ABD'de yapylan bir ara?tyrma, Endonezya'daki Krakatoa Yanarda?y'nyn 1883'te patlamasynyn 20'nci yüzyylda okyanuslardaki ysynmayy ve deniz sularynyn yükselmesini yava?latty?yny gösteriyor.
1880-2000 yyllary arasynda 12 simülasyon modelinin incelenmesi temeline dayaly, ara?tyrmaya göre patlama, okyanus yüzeyinde su sycakly?ynyn so?umasyna neden oldu ve bu so?uma daha derin katmanlara inerek yyllarca devam etti.
Uzun dönemli etki
California'daki Lawrence National Livermore Laboratuvary'ndan iklim uzmany Peter Gleckler, patlamanyn okyanus ysysy üzerindeki etkisinin daha önce tahmin edilenden çok daha uzun sürdü?ünü ifade ediyor.
Gleckler, bu so?umanyn insan faaliyetlerinin neden oldu?u okyanuslaryn ysynmasyny ve deniz sulary seviyesindeki yükselmeyi büyük ölçüde telafi etmeye yetti?ini söyledi.
Sera etkisi yaratmış
Ara?tyrmada, yanarda? püskürtülerinin güne? y?ynlaryny tutarak, önce okyanus yüzeyinde, sonra daha derinlerde anormal bir so?umaya neden oldu?u kaydedildi.
Sera etkisiyle artan ysy, kutuplardaki buzullaryn erimesine, dolayysyyla su seviyesinin artmasyna yol açarak dünyadaki tüm canly ya?amynyn büyük bir tehditle kar?y kar?yya byrakyyor.
Munch'e de esin kaynağı oldu
Krakatoa Yanarda?y'nyn neredeyse tüm dünyayy aydynlatan muazzam patlamasy Norveçli izlenimci ve dy?avurumcu ressam Edvard Munch'ün (1863-1944) eserlerine de esin kayna?y oldu.
Munch'ün 1893'te, yani Krakatoa'nyn püskürmesinden 10 yyl sonra yapty?y ve iki yyl önce Oslo Munch Müzesi'nden çalynan eseri, temel ilhamyny, kasym 1883'ten ?ubat 1884'e kadar '20 bin kilometre öteden' dünyanyn öteki ucundan gelen yanarda? fy?kyrmasynyn Avrupa ve Norveç'in semalaryny geceler boyu kyzyllara boyamasyndan alyyordu.
DenizHaber.Com
