Tersaneler için asıl kriz 2010'da
Yeni sipariş almak bir yana sipariş iptalleriyle boğuşan gemi inşa sanayi için 2010 'hayatta kalma yılı' olacak. Sektörün duayanleri, 'Ayakta kalmak için seri imalat yapan Uzakdoğu ülkeleri ile aynı hatta girmeliyiz' diyor.
Küresel ekonomik kriz nedeniyle 2009'da sipariş iptalleriyle karşı karşıya kalan tersaneler için 2010 için daha çetin geçecek. 2009 yılında ağırlıklı olarak daha önce alınmış siparişlerin yetiştirildiğine dikkat çeken sektör duayenleri, "Yeni siparişler gelmediği için 2010 bizler için karanlık bir yıl olacak" diyor.
Gemi sanayicileri, akademisyenler ve bürokratlar haftasonu İstanbul'da biraraya gelerek ekonomik krizin gemi sanayisine etkilerini tartıştı. Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Yönetim Kurulu Üyesi Birol Üner, "Denizde kriz çok daha uzayacak gibi görünüyor. Gemi sanayi otomotiv gibi frene bastığınızda duracak bir sanayi değil. 2009 bitmemiş işlerin son dönemleriydi. 2010 çok daha karanlık olacak" dedi. Butik üretimin artık yabancı armatörlere maliyetli geldiğinin altını çizen Üner, Türkiye'nin seri üretim yapan Uzakdoğu ile aynı hatta girmesi gerektiğini söyledi.
İstihdam 8 bine geriledi
Devletten destek alamadıkları için sıkıntının bilinenden daha ciddi boyutlarda olduğunun altını çizen Üner "Özel sektör olarak elimizden geldiğince pazarlama yapıyoruz ama devletten destek yok. Enteresan bir şekilde devlete hiç olmadığımız kadar uzağız" dedi ve ekledi: "Krizle mi uğraşıyoruz, iş mi yaratacağız, devletle mi uğraşıyoruz bilemiyoruz. Teşvik belgelerimiz de kaldırıldı. Bir taraftan kalkıp öbür taraftan yumruk yiyoruz. Sektördeki istihdam sayısı 35 binden 8 bine geriledi. Yapısal değişime gidilmesi gerekiyor. Butik üretim yabancı armatörlere maliyetli geliyor. Standart dizaynlar geliştirmeliyiz. Seri imalat yapan Uzakdoğu ülkeleriyle aynı hatta girmeliyiz."
Yalova'da faaliyet gösteren Sefine Tersanesi Yönetim Kurulu Başkanı Salih Zeki Çakır ise krizin büyük psikolojik etkileri olduğunu dikkat çekerek, "Denizcilikten gelmeyen ve bu işe yatırım yapan iş adamları bu işten öyle bir soğudu ki bir daha denizde yüzmek bile istemiyor" değerlendirmesinde bulundu. Yeni sipariş almak yerine sipariş iptalleri ile uğraştıklarını anlatan Çakır, "Sefine Tersanesi'nin 6 siparişinin 4 'ün iptal oldu. Bu sürece geçirmek için ş u anda bakım ve tamir için kuru havuz oluşturuyoruz" diye konuştu.
Ekonomiye güven azaldı
Öte yandan toplantıya katılan sektör temsilcileri krizin farklı yönlerini uzmanlardan dinledi. Sermaye Piyasası Eski Başkanı Doç Dr. Doğan Cansızlar, ekonomi yönetimine olan güvenin giderek azaldığını belirterek, "Ekonomi yönetimi beklenti yönetimidir. İleriye yönelik belirsizlikleri çoğaltırsanız yönetemezsiniz. 1.5 yıldır IMF ile görüşülüyor. Hiç bu kadar pehlivan tefrikası gibi görüşme duymadım. Dünyanın en hızlı küçülen ülkesi olduk. İlk başlarda krizi yok saydık, 2008 sonuna doğru hazırlanan bütçede büyümeyi artı 4 gördük. Yani algılamada vahim bir yanlışlık yapıldı. Bunun sebebi ise bütçenin bozulmasından korkulmasıydı" dedi.
