BAŞBAKANLIK'TA SAMİ OFER ZİRVESİ
Galataport için açılan ihaleden 1 yıl önce, Başbakanlık’ta ‘Ofer Zirvesi’ yapıldığı belirlendi. İhaleye 3.5 milyar Euro teklif veren Global Menkul Değerler’in patronu Mehmet Kutman ile İsrailli işadamı Sami Ofer’in Başbakan Tayyip Erdoğan deneme bonusu veren siteler ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ile biraraya geldiği toplantıdan sonra bölgede Kıyı Yasası değişikliğinin gündeme alındığı saptandı.
ÖNCE Türpaş’tan aldıkları hisseler, ardından da Galataport ihalesine verdikleri yüksek fiyat nedeniyle dikkatleri üzerine çeken Global Menkul Değerler’in sahibi Mehmet Kutman ile iş ortağı İsrailli işadamı Sami Ofer’in bir yıl önce Başbakanlıkta ‘zirve’ yaptıkları ortaya çıktı. Galataport ihalesini de kolaylaştıracak ‘Kıyı Yasası’ değişikliğine ilişkin sürecin o tarihte başladığı belirtildi. Kutman ve Ofer ikilisi, Galataport ihalesinin ilana çıkmasından bir yıl önce, hükümet yetkilileri ile birkaç kez görüştü. Son olarak Başbakanlıkta, Başbakan Tayyip Erdoğan, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve ilgili bakanlarla birlikte bir toplantı yapıldı.
KOLAYLIKLAR İSTEDİ:
Toplantıda iki ortak firma tarafından, Galataport projesinin yoğunluğunu arttıracak bir rapor sunuldu. Bu toplantının ardından, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı harekete geçerek, ihaleyi hızlandırabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ‘mevzuata’ takılan düzenlemelerle ilgili defalarca yazılı ve sözlü olarak kolaylık istedi. Bakanlık, başta Kültür ve Tabiat Varlıkları Yasası ile Kıyı Yasası olmak üzere mevcut yasaları gerekçe göstererek, önerileri reddetti. Maliye Bakanlığı bürokratları, Turizm Bakanlığı’nı ikna için aylarca çaba sarf etti. Hükümet, bu kez Temmuz ayında gece yarısı TBMM’den geçirdiği ‘torba yasada’ kıyı kanununda değişiklik yaptı. İlgili düzenlemeyle Galataport ihalesindeki pürüzler ortadan kaldırıldı. Öte yandan, ANAP Genel Başkanı Erkan Mumcu, ‘benim projem’ dediği Galataport’un Atatürk Havalimanı modeliyle özelleştirilmesi gerektiğini söyledi.
İHALE YÖNTEMİ YANLIŞ:
Mumcu, şu değerlendirmelerde bulundu: ‘Burada da Atatürk Havalimanı’ndaki ihale yöntemi uygulansaydı, işletme dönemi 15 yıla, hatta 8-9 yıla kadar inebilirdi. Şimdi burada 49 yıllık kiralama var. 49 yıl içinde idarenin, imarla ilgili aldığı yetkiyi kimin kullanacağı belli değil. Ayrıca ihaleye bakıldığında ilk 15 yılda kamuya hiçbir şey ödenmediği de görülüyor. Farz edelim ki 15 yıllığına verildi, ki rahatıkla verilebileceği inancındayım. O zaman da yıllık iyi bir kira geliri sağlanabilirdi. Çünkü, bu 15 yıl zarfında gümrüklü sahanın, free shop’un yaratacağı gelir yıllık yaklaşık 50 milyar doları bulurdu. Burası çok önemli bir alan. AB free shop mevzuatına tabi değil. Diğer hava limanı free shop kiralarına bakıldığında da durum görülür. Öte yandan burası, Ukrayna ve Rusya’ya bavul ticaretinin de merkezi olduğu için altın değerinde bir yer.’
50 MİLYAR DOLARI AŞARDI:
Mumcu, Galataport projesi gelirinin 50 milyar doları rahat aşabileceğini savunarak, bunu şöyle açıkladı: ‘Burası gümrüksüz alana dönüştüğü andan itibaren Ukrayna ve Rusya için yılda 6-10 milyar dolarlık gemi ile mal ticaretinin merkezi oluyor. Bu avantajlarla diğer kalemleri eklersek, buranın 49 yılda, kamu için getirisi bile 50 milyar doların üzerine çıkabilirdi. Bunu ispat etmeye, tartışmaya da hazırım. Bence düşük teklif verenler projenin bu boyutunu bence göremediler. Tüpraş 4.3 milyar dolara çıktı, bu 4 tane Tüpraş bedeli edecek bir iş. Ama yaratılan bir proje, 49 yıllığına 4 milyar dolara gidiyor.’
ANAP, Galataport işini sorularla sıkıştırıyor
ANAP’lılar, Tüpraş’ın ardından Galataport ihalesinde görünen Ofer- Global ortaklığı için TBMM Başkanlığı’na soru önergesi verdiler. Şirin, Hürriyet’e 3621 sayılı Kıyı Kanunu’nun 6. maddesine gece yarısı operasyonuyla eklenen C bendinin sadece Galataport değil, Kuşadası Limanı’yla da ilgili olduğunu öne sürdü. Şirin, ‘Global Menkul Değerler’in sahibi Mehmet Kutman’ın Kuşadası’nda imar izni olmayan bir deposu var. Bu deponun yıkılması gerekirken, kanunda yapılan değişiklik ile buna gerek kalmayacak. Bu değişiklik ile Kuşadası Limanı’nda da imar oyunu oynanabilir’ dedi. Şirin, Galataport ihalesine çok yüksek bir fiyat veren Ofer-Global ortaklığının bu fiyatın arkasındaki nedenleri açıklamalarını da istedi. Şirin, ‘Bu ortaklığın İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş’la olası bir toplantı yapıp yapmadığını ve ihaleye diğer katılanların bilmediği yeni bir imar planı sözü alıp almadıklarını öğrenmek istiyorum’ dedi.
ANAP’lı Muhsin Koçyiğit ise kıyı yasasında yapılacak değişiklikten Ofer-Global ortaklığının önceden haberi olup olmadığını, bu kuruluşların sahiplerinin Başbakan Tayyip Erdoğan ile görüşüp görüşmediğini gündeme getirdi.
Kaynak: HÜRRİYET (Şükrü KÜÇÜKŞAHİN-Nuray BABACAN-Zeynep DEDEKARGINOÐ)
