FINANCIAL TIMES : BOĞAZ TRAFİĞİNİ HAFİFLETMEK İÇİN 900 MİLYON AVROLUK BORU HATTINA YEŞİL IŞIK YAKILDI
LONDRA, 12/04(BYE)--- İngiltere'de çıkan Financial Times gazetesinin 12 Nisan 2005 tarihli sayısında, Atina'dan Kerin Hope, Sofya'dan Theodor Troev ve Moskova'dan Isabel Gorst imzalarıyla ve yukarıdaki başlık altında yer alan haberin çevirisi şöyledir:
Bulgaristan, Yunanistan ve Rusya, Karadeniz'den Ege'nin kuzeyine, Hazar petrollerine yeni bir sevk yolu açacak petrol boru hattı inşası için bugün bir anlaşma imzalayacaklar.
900 milyon avroya mal olacak ve Burgaz ve Dedeağaç limanlarını birbirine bağlayacak 300 kilometrelik boru hattı, petrol tankerlerinin giderek artan rötarlarla karşılaştıkları İstanbul Boğazı'ndaki aşırı yoğun trafiği hafifletecek. Boru hattı 2008 yılında hizmete girecek.
Yıllık kapasitesi 35-50 milyon ton olacak boru hattı, Karadeniz'den petrol nakliyatının çevre için oluşturduğu riski azaltırken, petrol ihracatçılarına da daha fazla esneklik tanıyacak.
Proje ilk olarak 11 yıl önce ortaya atılmış, ancak boru hattının mülkiyeti ve finansmanı konusunda üç ülke arasında anlaşma sağlanamaması nedeniyle bu yıla kadar ilerleme kaydedilememişti.
Bulgaristan Bölgesel Kalkınma Bakanı Valentin Cerovsky, "Jeopolitika yerine piyasa odaklı bir yaklaşım benimseyince anlaşma sağladık. Bu proje, Rusya ve Kazakistan'dan petrol çıkarıp Karadeniz üzerinden ihraç eden şirketlere yönelik" dedi.
Rusya'nın petrol ihracatının en az üçte biri, ülkenin Akdeniz pazarlarına başlıca açılımı olan Karadeniz üzerinden sağlanıyor. Ancak tankerlerin, su yolundan geçebilmek için Rusya ve Ukrayna'dan sanayi ürünleri taşıyan ve sayıları giderek artan diğer gemilerle rekabet etmeleri gerekiyor.
Bir BP sözcüsü, Rus-İngiliz ortak yatırımı TNK-BP'nin, anlaşmanın ticari yönü konusunda üç hükümete danışma hizmeti verecek gayrı resmi bir koordinatör gibi görev yapmasının Aresbet öngörüldüğünü bildirdi.
Hükümetlerinin onaylayacağı ve Bulgar, Yunan ve Rus hissedarların oluşturacağı boru hattı proje geliştirme şirketi, nihai mühendislik işlerini yürütecek ve uluslararası kuruluşlardan finansman sağlayacak.
Yunanistan Enerji Bakanı Yorgo Salagoudis, "Bu karmaşık proje, nihayet uygulanabilecek, çünkü finansmanı devlet bütçesinden değil, boru hattını kullananlar tarafından sağlanacak" dedi.
Bulgaristan'ın Technoexportstroi adındaki kamu müteahhitlik kuruluşu, Yunanistan'ın devlet kontrolündeki hammadde işleme ve dağıtım kuruluşu Hellenic Petroleum ve Yunanlı bir aileye ait olan ve 1994 yılında boru hattı projesini başlatan petrol ve sevkiyat şirketi Latsis, proje geliştirme şirketinde hisse sahibi olacaklar.
Azerbaycan'ın Bakü kentini Türkiye'nin Akdeniz kıyısındaki Ceyhan'a bağlayan günde 1 milyon varil kapasiteli boru hattı -Boğaziçi'ni devredışı bırakarak- bu yıl hizmete açılacağı için, BP giderek artan Hazar üretimi için yeni boru hattını kullanmayı düşünmüyor. Burgaz'da bir rafineri işleten, Rusya'nın en büyük petrol üreticisi Lukoil'in de katılması beklenmiyor. Ancak Kazakistan'daki petrol üreticileri, halen İstanbul Boğazı'ndan Dedeağaç'a sevkettikleri petrol için yeni boru hattını kullanmayı tercih edebilirler.
Bulgaristan, Burgaz yakınlarında Rusya ve Gürcistan'tan sevkedilen petrolün karaya ulaştığı noktaya 50 milyon tonluk bir depolama tesisi kuracak. Yunanistan ise Dedeağaç'ta offshore bir tanker yükleme tesisi inşa edecek, ancak bu bölge turistik bir yörede yer aldığı için petrol depolarına fazla yatırım yapmayacak.
Bulgar yetkililer, Burgaz boru hattının kurulmasının Balkanlar'da başka boru hattı projelerini engellemeyeceğini söylüyorlar.
Merkezi ABD'de bulunan AMBO grubu, Burgaz'dan başlayarak, Makedonya üzerinden Arnavutluk'un Vlora limanına uzanacak 900 kilometrelik bir boru hattı inşa etmeyi planlıyor.
(Kaynak: Başbakanlık Basın, Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü)
