Karadeniz'den Truxtun çıktı, Donald Cook girdi
ABD, Kırım konusunda Rusya ile büyük gerginlik yaşadığı bu günlerde, Karadeniz'i boş bırakmıyor. Montrö Anlaşması uyarınca Karadeniz'de sürekli savaş gemisi tutamayan ABD, bir savaş gemisini çıkarıp, hemen bir diğerini Boğazlar'dan geçirerek Karadeniz'e sokuyor. Son olarak, Amerikan donanmasına kayıtlı USS Truxtun Karadeniz'den çıktı, hemen yerine Amerikan füze destroyeri USS Donald Cook Karadeniz'e girdi.
ABD BOŞ BIRAKMIYOR
Bu yıl başından itibaren ABD donanmasına ait üç ayrı savaş gemisi, farklı zamanlarda Boğazları geçerek Karadeniz'e girdi. ABD'nin Karadeniz'e gönderdiği ilk savaş gemisi USS Taylor oldu. USS Taylor, "Soçi'de yapılacak olimpiyatların güvenliğini sağlamak" gerekçesiyle Karadeniz'e gönderildi.
BOZULDU, ÇIKAMADI. RUSLARLA SORUN OLDU
Ancak Samsun'a yakıt ikmali için yanaştığı sırada karaya oturan USS Taylor gemisi, Montrö'deki kuralları ihlal ettiği gerekçesiyle ABD, Türkiye ve Rusya arasında sorun yarattı. Şubat'ta Karadeniz'e giren ancak Samsun limanına demirlemek zorunda kalan USS Taylor, "arızalandığını" Türk makamlarına bildirerek, Karadeniz'de Montrö'nün yabancı savaş gemilerine izin verdiğinden daha uzun süre kalacağını bildirdi. Ancak Rusya, bu arıza nedeniyle Karadeniz'de izin verilen süreden uzun kalan USS Taylor konusunda Türkiye'ye tepki gösterdi. Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov da hafta başında Ankara'da yaptığı açıklamada, "Montrö sözleşmesine göre Karadeniz kıyısı ülkesi olmayan askeri gemiler sadece belli süre zarfında Karadeniz’de kalabilirler. Karadeniz’de bulunan bir Amerikan askeri gemisi bu kuralı ihlal etti" dedi.
USS TAYLOR ÇIKTI, USS TRUXTUN GİRDİ USS
Taylor "tamir edilip" Karadeniz'i Boğazlar üzerinden terk ettikten hemen sonra ise bu kez yine ABD donanmasına kayıtlı USS Truxtun Karadeniz'e girdi. Amerikalılar, USS Truxtun'un geliş amacının Bulgaristan'la "çok önceden planlanmış bir tatbikat" olduğunu açıkladı. USS Truxtun, Karadeniz'deki görev ve ziyaretlerini tamamlamıştı ki, bu kez yine ABD donanmasından füze destroyeri USS Donald Cook, Boğazlar’dan geçişine başladı.
FRANSIZ SAVAŞ GEMİSİ DE BOĞAZI GEÇTİ
USS Donald Cook'un hemen ardından, yaklaşık bir saat sonra bu kez Fransız donanmasına ait savaş gemisi Dupuy De Lome bugün Çanakkale Boğazı'ndan geçerek Marmara Denizi'ne girdi.
Fransız savaş gemisi Dupuy De Lome
EN FAZLA 21 GÜN KALABİLİYORLAR
1936 tarihli Montrö Antlaşması gereği Karadeniz’e kıyısı bulunmayan ülkelerin savaş gemileri burada 21 günden fazla kalamıyorlar.
"UKRAYNA İÇİN GÖNDERDİK"
Yıl başından buyana Karadeniz’e giren diğer Amerikan savaş gemilerinden farklı olarak, USS Donald Cook destroyerinin bölgede direkt olarak Ukrayna’daki gelişmelere bağlı olarak varlık göstereceği açıklandı. ABD Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi: “USS Donald Cook destroyerini Karadeniz’e göndermemizin nedeni, bölgedeki NATO üyesi müttefikimiz ülkeleri rahatlatmak. Savaş gemisi Karadeniz sularında bulunacağı süre zarfında ittifakımızın ortak hedef ve amaçlarına ulaşması için deniz tatbikatlarına katılacak”. USS Donald Cook, Amerikan donanmasında “Aegis” füze kalkanı sistemiyle donatılmış dört savaş gemisinden biri. Destroyerin üzerinde ayrıca vurucu güç sınıfına giren Tomahawk türü hedef kontrollü taktik füzeler de bulunuyor.
ABD'nin Karadeniz'e gönderdiği son savaş gemisi USS Donald Cook
MONTRÖ ANTLAŞMASI NE ÖNGÖRÜYOR?
* TİCARİ GEMİLERE GEÇİŞ SINIRI YOK- Montrö, iki farklı grupta gemilerin geçişini düzenler:
Harp Gemileri ve Ticaret Gemileri. Ticaret Gemileri serbestçe Boğazlardan geçebilir
* DENİZALTI VE UÇAK GEMİSİ BOĞAZLARDAN GEÇEMEZ - Montrö, sadece savaş gemilerinin Türk Boğazlarından geçişini değil, aynı zamanda Karadeniz'de kalış sürelerini de düzenler. Buna göre;
* Boğazlardan uçak gemisi ve denizaltı geçemez;
* Boğazlar'dan savaş gemisi geçirerek tüm ülkeler, Karadeniz'e kıyısı olsun ya da olmasın, Türkiye'ye bildirimde bulunmak zorunda. Bu bildirim, Karadeniz'e kıyısı olan Ülkeler için bir hafta, Karadeniz'e kıyısı olmayan ülkeler için iki hafta.
* Karadeniz'de kıyısı bulunan ülkelerin, Boğazlar'ı geçtikten sonra Karadeniz'de savaş gemisi bulundurmaları konusunda bir süre kısıtlaması yok
* Karadeniz'e kıyısı bulunmayan ülkelerin savaş gemileri için ise hem süre, hem de tonaj kısıtlaması var; Kıyıdaş olmayan ülkelerin savaş gemilerinin Karadeniz'deki toplam tonajı 45.000 tonu geçemiyor. Ayrıca kıyıdaş olmayan ülkelerin savaş gemileri Karadeniz'de en fazla 21 gün kalabiliyor.
