Gazda alternatifsiz ve çaresiz değiliz
Güngör URAS/Milliyet
Doğalgaz konusunda "karalar bağlıyoruz". Rus gazına bağımlı hale geldik. (1) Gazı keserse ne yaparız? (2) Yüksek fiyat isterse ne yaparız?
Çok şey yaparız... Gazda alternatifsiz ve çaresiz değiliz... Ama alternatiflerden ve çareden haberimiz yok. Bugün size kullanmadığımız, elimizin altında hazır duran 10 milyar metreküplük bir doğalgaz alternatifinden söz edeceğim. Hem de ucuz doğalgaz arayışına çare olacak bir alternatif.
Efendim, 2005 yılında 23-55 milyar metreküp doğalgaz tükettiğimiz ve 2006 yılı talebinin 30 milyar metreküp dolayında olacağı tahmin ediliyor. Tükettiğimiz doğalgazın yaklaşık 5 milyar metreküpü Türkiye'ye gemilerle sıvı olarak getirilen, Türkiye'de gaza dönüştürülen doğalgaz. Bunun da 4 milyar metreküplük bölümü Cezayir'den, 1 milyar metreküplük bölümü Nijerya'dan getiriliyor.
Sıvı gaz bol
Sayın okuyucularıma sıvı doğalgaz hakkında özet bilgi vermem gerekiyor.
Sıvı doğalgazın kısaltılmış ismi (LNG) - Liquid Natural Gaz - Bildiğimiz doğalgaz - 163 santigrat derecede soğutulunca (inanılamayacak ama) 600 defa küçülüyor ve sıvı hale geliyor. Tankerlerle (-163 derecede) taşınıyor. Gemiden sahildeki özel terminallere boşaltılıyor. Terminaller de -163 derecede olduğu için gazı sıvı olarak depoluyor. Daha sonra -deniz suyu ile ısıtılınca, 600 defa büyüyor, gaz haline geliyor.
BOTAŞ'ın Marmara Ereğlisi'nde bir LNG tesisi var. Bu tesisin kapasitesi yılda 5 milyon metreküp gaz üretecek büyüklükte. Cezayir ve Nijerya'dan gemilerle gelen LNG burada gaza dönüştürülerek doğalgaz boru hattına basılıyor. Bir gemi 60 bin ton LNG taşıyor. 60 bin ton LNG ısıtılınca 100 milyon metreküp doğalgaz ortaya çıkıyor.
LNG'nin 2 önemli özelliği var: (1) Burada belli ülkelere boru hattı ile bağımlılık söz konusu değil. Dünyanın değişik ülkelerinden likit olarak gaz satın almak mümkün. (2) Burada fiyat avantajı var. Avrupa'da doğalgaz fiyatı petrol fiyatına endeksli. ABD'de talebe endeksli. LNG fiyatları da talebe göre değişiyor ama genelde doğalgaz fiyatlarının altında. LNG'de pazarlık şansı yüksek.
Hazır tesis var
Bizde de doğalgaz piyasasının özelleştirilmesi için mevzuat değiştirilince, Çolakoğlu Grubu, Ege Gaz ismi ile bir şirket kurdu. Bu şirket İzmir'de Aliağa Rafinerisi yanında 400 milyon dolarlık yatırımla yılda 10 milyar metreküp doğalgazı ulusal boru hattına basabilecek kapasitede bir LNG terminali inşa ettirdi. Bu tesis BOTAŞ'ın Marmara Ereğlisi'ndeki tesisinin iki katı büyüklüğünde. 7 yıl önce inşaata başlandı.
3 yıl önce tesis tamamlandı. Ama 3 yıldır gaz üretemiyor. Çünkü Ankara izin vermiyor. İzin çıktığı gün dünyanın değişik yerlerindeki satıcıların en ucuz fiyat vereni ile anlaşma yapılacak, yılda 100 gemi LNG Aliağa'ya getirilecek ve LNG'den doğalgaz üretilecek.
Bu yıl ulusal boru hattına 10 milyar metreküp (bir yılda kullanacağımızın 1/3'ü büyüklüğünde) doğalgaz basılacak. İsteyene ulusal hattan gaz satılacak.
Rivayete göre tesisin 3 yıldır devreye girmesini EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu) önlüyor. Çünkü bu tesis devreye girer ise (1) Doğalgaz piyasasında özel sektörün hâkimiyetine kapı açılacak. (2) BOTAŞ'ın yüksek fiyat ve yüksek maliyeti ortaya çıkacak. Ben doğalgaz uzmanı değilim... Olan biteni yazıyorum. Uzmanlar bundan sonra neyin ne olduğunu anlatır. Biz de öğreniriz.
Kaynak: Milliyet Gazetesi
DenizHaber.Com
