Gökbel-Lady Aziza kazasının nasıl meydana geldiğini araştırdık..Gemilerin çarpışmasında kurallara uyulmamasının büyük ölçüde payı olduğu ortaya çıktı...
Kaza nasıl oldu?
97 metre uzunluğundaki 1991 yılı yapımı, Belize Bayraklı Lady Aziza adlı gemi, İtalya'nın Ravenna limanından 28 Aralık sabahı saat 09:00'd hareket etti. Limanda gübre yükü boşaltan gemide 9 kişilik Suriye uyruklu mürettebat bulunmaktaydı. Kısa sürede hızını arttıran gemi, mendirekten çıktığında 8 knots sürate ulaşmıştı. Mendirek çıkışında saat 09:24'te sürati 7,2 Knots'a düşüren gemi muhtemelen bu esnada kılavuz kaptanını indirdi. Hemen ardından yine hızını arttırdı. Geminin hızı 09:30'da 10,1 Knots'a; 09:39'da ise 12,7 Knots'a çıktı. Bu esnada bölgede görüş 100 metrenin altına düşmüştü. Yani gemi siste ilerlemekteydi.
Öte yandan; demir yerinde limana giriş için beklemekte olan Türk bayraklı GÖKBEL adlı 2008 yılı yapımı 87 metre uzunluğundaki gemi, Lady Aziza'nın limandan avara ettiği saatte, yani saat 09:00'da demir yerinden hareket etti. Çünkü gübre yüklü olan Gökbel adlı gemi, Lady Aziza'nın kalkış yaptığı rıhtıma yanaşacak ve orada gübre yükünü boşaltacaktı. Ravenna liman girişine doğru ilerlemeye başladı.Gemi, sisten dolayı düşük süratle ilerlemekteydi. saat 09:30'da 4,1 knots olan geminin hızı, saat 09:39'da yine 4,1 knots olarak kayıtlara geçti.
Saat: 09:39. GÖKBEL adlı gemi Ravenna Liman Girişi'ne doğru 281 rotasına 4,1 Knots hızla ilerliyor. LADY AZİZA ise 081 rotasına 12,7 knots hızla ilerlemekte. Tam bu saatte her iki gemi arasında 1000 metre mesafe var. Denizcilik kurallarında sözü edilen "Pruva Pruvaya geliş durumu" söz konusu ve her iki geminin de emniyetli mesafeden rotalarını sancağa değiştirmeleri gerekiyor. Her iki gemi de mevcut rotasını korusa, 4,5 dakika sonra çarpışacaklar. Çünkü, GÖKBEL gemisi yapması gerekeni yapıyor, yani LADY AZİZA gemisine iskele borda fenerini gösteriyor. Ancak, LADY AZİZA gemisi rotasını sancağa alması gerekirken, bunu yapmıyor ve SANCAK göstermeye devam ediyor.
SON SANİYE MANEVRASI VE KAZA!
LADY AZİZA gemisinin üzerine doğru geldiğini ve rotasını sancağa değiştirmesi gerektiği halde değiştirmediğini gören Türk Bayraklı GÖKBEL adlı geminin kaptanı, çarpışmayı önlemek için rotasını İSKELEYE değiştiriyor.
Tam bu esnada LADY AZIZA gemisi de ROTASINI SANCAĞA DEĞİŞTİRMEYE BAŞLIYOR.
Saat 09:44. Lady Aziza; İskele tarafına dönmeye çalışan GÖKBEL gemisine SANCAK BORDASINDAN ve yaşam mahalline yakın noktadan bindiriyor. T-Bone denilen şekilde provasından bindiren LADY AZİZA fazla hasar almıyor; ancak GÖKBEL gemisi dakikalar içinde batıyor.
KAZA SONRASI SORULAR..
Ravenna Limanı İtalya'nın en büyük limanlarından birisi, Avrupa Birliği'nin en büyük 40 limanı arasında. Böyle bir limanın mendireğinin 1,5 mil açığında gemilerin çarpışması ve bu gemileri yönlendirecek hiç bir otoritenin olmaması Avrupa Birliği ve İtalya açısından çok büyük bir ayıp.
Şu soruların cevap bulması gerekiyor.
1- Ravenna Liman bölgesinde trafik yönetimini kim yapıyor?
2- Gökbel gemisi demir yerinden çağrıldığına göre, liman ilgilileri bu geminin girişe yaklaşmakta olduğunun farkında olmalıdır. Limandan çıkış yapmakta olan Lady Aziza gemisine bu bilgi verilmiş midir? Her iki gemi birbirleri ile nasıl geçişecekleri konusunda mutabık kalmışlar mıdır?
3- LADY AZIZA gemisine ksıtlı görüş şartlarında ağır yolda seyretmesi gerektiği hatırlatılmış mıdır? Siste 12,7 knots sürate çıkn gemi, limanın 1,5 mil açığında Azrail gibi ilerlerken, tüm liman yetkilileri uyumakta mıdır?
4- Limanın 1,5 mil açığında meydana gelen bir kazaya müdahalede neden bu kadar geç kalınmıştır? Böyle büyük bir limanın SAR botları yok mudur? Kılavuz kaptan tekneleri ile arama kurtarma yapılması uygun mudur?
YAPILAN MANEVRALAR DOĞRU MU?
Denizhaber'in görüşüne başvurduğu uzmanlar yapılan manevraların kurallara uygunluğu açısından her iki geminin de kusurlu olduğunu ifade ettiler.
- Lady Aziza gemisi: Siste süratini düşürmediği için, uzun süre iskele göstermeyerek karşıdan gelen gemiyi yanılttığı için, yapması gereken manevrayı çok geç yaptığı için;
- Gökbel gemisi: Rotasını iskeleye değiştirdiği için. Çünkü Gökbel gemisi rotasını değiştirse bile bu değişikliği SANCAK yönünde yapması gerekiyordu. Ancak sancağa rota değiştirdiği takdirde sürati düşük olduğu için yine de çarpışmayı önleyemeyebilirdi. Bu nedenle rotasını İSKELEYE değiştirmiş olabilir.
