2013 Piri Reis Haritasını Anma Yılı Olacak!

Unesco’nun 36 Genel Toplantısında alınan karar neticesinde 2013 yılı, Piri Reis’e ait Dünya Haritasının 500. yıldönümü olması münasebetiyle “Anma Yılı” olarak ilan edildi.

Osmanlı coğrafyacıları arasında dünyaca en çok tanınanı ve Türk Denizcilik Tarihi dendiğinde akla ilk gelen isimlerden biri şüphesiz Piri Reis’tir (ö. 1554). Ege ve Akdeniz kıyılarını, limanlarını ve yerleşim yerlerini tasvir ettiği Kitâb-ı Bahriye’si denizcilik ve haritacılık tarihi başta olmak üzere birçok değişik birimin önde gelen kaynak eseridir. Bilindiği üzere bu ilk denizcilik kitabı yanında Piri Reis’i dünyaya tanıtan en büyük özelliği ciddi bir haritacı olmasıdır. Gerek Kitâb-ı Bahriye’sinde yer alan çizimler gerekse 1513 ve 1528 yıllarında tamamladığı iki adet Dünya haritası, kartografya tarihimizin en önemli parçalarıdır. Özellikle Afrika ve Avrupa kıtalarının batı kıyıları ile Atlas okyanusunu ve Amerika kıtasının doğu kıyılarını (kısmî olarak) gösteren 1513 tarihli ilk haritası Dünya Bilim Tarihinin en kıymetli miraslarındandır ve bilinen en eski dünya haritasıdır.

UNESCO Türkiye Milli Komisyonun öncülüğünde Türk Bilim ve Kültür Tarihimizin önde gelen isimlerinin uluslararası düzeyde de bilinmesi, tanınması ve takdir edilmesi amacıyla 1996 yılından beri “Yıldönümlerinin Kutlanması” çalışmaları yürütülmektedir. Tarihi kişiliklere ait doğum, ölüm veya kuruluş gibi anlam içeren yılların UNESCO’ya tescil ettirilmesiyle gerçekleşen bu çalışmaya, Piri Reis’in 1513 tarihli Dünya Haritasının konu olması ise Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Kültür ve Turizm

Bakanlığı’nın ortak yürüttüğü faaliyet neticesinde gerçekleşti. İstanbul Üniversitesi Akdeniz Dünyası Araştırmaları Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İdris Bostan’ın önemine dikkat çektiği konu Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın önayak olması ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın aracılığıyla Türk Milli Komisyonu’na sunulmuş ve Uluslararası toplantıda kabul görmüştü.

2013 yılının, Piri Reis’in çizdiği ilk Dünya haritasının 500. yıldönümü olması münasebetiyle UNESCO tarafından “Anma Yılı” olarak ilan edilmesinin bu büyük Türk ilim adamı ve denizcisini yâd etmek üzere düzenlenecek diğer etkinliklerin teşvikinde büyük rol oynayacağı düşünülmektedir.