Dün gerçekleştirilen Deniz Ticaret Odası Meslek Komiteleri Ortak Toplantısına Erol Yücel'in "Sahipsiziz" çıkışı damga vurdu.
Meslek komiteleri toplantısında DTO'nun 47 meslek komitesi başkanları katılarak 20 komite başkanı konuştu ve sorunları aktardı.
Tunç Kurtluoğlu, 7 dakika olan konuşma süresini 3'e katlayınca Metin Kalkavan'dan fırça yedi.
Erol Yücel'den Metin Kalkavan'a fırça
Erol Yücel, konuşması esnasında süreyi hatırlatan Metin Kalkavan'a tepki gösterdi. Kalkavan'ın antidemokratik alışkanlıklar edindiğini belirten Yücel; "Siz buna alıştınız. Söz kesmek seçim döneminden kalan bir alışkanlık mı? diye sordu.
Müsteşar Aka Cevaplandırdı
Komite başkanlarının dile getirdiği sorunlara toplantıya geniş bir kadroyla katılan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka cevap verdi.
Erol Yücel "Sektörümüz sahipsiz" derken; Kaptanoğlu "Sektörümüz sahipli" dedi. Kafalar karıştı.
Komite başkanlarının dile getirdiği sorunlara toplantıya geniş bir kadroyla katılan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka cevap verdi.
“Öncelikle deniz ticaret odası meslek komitelerinin değerli temsilcileri sektörümüzün değerli mensupları hanımefendiler beyefendiler sizleri saygıyla selamlıyorum ramazanınızı kutluyorum ve bu saate kadar iftar öncesine kadar mesleğiniz için sektörün sorunları için sıkılmadan yılmadan derdinizi anlatmaya çalıştığınız için de tebrik ediyorum. Doğrusu buraya gelirken ben çok ciddi bir hazırlık yaptım. Kocaman bir dosyayla geldim son iki meslek komitesi toplantısına katılmıştım o toplantıda konuşulan her şeyi not etmiştim söylediğim her şeyi not etmiştim onların hepsini de saklamıştım. Dün hepsini bir gözden geçirdim. Tedbiren yanımda getirdim. Başkanım da sizin de söylediğiniz gibi bugün çok farklı şeyler konuşuldu.” diyerek sözlerine başlayan Suat Hayri Aka, sırasıyla aldığı notlara göre konuşmacılara cevap verdi.
"O konuşmayan yirmi komitenin sorularını biz bir önceki toplantıda çözmüşüz"
Erol Yücel: "10 Yıldır Konuşuyoruz" Komite toplantısında konuşan armatörler birliği başkan vekilliği olarak birliğin yapılanması çalışmalarını yürüttüğünü belirten Erol Yücel, sektörün sahipsiz bırakıldığını söyledi. Erol Yücel, Deniz ticaret Odası'nın 1982 yılında kurulduğunu ve ve iki yıl sonra rahmetli Ziya Kalkavan'ın kendisini komiteye aldığını belirterek başladığı konuşmasında yıllardır çeşitli görevlerle DTO'da bulunduğunu ve şu anda Armatörler birliği başkan vekilliği yaparak armatörler birliğinin yeniden şekillenmesi çalışmalarını yürüttüğünü belirtti. Bu görevleri yapmamın bir tek nedeni var Metin Kalkavan. "Bu görevleri yapmamın bir tek nedeni var Metin Kalkavan" Bu görevleri yapacaksın bizi bırakma demesi nedeniyle. Bizler ne yapıyoruz ,bizleri idare edenlere gidip kendimizi anlatmaya başlıyoruz. Müsteşara gidiyoruz, balıkçılık gidiyor balıkçılığı anlatıyor örneğin ve bizim anladığımız gibi anlamasını bekliyoruz Biz bizi yönetenlere proje üretip gitmeliyiz şekilde onlara anlatmalıyız, müşterek nasıl gitmeliyiz ona bakmak lazım. Böyle baktığımda ben ki ciddi bir Ankara tecrübesi olan bir insanım, proje üretmemiz lazım diyorum. Konuşunca sayın başkan bana yine muhalefete başladın diyor. Ben durum tespiti yapıyorum. Konuşmacılara bakıyorum armatör kan ağlıyor kosterci kan ağlıyor bunların anlatılması lazım. Bakıyoruz filo gidiyor. Biz Türk tersanelerine Türk armatörleri filosu için gemi inşa edebilir imkanları sağlamadığımız sürece hem tersaneciliğin hem armatörlerin sonu karanlık diye sözlerine devam eden Erol Yücel , 2023 yılında Türkiye’nin yüklerinin taşımacılığının rakamı 50 milyar dolar, Türkiye’nin ciddi bir filoya ihtiyacı var"dedi 10 senedir konuşuyoruz. 10 senedir koster filosunu konuştuklarını söyleyen Yücel, Bakanlıktan ne yaparız nasıl bir yol buluruz diye bir çalışma göremediklerini , bakanlığın adı değiştiğinde Cengiz Kaptanoğlu'nun sevindiğini ama isim değişmeyle bir kazançları olmadığını bildiğini ,geldik gidiyoruz isim değişikliği ile uğraşılıyor diye sözlerini sürdürürken Başkanın süreyi hatırlatmasına üzerine” Burada bir şey ifade etmek istiyorum söz kesmek seçim döneminden kalma alışkanlık mıdır?” diyerek tepki gösterdi. "Denizciliğimiz sahipsiz” Sözlerine açık sözlü olduğuna vurgu yaparak devam eden Yücel, bizim bakanlığımız yok, Bakanımız bir şekilde bu sektöre kırgın yada küs bu net ”Bu bir tesbit" bunu söylüyorum. İçimizden birisi, denizciliği en iyi bilen bilmesi gereken birisi ama denizcilik sahipsiz bunun altını çiziyorum.“ diyerek konuşmasını tamamladı. Kaptanoğlu: "Sektörümüz sahipsiz değil" Erol Yücel’in konuşmasından sonra Cengiz Kaptanoğlu Erol Yücel’in bir dediğine katılmadığını belirterek samimi olarak söylemek istiyorum Denizcilik Bakanlığımız var , bakanımız hiç bize dargın değil bakanımız fevkalade içiçe olduğunu burada bakanın temsilcileri olduğunu ve her zaman sektöre ve sorunlarına ilgi alaka gösteriyor” dedi. |
“O konuşmayan yirmi komitenin sorularını biz bir önceki toplantıda çözmüşüz onlar o yüzden konuşmamış. Şükürler olsun ben çok ciddi bir sorun duymadım. hepsine dilimin döndüğünce cevap vermeye çalışacağım. Çözemeyeceğimiz çok az husus var. Binaenaleyh geçen dönem yaptığım gibi konuşma sırasına göre cevaplayacağım. Mehmet Toker bey Sörvey ve Sigortacılık Komitesi adına konuştu. Konuşmasında dikkatimi çeken sorun gemi sörvey uzmanlarının hafta sonu ve tatillerde çalışmıyor olması. Böyle bir şey olamaz. Gemi sörvey uzmanları 7 gün 24 saat yer ve zaman gözetmeksizin çalışacak. Çalışmama durumunda önce liman başkanı olmak üzere hiyerarşik olarak bana kadar gelinebilir. Sektörde herkeste cep telefonum var olmayanlar da rahatlıkla temin edebilirler. Net bir talimattır sörvey hizmetlerinde hiçbir aksama olmayacak. Gecikmeler olabilir ancak hizmeti vermeme gibi bir durum söz konusu olamaz. İkinci konuşmacımız Altan beydi. Altan bey liman işletmeleri adına konuştu.
Altan bey. Derdimizi iyi anlatamıyoruz dedi, zamanını bile kullanmadı.
Derdimizi iyi anlatamıyoruz dedi, zamanını bile kullanmadı. Kapımızın açık olduğunu biliyorsunuz Altan bey. Bana ne zaman liman işletmelerinden veya başka bir sektörden biri geldi de derdini anlatamadı? Böyle bir şey vaki değil. Anlattığınız dertleri de çözdük zaten çatır çatır. Sektörde çok değerli çok bilgili iş adamlarımız var onların tecrübelerinden de yararlanırız ve kendilerine kapımız her zaman açıktır. Liman işletmeciliği ve limanlar çok önemli bir konudur. Sizi her zaman dinlemekten memnun oluruz."
Çarpık yapılaşmaya artık dur dedik.
"Yapılaşma sorununa biz de katılıyoruz Türkiye'de ciddi bir çarpık liman yapılaşması oldu. İzmit körfezi İskenderun körfezi ve bütün bölgelerimiz şu veya bu nedenlerle artık onu irdelememize gerek yok son derece çarpık ve dünyada az görülebilecek bir çarpık yapılaşmaya maruz kalmıştır. Buna dur dedik. Artık çarpık denilebilecek hiçbir liman yatırımına revizyonlara bile izin vermiyoruz. Çok ciddi bilinçli iyi bir mastır planımız var. Bu mastır plan Türkiye'nin gelecekteki büyümelerini modelleyecek şekilde tahmin etmiş gelecekteki ulaştırma alt yapılarını tahmin etmiş ve o ihtiyaçların gerektirdiği projeleri liman işletmelerinin ihtiyaçlarını belirlemiştir hepsi bir havuzda toplanmıştır. Sırası geldiğinde finansman ihtiyaçları ve arz taleplere göre perspektifi müsaade ettikçe yapılacaktır. Ama özel sektör liman yapamaz diye bir şey yok. Özel sektör liman yapabilir, istediği yere yapamaz. Böyle bir kısıt var. Son dönemlerde en popüler yatırım olarak görülüyor anladığım kadarıyla liman yatırımı. Herkes denize 50 metre cephesi olan bir arsası v arsa önüne bir iskele koyup bir de mendirek koyup genel liman unvanı alarak çalışmak istiyor. Çarpık yapılaşma dediğimiz bunun ta kendisidir zaten. Bunlara müsaade etmiyoruz."
200 metre üzeri gemilerde römorkör konusu, korkarım biz bu düzenlemeden vazgeçmeyi düşünmüyoruz.
"200 metre üzeri gemilerde römorkör konusu, korkarım biz bu düzenlemeden vazgeçmeyi düşünmüyoruz. Tamamen emniyet için yaptığımız bir düzenlemedir. 200 metre üstü gemilerde çok ciddi riskler görüyoruz. Tek tük te olsa o limana gelen gemi kılavuzluk ve römorkör hizmeti verilecek , emniyet adına bu tedbirden vazgeçmeyi düşünmüyoruz. Limanlar yönetmenliğinde römorkör uygulama ile ilgili hiç bir geri adım öteleme planlamıyoruz düşünmüyoruz. Sizlere de bu konuda her açıdan teknik açıdan da sorularınıza tatminkar cevaplar vererek bu konuyu anlatacağımızdan eminiz, özgüvenimiz tam."
Denizcilik sektöründe örgütsel mesleki düzenlemelerin sayısı çok az.
Tanker meslek komitesinden gelen sorunlar ise gemiye gelen tamirciden liman giriş çıkışlarda ücret talep ediliyor, kırtasiye çok fazla, GBT uygulamaları bu sonradan acentelerin sorunlarını dile getiren konuşmacılar tarafından da dile getirildi. Bu şundan kaynaklanıyor; Denizcilik sektöründe örgütsel mesleki düzenlemelerin sayısı çok az. Kara ulaştırmasında çok daha fazla düzenleme yapılmıştır. En önemli eksiklik mesleki yeterliliklerin mesleki kriterlerin belirlenmemiş olmasıdır. Lisansla iş yapan acentelerin dışında lisansla iş yapan hiç bir faaliyet alanı yoktur denizcilik sektöründe. Bu kontrolsüzlük karşısında tepki niteliğinde otomatik olarak böyle tedbirler getiriyor beraberinde. Mesleki yeterlilik gurubu başkanıyla görüştüm. Denizcilik sektöründe en acil en temel meslek guruplarının tanımlanması belirlenmesi ve sertifikalandırma yetkilendirme çalışmalarını başlattık. Bu yetkilendirme çalışmaları hayata geçtikçe ve sonuç verdikçe bu tip sorunlarda zannediyorum ortadan kalkacaktır. Liman girişinde çekilen sıkıntıları takip ediyoruz. Münferit uygulamalarda Liman Başkanlarımız her zaman emrinizdedir. Karada havacılıkta bu var. Şöforün de SRC belgesi var. Havada da var. Türk Hava Yolları Genel Müdürünün bile sivil havacılıktan alınan form 4 belgesi var. Bu genel müdürlük yapmaya muktedirdir diye bir belge belge olmazsa Temel bey genel müdürlük yapamaz. Kara da ve Hava da mesleki yeterlilik ve yetkilendirme sertifikaları hayata geçmiş ama denizde bu yok.Çok serbest bir sektör. Ama asgari kriterlerin ve yeterliliklerin mutlaka belirlenmesi gerek. Bu konuda çalışmalarımız var.Bir süre sonra çalışmalar tamamlandığında bu sorunlar ortadan kalkacaktır.
ÖTV’siz yakıtta kartlı dönem
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka, ÖTV’siz yakıt konusunda Bakanlığın yeni bir uygulamaya gideceğini belirterek “Toplantıda ÖTV’siz yakıt üzerinde çok fazla duruldu. Denizcilik sektörüne tarihi boyunca verilmiş en büyük destek ÖTV’siz yakıttır. Tam 2.9 milyon ton yakıt ÖTV’siz kullanılmıştır. Bakanımızın bu sektöre verdiği önemin en büyük göstergesi de budur. Hatta Bakan Bey siyasi kariyerini bile riske ederek denizcilik sektörünün yanında olmuştur.” Diyen Suat Hayri Aka, şöyle devam etti: “Hala ÖTV’siz yakıt uygulamasının bitirilmesi için bir çok girişimde bulunuluyor. Ama Bakanlığımız direniyor. Yakıt kaçakçılığı ile de ÖTV’siz yakıt konusu ilişkilendiriliyor. Bu nedenle yeni bir uygulamaya geçiyoruz. ÖTV’siz yakıt tüketimini GPS ile otomatik olarak takip edeceğiz. Gemi nereden yakıt almış ne kadar kullanmış hepsi kayıt altına alınacak. Böylelikle aldığı yakıtı tüketmeden tekrar yakıt almak gibi bir durumla karşılaşılamayacak” dedi. Aka, önümüzdeki günlerde ÖTV’siz yakıt defterlerinin Bakanlık tarafından toplatılıp yerlerine yakıt kartlarının iade edileceğini ifade etti.
Yabancılar çatır çatır vergi ödüyor
“Cihan Ergenç bey Türk bayraklı gemi personeli nin vergisi çok fazla dedi SSK kesintisi yüzde 15 lerde olmalı. Bunu çok haklı bile olsa teorik olarak tuhaf bulduğumu söylemeliyim. Yabancılar SSK tutarını çok daha düşük ödüyor. Ama bizde hiç bir vergi ödemiyoruz. SSK dan başka vergi ödemiyoruz, kurumlar vergisi, damga vergisi, KDV ödemiyoruz. SSK yüksek ama bu denizcilik sektörüne özel bir sorun değil ki ülkemizin genel sorunu. Yabancılarda SSK düşük olabilir ama yabancılar çatır çatır kurumlar vergisi ödüyor. Bu konuyu kaşırken hiç vergi ödemediğimizi de hatırlayarak avantajlı olduğumuzu da unutmadan kaşıyalım.”
Konuşmacılar arasından örnekleme yapıldı, iki gemimiz olsun kardeş tonaj ve diğer özellikleri aynı yabancı bayraklı olan gemi Türk bayraklı gemiden 80 bin dolar daha avantajlı oluyor yıllık bazda diye bu durumda kim kalabilir bu krizde Türk bayrağında diye sorması üzerine , Bunu nasıl yaptınız bu hesabı diyen Aka yabancıların bir sürü ödediği vergi kalemi olduğunu söyledi.
Cihan beyin koster filosuna hurda desteği finansal destek konusunda ise gündemimizdeki bir konu diye cevap veren Suat Hayri Aka bu konudaki sözlerine şöyle devam etti;” ama açık söylemeliyim diğer sektörlerdeki örnekler burada otomatik olarak aynı uygulamaların olabileceği anlamına gelmiyor. Kara ulaştırmasında 100 bin civarında kara aracı yapılan düzenlemeyle bedelleri ödenerek satın alınıp piyasadan çekildi. Ama bu kara taşımacılığını kendi oluşturduğu bir fondan ödendi.Çeşitli hususlarda bakanlığa yaptıkları çok çeşitli belgelendirme sertifika karşılığı alınan ücretlerden aktarma yapılarak karşılandı. Orada 1 tane yüke 4 tane kamyon düşüyordu. Biraz dengenin sağlanması gerekiyordu o sektörde. Kosterde de böyle bir düzenleme yapılabilir ancak kanun düzenlemesi ve bir mali düzenleme olduğu için bakanlığımız dışında bir çok kurumu da ilgilendiren bir konu. Konuyu gündemde tutuyoruz “dedi.
Metin Kalkavan: "Tersaneler dolaylı fon ödüyor"
Konuşmanın burasında söz alıp iftarı hatırlatan Başkan Metin Kalkavan Bakanımız gibi müsteşarımızı da kaybetmişiz karacı olmuş diyerek karada kilosuna kaç para verdiniz müsteşarın diye sorarak şunları söyledi;
“Araç başına neredeyse 20 bin lira vererek neredeyse yarı parasını vermişsiniz ton başına neredeyse 800- 900dolar vermişsiniz.Biz bunu istemiyoruz. Bizim de sera gazı ve atık ne sayarsanız sayın arz fazlası da var, dünya havuzundan çekeceğiz bizim devlette ciddi bir fonumuz var. Bizim tersaneler 300 milyon vergi ödüyor dolaylı. Sayın müsteşarım siz denizcisiniz bizden yana geçin buna Avrupa birliği de sıcak bakıyor. Bunun her tarafı fayda, tersaneye fayda , denizciliğe fayda
Karacıların fonu döner sermayede
Karacıların talebinde fon bizim bakanlığımız kontrolündeydi diyen Aka, bakanlık döner sermayesi kontrolündeydi, o sektörden aldığımızı o sektöre verdik. Denizcilik sektöründe bu anlamda biriken bir fon yok. Devlet vergi topluyor o ayrı bir şey biz bakanlık olarak denizcilik sektöründen böyle bir kaynak sağlamıyoruz dedi. Bu sektörlerde böyle bir fon yaratalım ve o fonu da bu sektör lehine kullanalım. Belki mesleki yeterlilik çalışmaları belki de böyle bir durumu otomatikman mümkün kılacak. Ama kosterlerin hurda teşviki konusunda bunun aleyhinde veya karşısında değiliz bunun güçlüğünü anlatmaya çalışıyoruz diye sözlerine devam etti.
Her türlü desteğe varız.
Başaran beyin işgücü kaybı ile ilgili ve eleman bulamama sorununun uzun süreli krizlerin doğal sonucu olduğunu söyleyen Suat Hayri Aka, her türlü desteğe, iş gücü desteğe, kalifiye eleman yetiştirmk için desteğe hazır olduklarını söyledi,
Abbas beyin sorunuyla açıklamalarına devam eden Aka, sualtı hizmetleri ile sualtı yapıları ile ilgili sorunun geçen dönemlerden devam eden ve çözümlenmeyen bir sorun olduğuna değinerek, ”kolay bir konu değil, zor bir konu ama size bir konuda katılamam; o da şu DLH nın yeri bomboş 1300 metre gidin orada 3 gemi duruyor dedi, haklısınız bizde gelirken baktık DLH nın 40 gemisi var ve 40 ıda çalışıyor ve hizmetinizde, oraların boş görünmesi kullanılmadığı anlamına gelmez çürütüyor bize kullandırtmıyor anlamında konuştunuz bu doğru değil 300 balıkçı barınağımız var bunların hepsinin deniz dibi taranıyor biz bunları bedava yapıyoruz bu nedenle oralardan değil ama size mutlaka bir yer göstereceğiz, çalışın gelin bana demiştim ama gelmediniz, 8500 km sahil şeridimizde bağdat caddesi olmamak koşuluyla bir yer seçebilirsiniz ve ondan sonra onun gereklerini yerine getirmeniz lazım. Artık al kamuda senin olsun mantığı yok ”dedi.
Hep birlikte gümrük idaresinin kapısına gideriz.
Recep beyin gümrüklenmiş değerin iki katı ceza konusu hakikaten bir acente açısından vahim bir konu olduğu konusuyla konuşmasına devam eden Aka ”Acentelerin Gümrük idareleri ve Gümrük mevzuatıyla olan sorunun tek bu değil, idari para cezalarına varana kadar pek çok sorun kapıda birikiyor, gidip çözüyoruz ama gümrük farklı ve güçlü bir idare farklı mevzuatı var bazı acenteler maksadı dışında uygulamada kazaya uğramış gümrük mevzuatına takılmış sorunlarınızı çözmeye çalışırız, gümrük idaresinin kapısına hep birlikte gideriz” dedi.
Koster filosuna değinen Bahri beyin ve başka arkadaşlarında değindiğini ama Bahri beyin tarihsel konulara değindiğini ama bu hükümetin çok önemli çalışmaları olduğunu bugünün önemli bir konusu gibi göründüğünü belirten Aka, doğrudan finansman desteği olmasa da çok önemli düzenlemeler yapıldı koster filosu çalışması bu hükümetin çalışması olduğunu belirterek, koster filosu ile ilgili bugün gündeme gelen projeyi hayata geçiren bizim bakanlığımız ve bizim bakanımızdır, bunu Hollanda hükümeti ile ilgili bir toplantıda gündeme getirerek, onların çalışmaya başlamasını sağlamış, onlarda çok bilimsel bir şekilde çalışarak uzun vadeli bir finans desteği de sağlanmıştı, çok görüşmeler yapıldı bu konuda bizim bankalarımızla ama bir şekilde piyasa izin vermedi buna, Hollandalıların finansman şartlarında finansman sağlayamadık ama çalışmalarımız devam edecek bitmedi, projemizi anlatmaya canlandırmaya devam edeceğiz, dedi.
"Denizcilik sektörü bir daha böyle bir Bakan göremez"
Aka, şöyle devam etti" Türk denizcilik sektörü böyle bir bakan daha görmeyecek, ne gördü ne de görebilecek . Bütün siyasi kariyerini bütün gayretlerini denizcilik sektörü için sarf etmiş bir insandır. Hiç bir şekilde bakanımız yok veya bu sektöre kırgındır diyemezsiniz kırgında değildir. Dimdikte ordadır. Yaptığı işleri anlatmaya kalksam biz sahuru da burada yaparız, ama bunları duyarsa ki duymaması mümkün değil o zaman gerçekten kırılacak, çok konu var ve hepsine de verecek cevabımız var"
