Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından 2010’da ilan edilen ‘deniz koruma alanları’ndan Gökova Boncuk Koyu’na köpekbalığı izleme dalışı yapıldı. Muğla, Doğu Akdeniz ve Hacettepe üniversitelerinden 13 öğretim görevlisi ve asistanın katıldığı dalışta 13 köpekbalığı gözlendi. 13 akademisyene, araştırmacı ve sualtı görüntü yönetmeni Tahsin Ceylan ve Radikal de eşlik etti. Boncuk Koyu’ndaki kum köpekbalıklarını ilk kez 2006’da bir İtalyan araştırmacı çift keşfetti. Koyun aynı noktasını üreme ve beslenme için mesken tutan dev balıklar, önceki günkü ziyaretimizde de aynı yerdeydi. Suya ilk olarak 06.00’da girdik. Tüplü dalış yoktu. Yalnız elbise, şnorkel, maske ve fotoğraf makinesi ile kameralar var.
Sessizlik, yani balıkları ürkütmemek ilk kural. Birkaç dakika içinde ilk köpekbalığını gördüm. Heyecan ve tedirginlik bir arada, diğer ekip üyelerini ıslık çalarak uyardım. Ancak kimse aldırış etmedi. Sonradan anladım ki ekipteki diğer hocaların bulunduğu yerde de başka bir köpekbalığı varmış. Boyu 2 metreye yaklaşan kum köpekbalığının yanına daldım. Dev hayvan küçük bir hamleyle derin sularda kayboldu. İki saatlik inceleme sonunda birçok kez köpekbalığı görme şansı buldum. Üstelik, vatozlar, turna balıkları, zargana sürüsü de bonus oldu. Tüm ekip dalış boyunca boyları 1 ile 2.5 metre arasında değişen 13 köpekbalığı gördü. Bunların en az yedisinin farklı birey olduğu tahmin ediliyor.
Görsel sayım yöntemi
Ekolojik Araştırmalar Derneği Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Ali Fuat Canbolat projenin amacını şöyle anlatıyor: “Gökova’da balıkçılığa kısıtlanmış alanlarda popülasyonları görsel sayım yöntemiyle saptıyoruz. 2013’e kadar devam edecek. Biyolojik çeşitliliğin korunması amaçlanıyor. Proje işe yararsa koruma alanları genişleyecek. Bunu balıkçılık kooperatifleri de destekliyor, çünkü balık rezervleri artacak.” Doğu Akdeniz Üniversitesi Sualtı Araştırmaları ve Görüntüleme Merkezi Başkanı Burak Ali Çiçek ise araştırmaların ilk sonuçlarına göre koruma alanlarındaki tür çeşitliliğinde yüzde 50 seviyesinde artış olduğunu söylüyor.
Muğla Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Halit Filiz ise köpekbalıkları ile ilgili şunları anlattı: “Kum köpekbalığı cüssesi ve dişleri yönünden tehlikeli. Ancak saldırgan bir yapısı yok. Onları uydudan izlemek için bir proje düşüncemiz var ancak bu çalışma çok pahalı.”
