile yetkililerin olaydan sorumluluğunu düşürecek. Meclis’in onayı sonrasında anlaşma, Mavi Marmara davasının dayanağı yasaların üstünde bir hukuki statü kazanacak. İsrail aleyhine Türkiye’de açılan tüm davalar düşmüş olacak. Türkiye ayrıca uluslararası arenada İsrail aleyhine koyduğu engelleri geri çekecek. Ardından İsrail, Türk tarafına bir fon veya benzeri şekilde parayı yollayacak, ailelere ödemeyi ise Türk devleti yapacak. Ödemeyi almayı reddeden aileler de haklarından feragat etmiş olacak. Zaman’ın nisan ayında yazdığına göre Türk yetkililerin ısrarlı söylemlerine rağmen tazminat anlaşması ve bunun karşılığında davanın düşmesi için ailelerin rızası gerekmiyor.
