Turnalar Türkiye'yi terk etti
Anadolu türkülerinin en önemli motiflerinden olan, bir zamanlar sürüler halinde gelen göçmen telli turnalardan günümüzde yalnızca 11'i üreme alanı olarak Türkiye'yi seçiyor.
Doğa Derneği Genel Müdürü Güven Eken, telli turnaların, Nisan ayında geldikleri Türkiye'den Ağustos ayında ayrıldıklarını anlattı. Telli turnaların, Türkiye'de artık sadece Muş Bulanık Ovasında ürediklerini ifade eden Eken, kuşların eskiden İç Anadolu Bölgesi'nde de geniş alanlarda ürediğinin bilindiğini söyledi. Eken, telli turnaların, tüm Avrupa'da üreyen son 11 bireyinin Türkiye'de yalnızca Bulanık Ovası'nda kısıtlı bir alanda yaşam mücadelesi verdiğini söyledi.
Kış aylarını Afrika'da geçiren kuşların, uzun bir göçün ardından Mart ve Nisan aylarında Hazar Denizi'nin kuzeyi ve doğusundaki üreme alanlarına geldiklerini belirten Eken, Türkiye'nin, Hazar Denizi ve Bulanık Ovası arasında başka bir üreme alanı olmaması nedeniyle çok önemli bir coğrafik konumda bulunduğunu vurguladı. Eken, “Muş'un Bulanık ilçesinin kuzeyinde, Murat Nehri boyunca uzanan Bulanık Ovası'nda çok fazla yerleşim bulunmamaktadır. Ovada yoğun tarım yapılırken, Murat Nehrinin tarım faaliyetlerine uzak kıyıları doğal özelliğini korumaya devam etmektedir. Murat Nehri üzerindeki adacıklar ve çevresindeki insan eli değmeyen alanlar telli turnaların en önemli üreme ve beslenme alanlarıdır” diye konuştu
“TÜRÜ SONSUZA KADAR KAYBEDİLİRİZ”
“Telli turnaların bu bölgeden de çekilmeleri durumunda bu türü sonsuza kadar kaybediliriz” diyen Eken, telli turnaların, Türkiye'deki son üreme alanlarının yerel halkın katılımıyla korunmasını sağlamak amacıyla bir proje hazırladıklarını anlattı. Eken, Telli Turna popülasyonundaki azalmanın en önemli nedeninin, kuşların Murat Nehri kıyısında bulunan önemli yaşam alanlarının tarım alanı haline dönüştürülmesi ya da kurutulması olduğunu söyledi.
Kuşların, sulak alanlar ile bozkır arasında kalan bölgeleri yaşam alanı olarak seçtiğini ifade eden Eken, son 11 telli turnanın, Murat Nehrinin bozkırla buluştuğu noktada bu el değmemiş bölgelerde üremeye çalıştıklarını belirtti. Eken, kuşların üreme alanlarına, ulaşımın bir hayli zor olduğunu, bunun da üreme için elverişli bir ortam yarattığına dikkati çekti.
PROJE
Projenin, 93 bin 960 YTL malolacağını belirten Eken, bu kapsamda son telli turnaların görüntülenerek, kuşları ve Bulanık Ovasını anlatan kısa bir tanıtım filmi hazırlanacağını ifade etti. Telli turnaları ve yaşadıkları alanları anlatan bir broşür ve poster de yayınlanacağını dile getiren Eken, telli turnaların ürediği ve beslendiği alanlarda panolar yerleştirilerek bölge halkına ve yöreyi ziyaret eden turistlere bilgi verileceğini söyledi.
Muş'un, gelişmişlik düzeyinin en düşük illerden birisi olduğunu anımsatan Eken, “Bu kuşları görebilmek için göç zamanlarında Avrupa'dan, ABD'den turistler geliyor. Yöre halkı, bu turistlerden gelir elde etmeye başlarsa, projenin daha kısa sürede başarıya ulaşacağını tahmin ediyoruz” diye konuştu.
AA Yayın Tarihi : 4 Ocak 2007 Perşembe
