Ertuğrul Fırkateyni projesi tam gaz
Japonya'nın Oshima Adası açıklarında, 118 yıl önce batan Ertuğrul Fırkateyni’nin kazan dairesi ve mutfağı bulundu
MUĞLA – Japonya’nın Oshima Adası açıklarında, 118 yıl önce İmparator Meici’yi ziyaret ettikten sonra dönüş yolunda batan ve 550 denizcinin şehit olduğu Ertuğrul Fırkateyni'ni gün ışığına çıkarma projesinin üçüncü yılında dalışlar başladı. 12 arkeolog ve dalgıcın katıldığı ‘Ertuğrul Fırkateyni Japonya’da Bir Türk Gemisi Projesi’ kapsamında 2009 yılının yapılan ilk dalışında, geminin kazan dairesi ve mutfağına ulaşıldı.
Padişah İkinci Abdülhamid tarafından 1890 yılında Japon imparatoru Meici’ye iyi niyet elçisi olarak gönderilen ve dönüş yolunda Japonya’nın Oshima Adası açıklarında batan Ertuğrul Fırkateyni'nin su yüzüne çıkarılması için 3 yıl önce başlatılan çalışmaların, bu yılki bölümüne dün yeniden başlandı. Oşima Adası açıklarında meydana gelen ve Amiral Osman Paşa dahil 550 denizcinin şehit olduğu faciada, Ertuğrul Fırkateyni'nden geri kalan eserlerin gün ışığına çıkarılması amacıyla Bodrum Sualtı Arkeolojisi Enstitüsü (Institute of Nautical Archeology-INA) ve Yapı Kredi Emeklilik ortaklığında başlatılan kazı çalışmaları yaklaşık bir ay sürecek.
118 YIL SONRA KAZAN DAİRESİNE ULAŞILDI
Enstitü Başkanı Tufan Turanlı öncülüğünde başlatılan sualtı kazı çalışmalarına 3 Türk, 1 İspanyol ve 8 Japon arkeolog katılıyor. Kıyıdan 60 metre açıkta, 30- 45 metre derinlikte yapılan sualtı kazı ve kurtarma çalışmalarını, 20 Japon gazeteci ile ülkenin 15 milyon tirajlı Asahi ve Yoimpuri gazeteleri ile televizyonları da yakından izliyor.
Tufan Turanlı, 3 Şubat 2009'a kadar sürdürülecek sualtı kazı çalışmalarında fırkateynin gün ışığına çıkmamış bölümlerine ulaşmayı hedeflediklerini belirterek şunları söyledi:
“Fizibilite çalışmalarına 2007’de başlanan projenin, 2010’daki 120'nci yıl anma törenlerine yetiştirilmesini amaçlıyoruz. 76 metre uzunluğundaki gemiden 69 denizci Oşima Adası balıkçılarının olağanüstü çabaları ile kurtarılmıştı. Oşima köylüleri kazazedelere sahip çıktı, hastaları tedavi etti, onlara giyecek ve yiyecek sağladı. Şehitlerin cesetlerine gereken saygıyı göstererek gömdü. İşte 118 yıl önceki bu dostluğu yeniden canlandırıp gelecek nesillere aktarmak için Türkiye ve Japonya bu projeye büyük önem veriyor. Bugün yaptığımız kazı çalışmalarının hemen başında kazan dairesi borularına rastladık. Kazan dairesinin yanında cıvata ve buhar kazanına ait parçalar bulduk. 3 metre ileride ise bol miktarda porselen parçaları bulundu. Yemek kazanını bulduğumuz yerin de geminin mutfağı olabileceğini düşünüyoruz. Bulduğumuz bazı eserleri çıkarmayı başardık.”
FACİA ÇOCUK ÖYKÜ KİTABI OLDU
Ertuğrul kazılarını sosyal sorumluluk kapsamında destekleyen Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Genel Müdürü Giray Velioğlu da, fırkateynde görev yapan 600’ü aşkın denizcinin ve onlara yardım eden Japon dostlarının hikayesini yeni kuşaklara taşımak amacıyla Tufan Turanlı’nın yazdığı ‘Ertuğrul Fırkateyni'nin Öyküsü’ adlı çocuk kitabının Yapı Kredi Yayınları tarafından basıldığını belirtti. Velioğlu, “Üç yıl önce Ertuğrul Projesi’ne başlarken şehitlerin ve onlara destek veren Japon balıkçıların anılarını canlandırmayı, toplumun bilincini artırmayı ve geçmişe bir nebze sahip çıkmayı amaçlamıştık. Bu kitap ile Türk ve Japon çocuklarının birbirine kaynaşmasını ve bu dostluluğun ilelebet sürmesini hedefledik” dedi.
2007 yılının Ocak ayında başlayan kazı ve kurtarma çalışmalarında bugüne kadar 750 kez dalış yapan ekip, fırkateyne ait bin 171 eseri su üstüne çıkardı.
FIRKATEYNİN ÖYKÜSÜ
Ertuğrul Fırkateyni 1890 yılında II. Abdülhamit tarafından iyi niyet elçisi olarak Japonya’ya gönderildi. 11 ay süren bir seferin ardından Japonya’ya varan Ertuğrul Fırkateyni, İmparator Meici tarafından özenle karşılanmış, İmparator’un isteği üzerine gemi komutanı Osman Paşa, konuşmasını Türkçe olarak yapmıştır. Zorluklarla tamamladıkları bu önemli görevden sonra denizcilerimiz, tayfun mevsimi olduğu halde dönüş yolculuğuna çıktı. Ertuğrul, Japonya’nın güneyinde Oshima Adası açıklarında kayalıklara çarparak parçalanmış, Osman Paşa dahil 550 gemici şehit olmuştur. Oshima köylüleri 69 denizcinin kurtarılmasında ve şehitlerimizin gömülmesinde çok büyük emek vermişlerdir. (dha)
