Çin tersaneleri kriz nedeniyle kan kaybediyor
Son dört yıllık dönemde birbiri ardından tesis edilen gemi inşa tersaneleriyle dünyanın üçüncü büyük gemi inşa sanayii ülkesi haline gelen Çin, giderek artan sorunlarla karşı karşıya.
Yapılan değerlendirmeler küçük, orta ve büyük ölçekli Çin tersanelerinin geleceklerinin tamamıyla bilinmezliğe dönüştüğünü gösteriyor. Çin gemi inşa tersanelerine verilen siparişler hızla düşmeye devam ederken, kesinleşmiş kontratlardaki iptaller durmuyor ve sorunlar giderek ciddi bir hal alıyor.
Hong Kong merkezli bir brokerlik kaynağından yapılan açıklamaya göre, "Çin için yılbaşı sayılan Ox yılı sakin geçecek denilirken Çin tersanelerinin sorunları çığ gibi büyümeye başlamıştır."
Genel bir değerlendirme yapılırsa, Çin asıl gemi inşa sanayii ülkesi olan Güney Kore kaynaklı olarak çoğunlukla kuru dökmeyük gemileri ve küçük konteyner gemileri inşaatında ilerleme kaydetmişti. Ekonomik krizle beraber her iki tip gemi inşaatında görülen ciddi düşüşler ve iptallerden dolayı Çin gemi inşa sanayiinin durumu, son derece ciddi bir olumsuzlukla karşılaştı. Geçen yıl ve bu yıl sonu dahil olmak üzere yapılan değerlendirmelerde bazı brokerlik kaynakları bu tabloyu "vahim" olarak görüyorlar.
Yüzde 44 sipariş kaybı
Clarkson Araştırma Grubu raporuna göre Çin gemi inşa sanayii geçen yılın ilk 11 aylık döneminde bir önceki yıla nazaran yüzde 44 sipariş kaybıyla karşılaştı. Bu toplam dünya gemi inşa sanayii sektörünün bütününde maruz kaldığı yüzde 37 gibi çöküşün de üstünde.
Clarkson'dan yapılan açıklamaya göre Çin tersaneleri geçen sene ocak-kasım ayları arasında 54.3 milyon dwt toplamında yeni inşa siparişi almıştı. Aynı süreçte, Güney Kore tersanelerinin sipariş toplamı 66 milyon dwt ve Japon gemi inşa tersanelerinin aldıkları sipariş toplamı ise 17.9 milyon dwt idi. Çin bu siparişin halen yüzde 44'ünü kaybetmiş bulunuyor.
Bir diğer brokerlik kaynağına göre bu dramatik düşüş, Çin tersanelerinin çoğunlukla dökmeyük gemilerine yönelmiş olmasından ileri geliyor.
Finansal krizin başlamasıyla konteyner gemileri ve tanker siparişlerinde düşüşler kaydedilmesine rağmen, kuru dökmeyük gemilerindeki iptaller katlanarak devam ediyor.
Japonya, Güney Kore ve Çin tersanelerinin maruz kaldığı sorunlar karşılaştırıldığında Çin tersanelerinin durumunun çok ciddi olduğu tekrarlanırken, asıl sorunun Çin'in özel sektör sahipli tersanelerde patlak vereceği belirtiliyor. Hazırlanan bir rapora göre Çin'in 11 ayrı bölgesindeki 15 özel sektör tersanesinin durumunun yüksek finansal ve işletme riskleriyle yüklü olduğunu gösteriyor. Nakit akışı kötüleşirken evvelce verilmiş siparişlerin giderek artan sayıda iptali 2009 yılının Çin gemi inşa sanayii için çok zor geçeceğini gösteriyor.
Destek için önlemler alınıyor
Hükümetin aldığı kararla bir Çin devlet bankasının, bazı Çin tersanelerine milyar dolarlık bir destek kredisi sağlayacağı belirtiliyor. Kararın iflas noktasına yaklaşan bazı özel Çin tersanelerini kurtarmayı amaçladığı belirtilirken, Sanayi ve Haberleşme Teknolojisi Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada orta ölçekli tersanelerin üretimlerine devam edebilmeleri için nakit imkanı yaratıldığı ifade ediliyor.
