Almanlar, Akdeniz'de araştırma için izin istedi
Geçen yıl Türkiye'nin Doğu Akdeniz deniz sahasında bilimsel araştırma yapan Hamburg Üniversitesi'ne bağlı R/V Maria. S.Merian gemisinin yeni araştırma yapmak istemesi, 'Almanlar petrol arıyor.' şeklinde yorumlandı.
Türkiye, enerjide dışa bağı sona erdirmek için Brezilyalı Petrobras ile ortak sondaj hazırlıklarını sürdürürken, Almanya 26 Şubat-5 Nisan tarihleri arasında Doğu Akdeniz'deki Türkiye'nin deniz yetki alanlarında araştırma yapmak için Dışışleri Bakanlığı'ndan izin istedi.
Bakanlık ilk planda olumlu değerlendirdiği başvuruyla ilgili nihai cevap için sivil ve askerî kurumlara görüş sordu. Dışişleri ayrıca çalışmada gözlemci olarak yer alabilecek bilim adamlarının isimlerinin ivedilikle bildirilmesini talep etti. Kasım ve aralık aylarında Almanların Akdeniz'de iki ayrı çalışma yaptıktan sonra derin sismik araştırma yapmak istemesi tartışma konusu oldu. Bazı kaynaklar, çok kanallı derin deniz sismiği ve manyetotellürik araştırmalarda deniz tabanındaki petrol ve doğalgaz rezevlerinin de görülebileceğini ileri sürerek çalışmalara gözlemci bulundurmak yerine ortaklık şartıyla izin verilmesini istiyor.
Hamburg Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü'ne bağlı Alman Bayraklı R/V Maria S. Merian isimli bilimsel araştırma gemisi, geçen kasım ve aralıkta Türkiye'nin D. Akdeniz'deki deniz yetki alanlarında iki bilimsel araştırma yaptı.
Geminin çalışmalarına devam etmek istemesi üzerine Ankara'daki Almanya Büyükelçiliği, geminin 26 Şubat-5 Nisan 2010 tarihleri arası D. Akdeniz'de belirlenen üç bölgede çok kanallı derin deniz sismiği ve manyetotellürik veri toplama amaçlı bilimsel çalışma faaliyeti icra etmek için yeni bir izin istedi. İzin çıkması halinde Akdeniz'in tabanı, ileri teknoloji ürünü cihazlarla taranacak.
Aynı dönemde TPAO-Petrobras ortaklığıyla Karadeniz'de arama-sontaj çalışması başlatılacak. Almanya'nın Akdeniz'de derin deniz sismik araştırma yapmasına Dışışleri Bakanlığı olumlu bakıyor.
Bakanlık, kendi olumlu görüşünün yer aldığı bir yazı hazırlayarak görüşlerini almak üzere İçişleri, Kültür, Çevre ve Orman, ve Enerji bakanlıklarıyla, Genelkurmay, Deniz Kuvvetleri, Denizcilik Müşteşarlığı, TPAO, Maden Tetkik ve Arama, Kıyı Emniyeti Müdürlüğü, İstanbul Valiliği, Dokuz Eylül Üniversitesi, Milli İstihbarat Teşkilatı, Devlet Planlama Teşkilatı, TÜBİTAK ve YÖK'e gönderdi. Bakanlık, yazısında, bu konuda gemide yer alabilecek gözlemci konumundaki bilim adamlarının isimlerini de istedi.
'ARAŞTIRMA ORTAK OLSUN' ÖNERİSİ
Almanların Akdeniz'de derin deniz araştırması, ilginç bir tartışmayı da gündeme taşıdı. Dışışleri Bakanlığı'nın uygun görüp son karar için görüş istediği kurumlardan bazıları da 'bilimsel çalışma olduğu' için talebe müspet bakıyor.
Buna karşılık, geminin çok kanallı araştırma isteği bazı kaynaklarca endişeyle karşılandı. Bunun sebebiyse geminin yapacağı son çalışma yöntemiyle denizin altındaki petrol ve doğalgaz rezevleri konusunda bulgulara da ulaşabileceği ihtimali. Bu kaynaklara göre, bilimsel araştırma dahi olsa bu tür çalışmalarda mutlaka ortaklık şeklinde yer alınması ve çalışmalara bizzat katılınması şartıyla izin verilmeli. Çünkü, gözlemci olarak katılım, toplanan verilere ulaşmak ve sahip olmak için yeterli değil. Dışişleri kaynakları ise bir önceki çalışmaların raporları gelmeden bir sonraki çalışmaya izin verilmediğine işaret ediyor.
