Türkiye`de tekne sevdası zirveye çıktı marinalarda bağlanacak yer kalmadı
TÜRKİYE `deki tersaneler, tekne ve yat siparişlerini karşılamakta zorlanırken günlük 15 bin yat kapasitesi olan marinalarda, kapasite kullanımı yüzde 120`lere dayandı.
Marina işletmecileri çareyi, kiraya yüzde 5-10 zam yapmakta buldu. Buna rağmen marinalarda yer sorunu had safhaya ulaştı. Şimdi tekne ve yat için `tanıdık yoluyla torpil mekanizması` çalışıyor.
TÜRKLERİN tekne tutkusu , çılgınlık boyutuna ulaştı. Türkiye `deki tersaneler, tekne ve yat siparişlerini karşılamakta zorlanıyor. İstanbul , Ege ve Akdeniz `deki marinaların kapasite kullanımı da bir anda yüzde 120`lere ulaştı. İşletmeciler çareyi, toplam kapasitesi 15 bin yatla sınırlı olan marinaların kira bedellerine yüzde 5-10 zam yapmakta buldu. Ancak, bu da çözüm olmadı. Marinalarda yer sorunu had safhaya ulaştı. Tekne ve yat bağlayacak marina bulan, kendini şanslı sayıyor. Bulamayanlar tanıdık bulup torpil yaptırarak teknesine yatına yer buluyor. İstanbul , Ege ve Akdeniz `deki marinalarda yaşanan yer sorununda, tekne ve yat satışındaki artışa paralel, İtalya , Yunanistan , Hırvatistan ve İspanya gibi ülkelerdeki marinaların doluluk oranları da etkili oluyor.
TERSANE SAYISI ARTIYOR: Spor amaçlı gerçekleştirilen yatçılığın üst gelir grubu arasında yükselen trend olması, siparişlere yansıyor. Bu da, tekne ve yat üreten tersane sayısının gün geçtikçe artmasına yol açıyor. Bu artış, ihracata yönelik üretimlerde de gözleniyor. Mega yat üretiminde İtalya ve Amerika `nın ardından dünyanın 3`ncü büyük üreticisi konumuna gelen Türkiye `de, mega yat üreten 14 kuruluş bulunuyor. Bu kuruluşlar, yılda toplam 2 bin 256 metre uzunluğunda 61 dev yat üretimi gerçekleştiriyor.
13`Ü MAVİ BAYRAKLI 35 MARİNA : Arkadaşımız Meltem Kara`nın yaptığı araştırmaya göre, Türkiye `de 13`ü mavi bayraklı olmak üzere toplam 35 marina bulunuyor. Bu marinaların toplam kapasitesi 15 bin yatı buluyor. Deniz turizmi Türkiye turizm gelirlerinin yüzde 25`ini oluşturuyor. Türkiye `deki marinalar, ağustos ayı itibariyle yüzde 100`lük doluluk oranına ulaştı. Bir çok marinada doluluk yüzde 120`leri buldu. Ege ve Akdeniz `deki marinalar, imkanları ve Yunan Adaları `na yakınlığı nedeniyle ön plana çıkıyor. Ege ve Akdeniz `de bulunan yatların bir sonraki durağı İstanbul oluyor. Günlük bağlama alanı kiralayan bu turistik yatlar, İstanbul `dan ayrıldıktan sonra yeniden Ege `ye dönüyor.
ÜRETİMDE PATLAMA: Yükselen tekne trendinden, üreticiler de payını alıyor. Bunda, tekne ve yat ihracatında yaşanan artış da etkili oluyor. 2006 yılında lüks yat siparişlerinde yaşanan yüzde 88 oranındaki artışın, bu yıl yüzde 100`lere ulaşması bekleniyor. Bu üretici firma sayısında da artışa neden oldu. İstanbul Tuzla `da tekne üretimi gerçekleştiren kuruluşlar, daha şimdiden talebe yanıt vermekte zorlanıyor.
Mavi bayraklı marinalar
MAVİ bayraklı marinalar şöyle sıralanıyor: Antalya `da; Kemer Türkiz Marina , Setur Finike Marina , Muğla `da; Ece Marina , Port Göcek Marina , Netsel Marina , Akdeniz Martı Marina , Milta Marina , D-Marin Turgutreis , Port Bodrum Yalıkavak , Aydın `da; Setur Kuşadası Marina , Setur Ayvalık Marina , İstanbul da ise Ataköy ve Kalamış Marina . Mavi bayraklı marinaların arasında yer alan Setur Antalya Marina , bu sezonun başında Çelebi Marina `ya devredildi. Devredilme işlemlerinin marina seçiminden sonra yapılması, 14 olan mavi bayraklı marina sayısının 13`e düşmesine yol açtı.
En iyi hizmet Türkiye `de
DENİZE olan ilgilinin arttığını söyleyen Setur Kuşadası ve Çeşme Marina Müdürü Hakan Tellioğlu , `Gençlerin almış olduğu yelken eğitimlerinin marinaların doluluğunda etkisi var. Ayrıca gelir seviyelerinin yükselmesi de artışlarda etkili oluyor` dedi. Tellioğlu , Avrupa `da en iyi hizmeti veren marinaların da Türk marinaları olduğunu söyledi.
Marina kapasitesi yetersiz kalıyor
DENİZ turizminin, Türkiye turizm gelirlerinin yüzde 25`ini oluşturduğunu hatırlatan Milta Bodrum Marina Genel Müdürü Ömer Karacalar , `Bu oran, Akdeniz havuzunda dolaşan tekne sayısının ancak yüzde 0.7`sine yanıt verebilen marina kapasiteleri ile mevcut potansiyelin çok altında` dedi. Karacalar , şöyle konuştu: `Avrupa `daki marinaların doluluğu, Türkiye `ye olan yönelimi de artırıyor. Bu kadar büyük potansiyele sahip bir sektörün gelişmesi marina yatırımlarının artması ile mümkün olabilir. Ancak, Türkiye `deki toplam marina kapasitesi henüz çok yetersiz. Buna karşın, sadece Türkiye `de değil tüm Akdeniz `e sahili olan ülkelerde denize indirilen tekne sayısı hızla artıyor.`
Marina kiraları Avrupa seviyesinde
MARİNALARDA çekek, onarım gibi standart hizmetlerin dışında kablosuz internet , yakıt, fitness center, sauna , masaj, alışveriş merkezi, restoran ve bar gibi hizmetler de veriliyor. Türk marinalarında verilen hizmet ve bakım-onarım Avrupa marinalarından aşağı kalmıyor. Marinalarda kiralar da Avrupa `yla aynı seviyede bulunuyor. Marinaların günlük minumum kiraları, 10 dolar ile 27 Euro arasında değişiyor. Bu bedel aylık 194 dolar ile 500 Euro arasında değişiyor. Yıllık bağlama bedeli ise 787 dolardan 2 bin Euro `ya kadar çıkıyor. 100 YTL `nin altında kalan ücretlere ayrıca KDV ekleniyor.
Servis ve hizmet standardı arttı
ULUSLARARASI alanda denize inen yat sayısının her yıl arttığını söyleyen Kemer Türkiz Marina Müdürü Umut Tepedelenlioğlu, `Akdeniz `e inen yat sayısı artıyor. Üretilen yatların boyları da büyüyor. Yatlar büyüdükçe marinaların kapasitesi de azalıyor. Türkiye `deki marina servisi ve teknik bakım-onarım hizmetleri gelişmiş durumda. Personel sayısı da yüksek. Ayrıca serbest bölgede üretilen tekneler Türk turizminin tanıtılmasını da sağlıyor ` dedi.
Homeport limana ihtiyaç var
2010 yılına kadar kuruvaziyer şirketleri tarafıdan inşaatları başlamış kuruvaziyer gemilerin maliyetinin 17.5 milyar dolar olduğunu söyleyen Deniz Turizmi Birliği Genel Sekreteri Artun Çağlayan , `Kuruvaziyer gemiler Karadeniz `e çıkamıyor. Barcelona ve İtalya `dan kalkan gemilerin Karadeniz `e açılması çok uzun sürüyor. Kimse bu kadar uzun süreli bir yolculuğa çıkmayı istemiyor. Bu nedenle Türkiye homeport olmalıdır. Karadeniz `e açılmanın yolu bir homeport limandan geçiyor` diye konuştu.
Erkan Çelebi/HÜRRİYET
