Dünya Meteoroloji Örgütü’nün, küresel ortalama yüzey sıcaklığının sanayi öncesi temel değerin 1,45 derece üzerinde olduğunu gösteren son raporu, korkutucu bir tabloyu da ortaya koydu: Eşi benzeri görülmemiş okyanus sıcaklığı, buzulların geri çekilmesi, Antarktika’daki deniz buzu kaybı, kuraklık, gıda güvenliği…
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından yayımlanan Küresel İklimin Durumu 2023 raporu, sera gazı seviyeleri, yüzey sıcaklıkları, okyanus ısısı, deniz seviyesinin yükselmesi, Antarktika deniz buzu örtüsü ve buzulların geri çekilmesi konularında bir kez daha rekorlar kırıldığını gösteriyor.
Yani, 2023’te iklimin durumu, ‘alışılmışın dışında’ ifadesi ne kaygı verici yeni bir anlam kazandırmış durumda. Rapor, sıcak hava dalgaları, seller, kuraklıklar, orman yangınları ve hızla yoğunlaşan tropikal siklonların, sefalet ve kargaşaya neden olarak milyonlarca insanın günlük yaşamını altüst ettiğini ve milyarlarca dolarlık ekonomik kayba yol açtığını ortaya koyuyor.
WMO raporu, 2023’ün kayıtlardaki en sıcak yıl olduğunu ve küresel ortalama yüzey sıcaklığının sanayi öncesi temel değerin 1,45 derece üzerinde olduğunu doğruluyor. Bu, kayıtlara geçen en sıcak on yıllık dönem. WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo, “İklim değişikliği ne ilişkin Paris Anlaşması’nın 1.5 derece sınırına hiç bu kadar yaklaşmamıştık. WMO topluluğu dünyaya Kırmızı Alarm veriyor. İklim değişikliği sıcaklıklardan çok daha fazlası. Özellikle 2023’te tanık olduğumuz eşi benzeri görülmemiş okyanus sıcaklığı, buzulların geri çekilmesi ve Antarktika’daki deniz buzu kaybı özel bir endişe kaynağı” diyor.
EN BÜYÜK BUZ KAYBI
2023’te ortalama bir günde, küresel okyanusun neredeyse üçte biri, hayati önem taşıyan ekosistemlere ve gıda sistemlerine zarar veren bir deniz sıcak dalgası tarafından ele geçirildi. 2023’ün sonuna doğru, okyanusun yüzde 90’ından fazlası, yıl içinde bir noktada sıcak hava dalgası koşullarına maruz kaldı. Ön verilere göre, küresel referans buzul seti, hem Kuzey Amerika hem de Avrupa’daki aşırı erimenin etkisiyle, 1950’den bu yana kayıtlardaki en büyük buz kaybını yaşadı. Antarktika’daki deniz buzu miktarı kayıtlara geçen en düşük seviyedeydi.
HALA BİR UMUT IŞIĞI VAR!
Dünya genelinde akut gıda güvensizliği yaşayan insan sayısı iki kattan fazla artarak 2023 yılında 333 milyona çıktı. İklim şoklarının dayanıklılığı nasıl zayıflattığını ve en savunmasız nüfuslar arasında yeni koruma riskleri yarattığını gösteren hava tehlikeleri, 2023 yılında yerinden edilmeyi tetiklemeye devam etti. Bununla birlikte, bir umut ışığı hala var. Temel olarak güneş radyasyonu, rüzgar ve su döngüsünün dinamik güçleri tarafından yönlendirilen yenilenebilir enerji üretimi, de karbonizasyon hedeflerine ulaşma potansiyeli nedeniyle iklim eyleminde ön plana çıktı. 2023 yılında, yenilenebilir kapasite ilaveleri neredeyse yüzde 50 artarak toplam 510 gigawatt’a (GW) ulaştı; bu, son yirmi yılda gözlemlenen en yüksek oran…
Kaynak: Didem Eryar Ünlü / Ekonomim
