TERSANE KAZALARIYLA İLGİLİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA

Kazaların %70’i 2007 ve sonrasında gerçekleşmiş

Kocaeli Üniversitesi Öğretim Görevlisi Pınar ADALI ve İş Güvenliği Esat Mahmut ÇAĞLAYAN tarafından yapılan ve TMMOB Makine Mühendisleri Odasına ait Mühendis ve Makina dergisinde yayımlanan “Gemi İnşa Sanayinde İş Sağlığı ve Güvenliği” konulu araştırmaya göre,  2000-2010 yılları arasında tersane kazalarında 104 işçi ölmüş, bu ölümlerin % 70’i 2007 sonrasında gerçekleşmiş.

Türkiye'de Tersanelerde Meydana Gelen Kazalarda Ölü Sayısı:

YIL

ÖLÜ

2000

4

2001

1

2002

5

2003

3

2004

6

2005

7

2006

10

2007

12

2008

28

2009

15

2010 Mayıs

13

 
Araştırmaya göre, Tuzla’da çalışan kadrolu işçilerin çoğu 18-39 yaş arasında, %65’i ilkokul, %19’u ortaokul, %14’ü lise, %2’si yüksekokul mezunu ve büyük çoğunluğu 4 yıldan daha fazla iş tecrübesine sahip.

Tersanelerde ölümle sonuçlanan kaza nedenlerinin başında “yüksekten düşme”, “elektrik çarpması”,  “patlama” ve “parça düşmesi” takip ediyor.

İstihdam 35 binlerden 7 binlere düşmüş
 
Araştırma kapsamında “Tersaneler üretim kapasitesinin 2008 yılından sonra dünyada yaşanılan ekonomik krizin ülkemizi etkilemesine bağlı olarak 2002 yılındaki seviyelere gerilerken, oransal olarak %70-80 civarında düşüş yaşanmıştır. Buna bağlı olarak da gemi inşa sanayinde çalışanların sayısı 35.000’lerden 7000’lere gerilemiştir.” deniliyor.     
 
TBMM soruşturma açmıştı
 
Araştırmada sürecinde TBMM Araştırma Raporundan da yararlanılmış. 2008 yılında tersanelerde hat safhaya ulaşan ölümlü kazalarla ilgilibasına yansıyan haberler kamuoyunda büyük infiale neden olmuş ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Araştırma Komisyonu kurulmuştu.
 
Başkanlığını AK Parti İstanbul Milletvekili Mehmet DOMAÇ’ın yaptığı Araştırma Komisyonunca kapsamlı bir soruşturma yapılmış ve tersanelerdeki sorunlar ve ölümler hakkında dönemin Denizcilik Müsteşarlığı Gemi İnşaat ve Tersaneler Genel Müdürlüğü yöneticileri ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı birimleri başta olmak üzere ilgili kişi ve kurumların da görüş ve ifadelerine başvurularak (10/121, 129, 132, 134) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyon Raporu hazırlanmıştı.
 
Tersanelerin çalışma ve güvenlik şartları Ulaştırma Bakanlığı’nın görevi
 
Tersanelerde meydana gelen ölümlü kazaların yoğun olarak yaşandığı ve basına yansıdığı 2007,2008 ve 2009 yıllarında, kazaların önlenmesi noktasında Denizcilik Müsteşarlığı mı yoksa Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı mı görevi olduğu tartışma konusu olmuştu.
 
Hatta o dönemde, Tersanelerdeki sorunun temelinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin çok ötesinde, alan darlığı gibi yapısal sorunlar, insan odaklı çalışma kültürünün yerleşmemiş olması gibi sebeplerin yattığını ve Tuzla’da ‘C’ tipi olan yerde ‘A’ tipi imalat yapıldığını belirten Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk ÇELİK, “Yarından tezi yok Tuzla’da alınması gereken önlemler kimleri ilgilendiriyorsa o kurumlar tarafından mutlaka el atmalı” demiş ve “gerekirse Tuzla’yı kapatırız” söylemiyle sektörün tepkisini toplamıştı.
 
01 Kasım 2011 tarihinde yürürlüğe giren 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12-ğ maddesine göre, tersanelerin çalışma usul ve esasları ile asgari güvenlik şartlarını belirleme ve denetleme görevlerinin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın görevleri arasında yer aldığı ve tartışmaya nokta konulduğu görülüyor. 
Editör: TE Bilişim